De Hubble Space Telescope (HST, of “Hubble”) is al een oudje – de beroemde satelliet begon in 1990 aan zijn lange missie. In die veertien jaar is de telescoop telkens van nieuwe apparatuur voorzien in zogenaamde service missies. Astronauten installeerden tijdens die missies bijvoorbeeld de Wide Field Planetary Camera’s en Advanced Camera for Surveys geïnstalleerd. Die nieuwe apparatuur zorgde ervoor, dat Hubble steeds bij de tijd bleef.

De service missies hadden ook andere doelen dan installeren van nieuwe apparatuur: corrigeren van fouten in de hoofdspiegel met COSTAR (Corrective Optics Space Telescope Axial Replacement), vervangen van gyroscopen of repareren van de zonnepanelen, het hoorde er allemaal bij. Op dit moment zijn vooral de gyroscopen van de satelliet, die hem op één stukje van de hemel kunnen richten en gericht houden, aan onderhoud toe. Van de originele zes werken er nog maar vier, en drie is het absolute minimum om de telescoop goed te richten.

Colombia in de wielen van Hubble

O’Keefe stelde in januari dat astronauten de Hubble niet op een veilige manier te bereiken is. De space shuttles, die zo’n service missie uit moeten voeren, staan sinds het ongeluk met de shuttle Columbia in februari 2003 aan de grond. Tijdens de lancering van de Columbia sloeg een stuk isolatieschuim van de brandstoftank een aantal hittewerende tegels los. De Columbia verongelukte daardoor tijdens terugkeer in de atmosfeer.

NASA onderzoekt sinds het ongeluk hoe het dergelijke rampen in de toekomst kan voorkomen. Een deel van de genomen maatregelen is de eis, dat de shuttle tijdens een missie kan aankoppelen bij het internationale ruimtestation ISS of dat de astronauten met een speciale reparatieset de shuttle weer kunnen repareren. De baan van Hubble maakt toevlucht zoeken in het ISS onmogelijk, en de reparatieset is volgens NASA te duur om voor deze ene vlucht te ontwerpen. Het merendeel van de toekomstige shuttle-vluchten zal worden gebruikt om het ISS af te bouwen. Het ruimtestation moet in 2010 klaar zijn.

Robotmissie naar Hubble

Zonder onderhoudsbeurt, berekenden wetenschappers, heeft de HST maar een kans van 50% om het uit te houden tot 2007. De geplande datum van afschrijven, in 2010, wordt vrijwel zeker niet gehaald. En de berekeningen gaan verder: Hubble’s baan vervalt namelijk langzaam, en de satelliet zal uiteindelijk neerstorten op aarde. NASA’s wetenschappers schatten in, dat er een kans is van 1 op 700 dat daarbij een mens gewond raakt. Onacceptabel, dus is er een oplossing nodig.

O’Keefe vroeg op de 204^e bijeenkomst van de American Astronomical Society om voorstellen voor een robotmissie naar de HST. Ambitieuze ontwerpers hebben niet al te lang; NASA wil vóór 16 juli voorstellen binnenhebben. Die mogen gaan over een missie om de telescoop gecontroleerd neer te laten storten, de gyroscopen en batterijen te vervangen, of zelfs te voorzien van nieuwe meetapparatuur.

De Hubble-telescoop is een van de werkpaarden van de moderne astronomie. Hoog boven de dampkring kan de telescoop enorm scherpe afbeeldingen maken. De beroemde Deep Field Survey en recentere Ultra Deep Field Survey keken miljarden jaren terug in het heelal en maakten de weg vrij voor verder onderzoek. Niemand wil de Hubble graag kwijt, want zijn opvolger, de James Webb Space Telescope (JWST), mist de veelzijdigheid van de HST. Dat de astronomen op de AAS-bijeenkomst applaudiseerden na O’Keefe’s aankondiging was dus wel te begrijpen. Maar toch maken velen kanttekeningen bij de plannen voor een robo-service missie.

Petitie

Vorige week nog stuurden 27 astronauten een petitie naar de Amerikaanse president Bush. Daarin zeiden ze, dat een robot-missie “maar een deel van de taken kan verrichten en een lagere kans op succes heeft”. De missie zou namelijk gebruik moeten maken van ongetestte technieken. Nog nooit heeft een onbemande missie zulk voorzichtig werk moeten afleveren.. De petitie werd onder anderen ondertekend door de laatste man op de maan, Gene Cernan en door de allereerste Shuttle-piloot, Robert Crippen. Niet de minste namen. Het is maar afwachten of ruimtevaart-ontwerpers het aandurven om een onbemande service missie te plannen. Zou jij degene willen zijn, wiens robotschip de beroemde Hubble-telescoop ramde?