Dutch Space in Leiden is de hoofdaannemer van de 200 miljoen euro kostende robotarm, die een lengte van 11,3 meter en een gewicht van 630 kilogram heeft. Net als een mensenarm heeft ERA een schouder-, een elleboog- en een polsgewricht. Schouder en pols zijn echter identiek, waardoor de arm van het ene bevestigingspunt naar het andere kan bewegen, net als de grotere Canadese robotarm op het Amerikaanse gedeelte van het ruimtestation.

Volgens Frank Meiboom van Dutch Space onderscheidt ERA zich van de Canadese robotarm (en van een kleinere, stationaire Japanse robotarm) door een grote mate van autonomie. ‘Handbediening door astronauten is wel mogelijk,’ aldus Meiboom, ‘maar dient in feite als backupoptie.’ Het elektronisch brein van ERA bevat een gedetailleerd model van het gehele ruimtestation – volgens Meiboom de grootste CAD-constructie ooit gebouwd – zodat onbedoelde botsingen zijn uitgesloten. ‘Zelfs als we ERA opdracht geven om dwars door een module heen te bewegen, zal hij dat niet doen,’ aldus Meiboom.

Tot de belangrijkste taken van de robotarm behoren het snel verplaatsen van kosmonauten tijdens ruimtewandelingen en het onbemand manoeuvreren van Russische wetenschappelijke instrumenten. De MLM-module is daartoe uitgerust met een luchtsluis waarin kosmonauten van binnenuit instrumenten kunnen plaatsen, die vervolgens van buitenaf door ERA worden opgepikt en op hun plaats gezet. De robotarm kan massa’s tot acht ton verplaatsen, met een snelheid van maximaal 10 centimeter per seconde.

Voor het nauwkeurig positioneren op een nieuw bevestigingspunt, en voor het vastgrijpen van instrumenten, beschikt ERA over infraroodlasers en elektronische camera’s. Bij het wandelen over de buitenzijde van het ruimtestation kunnen de mechanische en elektrische verbindingen in het schoudergewricht pas losgekoppeld worden wanneer de pols volledig is aangesloten op het nieuwe bevestigingspunt. Het is dus onmogelijk dat de arm definitief ‘uit de kom schiet’.

ERA beschikt niet over zonnepanelen of batterijen, en is dan ook aangewezen op de stroomvoorziening van het ruimtestation zelf. De besturing is in handen van een 10 MHz-processor met 3 megabyte RAM-geheugen, die zich in de elleboog van de robotarm bevindt. De elleboog kan alleen scharnieren; pols en schouder van ERA kunnen ‘rollen, stampen en gieren’, zodat de arm in totaal zeven bewegingsvrijheidsgraden heeft.

Hoewel alle onderdelen afzonderlijk uitvoerig getest zijn in de clean room van Dutch Space in Leiden, kon de geïntegreerde arm slechts in één horizontaal vlak worden beproefd, met behulp van hydraulische ondersteuning. ‘Op aarde zou de arm als gevolg van de zwaartekracht onder zijn eigen gewicht ineenzakken,’ aldus ERA-projectmanager Philippe Schoonejans van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.