Quantumdots zijn kleine kristallen die in grootte variëren van enkele nanometers tot enkele tientallen nanometers. Ze kunnen helder licht uitzenden dat niet zo snel uitdooft. De kleur van dat licht is heel eenvoudig aan te passen door het formaat van de quantumdots te veranderen. Kleine dots geven een totaal andere kleur dan grotere nanokristallen. Deze flexibiliteit maakt quantumdots zeer geschikt voor medische beeldvorming, bijvoorbeeld bij het in beeld brengen van een tumor tijdens een operatie.
Helaas bevatten veel quantumdots deeltjes van zware metalen zoals cadmium. Cadmium is, in te hoge concentraties, schadelijk voor mensen. In de afgelopen jaren is uit verschillende onderzoeken gebleken dat quantumdots giftig zijn als ze worden losgelaten op losse cellen. Maar bij kleine proefdieren zoals ratten en muizen zijn de resultaten wisselend. Het is dan ook nog steeds niet duidelijk of quatumdots veilig gebruikt kunnen worden voor medische beeldvorming.
Lange termijn effecten
Een team van Chinese en Amerikaanse wetenschappers schijnt deze week nieuw licht op de zaak. In het blad Nature Nanotechnology schrijven zij dat quantumdots veilig kunnen worden ingespoten bij makaken.
De wetenschappers gaven zes makaken een dosis quantumdots die voldoende zou zijn voor het in beeld brengen van cellen of weefsels. Vervolgens hielden zij de dieren negentig dagen lang scherp in de gaten. Regelmatig werden het lichaamsgewicht, de lichaamstemperatuur en het gedrag van de apen gecontroleerd. Daarnaast keken de wetenschappers zo nu en dan naar de functie van belangrijke organen en naar verschillende bloedwaarden. De makaken werden niet ziek en vertoonden gedurende het experiment geen afwijkende bloedwaarden.
Het goede nieuws is dat quantumdots niet acuut giftig zijn voor makaken. Maar dat betekent niet dat de nanokristallen nu snel hun weg naar het ziekenhuis zullen vinden. De Chinezen en Amerikanen maken nog een belangrijke kanttekening bij hun onderzoek. Meer dan negentig procent van de ingespoten concentratie cadmiumdeeltjes is na negentig dagen nog aanwezig in de lever, de milt en de nieren van behandelde apen. Dat betekent dat quantumdots erg langzaam worden afgebroken. Het is dan ook noodzakelijk om meer informatie te verzamelen over de lange termijn effecten van de dots voordat de nanokristallen worden toegediend aan mensen.
Bron:
Ling Ye e.a. A pilot study in non-human primates shows no adverse response to intravenous injection of quantum dots Nature Nanotechnology, 20 mei 2012 (online)