Je leest:

Problemen met picrinezuur

Problemen met picrinezuur

Leidse school gesloten na aantreffen van schokgevoelige kristallen

Auteur: | 5 oktober 2009

Het Bonaventuracollege aan de Burggravenlaan in Leiden is vanochtend korte tijd gesloten geweest omdat in het scheikundelokaal een potje met droog kristallijn picrinezuur was aangetroffen. Zulke kristallen van picrinezuur (de triviale naam voor 2,4,6-Trinitrofenol) zijn schokgevoelig en kunnen ontploffen. In overleg met de brandweer is het picrinezuur veilig opgeslagen zodat de school om 10.00 uur weer open kon. De explosieven opruimingsdienst EOD zal het picrinezuur onschadelijk maken.

Onderaan vind je een update op dit artikel over picrinezuur.

Uit een brief van de schoolleiding, gepubliceerd op de website van het Bonaventuracollege, blijkt dat het potje met ingedroogd, gekristalliseerd picrinezuur vorige week al werd ontdekt. Omdat het vanwege het explosiegevaar niet met het reguliere chemisch afval mee kon, was de school op zoek naar mogelijkheden om het veilig af te voeren.

Niet op de hoogte

Een technisch onderwijsassistent was niet van die stand van zaken op de hoogte. Zij meldde de aanwezigheid van het picrinezuur bij 112, waarop volgens protocol groot alarm werd geslagen en de school op slot ging. Na inspectie door de brandweer bleek dat er met het potje picrinezuur zelf niets mis was. Het is voorzichtig in een kluis opgeborgen, op een plek waar niemand bij kan. Het explosieven opruimingscommando EOC zal het picrinezuur verder onschadelijk maken.

Brandweer en politie hebben de school al vrij snel weer vrijgegeven en veilig verklaard. Om tien uur mochten de leerlingen weer naar binnen, maar omdat velen van hen alweer thuis waren zijn er de rest van de dag geen lessen meer gegeven.

Schokgevoelig

Picrinezuur (2,4,6-Trinitrofenol) is een citroengele kristallijne explosieve stof.

Picrinezuur is op zich stabiel, zo is op Wikipedia te vinden. Maar is het helemaal droog, dan is het schokgevoelig. De explosieve kracht is iets groter dan die van TNT (Trinitrotolueen), waarmee het verder goed vergelijkbaar is.

Droge kristallen kunnen bovendien sublimeren en vervolgens tussen pot en deksel opnieuw kristalliseren. Openen van de pot kan dan tot detonatie leiden. De eenvoudige voorzorgsmaatregel is om picrinezuur altijd onder water te bewaren. Blijkbaar was dat in de Leidse school niet (meer) het geval.

Picrinezuur heeft vaker voor problemen gezorgd. Wikipedia meldt elf incidenten uit de afgelopen drie jaar, voornamelijk op scholen. Picrinezuur wordt vooral gebruikt voor preparaatvorming tijdens de biologie- en scheikundeles. Maar dat komt steeds minder voor, aldus het Bonaventuracollege. Grote kans dus dat ook op andere scholen nog ingedroogde potjes picrinezuur te vinden zijn.

Update: de week van het picrinezuur

Het incident bij het Bonaventuracollege in Leiden leidde tot een reeks nieuwe ‘ontdekkingen’ van picrinezuur, zo meldt het Chemisch2weekblad op 5 oktober. Op het Veluws College in Apeldoorn bijvoorbeeld. Daar was niet eens duidelijk of de stof was ingedroogd, maar toch werd de explosieven opruimingsdienst EOD ingeschakeld. Die liet het spul ontploffen.

Ook in apotheken in Eibergen en Borculo werden potjes picrinezuur gevonden, die wel duidelijk ingedroogd waren. Ook hier bracht de EOD de potjes in de buurt tot ontploffing.

De Arbeidsinspectie heeft inmiddels aangekondigd alle natuur- en scheikundeleraren een brief te sturen waarin op de gevaren van picrinezuur wordt gewezen.

Enkele berichten over het picrinezuurincident in Leiden:

Meer info op wikipedia

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 05 oktober 2009
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.