Naar de content

Poetsende robot, roerpropeller en afmeersysteem strijden om innovatieprijs

Veth Propulsion

Een robot die de romp van schepen reinigt, een compacte roerpropeller en een magnetisch af- en aanmeersysteem. Dat zijn de drie genomineerden die maandag strijden om de Maritime Innovation Award 2018.

De Fleet Cleaner in actie.

Fleet Cleaner

Hij raast over de romp en verwijdert op die manier smurrie, garnalen en mossels. Deze robot schrobt schepen tot ze weer glimmen. De Fleet Cleaner werd bedacht door twee maritiem ingenieurs. In tien uur tijd klaart de robot de klus, waardoor er vrijwel geen inkomstenverlies is voor de eigenaar van het schip. Het ding verplaatst zich via magneten en wieltjes over de romp. Ingebouwde hogedrukreinigers verwijderen de troep aan de buitenkant. NEMO Kennislink schreef al eerder uitgebreid over de Fleet Cleaner.

De poetsende robot is een van de drie genomineerden die meedingen om de Maritime Innovation Award 2018. Het wordt georganiseerd door NMT (Netherlands Maritime Technology), de belangenbehartiger van de Nederlandse maritiem technologische sector. Er waren 26 inzendingen. De Maritime Innovation Award gaat sinds 2000 jaarlijks naar innovaties op het water. De Fleet Cleaner heeft concurrentie van een compacte roerpropeller en een magnetisch aan- en afmeersysteem.

Een bos palmbladeren op de grond.

Het aan- en afmeersysteem van Mampaey in Londen.

Wikimedia Commons, Küchenkraut via CC BY-SA 3.0

Aantrekkingskracht

Die laatste innovatie wordt binnenkort in gebruik genomen nabij het Engelse Londen. Een gratis ferry, die ten westen van de hoofdstad bij Woolwich vaart, meert over een paar maanden af en aan met magneten. “Nu nog blijft de motor van de boot draaien als de kant wordt bereikt. Daardoor blijft het vaartuig op dezelfde plek en kan iedereen van en aan boord gaan. Maar dit is slecht voor het milieu”, zegt bedenker van het magnetische afmeersysteem Wouter van Reenen van Mampaey.

In de nieuwe situatie vaart het schip van zo’n 80 meter lang en 20 meter breed naar de kant. Daar zorgen magneten aan de wal ervoor dat de veerboot, die van staal is, automatisch aanmeert door de aantrekkingskracht. “We hebben een extra plaat tegen de ferry geplaatst, omdat dit soort schepen vaak dunne wanden heeft. Verder zijn er aan boord geen aanpassingen nodig”, zegt Van Reenen.

Havens

De natuurlijke magneten, die het staal van de boot aantrekken, zitten in metalen kasten aan de wal. Is er geen schip in de buurt? Dan bevinden ze zich zo’n vijf centimeter onder de oppervlakte, waardoor het magneetveld niet naar buiten gaat. Komt er een boot aan? Dan verschuift de magneet via hydraulische aandrijving naar voren en trekt de boot van staal aan.

Van Reenen kwam al tien jaar geleden op het idee voor deze vinding tijdens zijn studie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Voor een college bekeek hij met twee andere studenten oude patenten van de TU Delft en zag toen het magnetisch afmeersysteem, dat zij in de jaren daarna aanpasten en verbeterden.

Volgens Van Reenen is het systeem ook interessant voor grote havens, bijvoorbeeld die van Rotterdam. Met de magneten kun je in theorie sneller aan- en afmeren en het is veiliger dan het gebruik van touwen en trossen. Maar bij de aanschaf van het nieuwe systeem gaat het bij grote havens om forse investeringen en is het de vraag wie de rekening betaalt. Ook voor bunkerschepen, die andere vaartuigen van brandstof voorzien, zijn de magneten handig volgens Van Reenen. Dan liggen de boten stevig tegen elkaar aan dankzij de magneten.

Koraalriffen

Om op dezelfde plaats te blijven, komt ook de roerpropeller Veth Integrated L-drive van pas. Die is zeer compact, waardoor het ook op plekken past waar maar weinig plek is. “Het hoogteverschil met reguliere modellen kan oplopen tot 2,8 meter. We hebben de roerpropeller in eerste instantie ontwikkeld voor een megajacht. Bij jachten zit er vaak een zwemplatform of een zwembad achteraan het schip. Meestal wordt daar ook de woonkamer vlakbij gemaakt. Daardoor is er weinig ruimte en komt een compacte roerpropeller van pas”, legt Marco Huisman van Veth Propulsion uit.

De installatie van de roerpropeller van Veth Propulsion.

Veth Propulsion

Het bijzondere van deze vinding is dat het een geïntegreerde elektromotor bevat. “De roerpropeller heeft een aandrijf- en een besturingsdeel. Het laatste stuk hebben we iets groter gemaakt, zodat de elektromotor in de binnenzijde past”, aldus Huisman.

De roerpropeller houdt het schip op dezelfde plek. Bijvoorbeeld bij koraalriffen waar je geen anker mag uitgooien. Of je gebruikt de nieuwe vinding op een stuk water waar je heel precies moet navigeren. Dan varen boten niet met hun grote dieselmotor, want die is niet efficiënt als je langzaam vaart. De roerpropeller met elektromotor doet het dan juist wel goed.

Eerste prijs

Het is niet alleen geschikt voor jachten, volgens Huisman. De nieuwe vinding, die is gepatenteerd, zit ook al op een schip van een vissenkwekerij. Vanaf dit vaartuig wordt zalm ontluisd: dat zijn parasieten die zich aan de huid van de vis hechten. “Zulke schepen liggen lange tijd stil en draaien dan met weinig vermogen. Daarom is elektrische aandrijving interessant. Dit schip had bovendien weinig ruimte in de machinekamer.”

Gaat de Fleet Cleaner aan de haal met de eerste prijs?

Fleet Cleaner

En Huisman ziet nog meer mogelijkheden. “Je kunt energie opwekken door een dieselmotor, maar in de toekomst zal dit vaker gebeuren met batterijen of waterstof. Als je dan slim gebruikmaakt van zonne- en windenergie is het mogelijk om goedkoop te varen. Dat zou goed werken bij sleepboten, die veel stilliggen en in de haven af en toe over korte afstanden in actie komen. Zodat ze emissieloos varen.”

Maandagavond 12 november wordt de winnaar bekendgemaakt tijdens het Maritime Awards Gala in Zaandam. Dan wordt bekend welke vinding aan de haal gaat met de eerste prijs.

ReactiesReageer