Naar de content

Perfectionisme niet altijd een plus

Flickr.com

Hoe perfectionistisch en georganiseerd je bent in het dagelijks leven, draagt bij aan de gevoeligheid een eetstoornis te ontwikkelen. Australische onderzoekers hopen dat deze ontdekking bij zal dragen aan een wereldwijde ‘immunisatie’ tegen eetstoornissen.

Ontevreden over je lichaam? Dat is iedereen wel eens. Maar een structurele eetstoornis ontwikkel je hierdoor gelukkig niet zomaar. Het karakter van vrouwen die gevaar lopen, wordt vaak gekenmerkt door vier eigenschappen: een lage eigenwaarde, gevoeligheid voor stemmingsstoornissen, het hebben van instabiele persoonlijke relaties – waardoor ze vaak op zoek zijn naar een vorm van zelfcontrole – en een sterke neiging tot perfectionisme.

Vooral de combinatie van ontevredenheid over je lichaam en perfectionisme: díe komt in wetenschappelijke studies altijd terug als een gevaarlijke risicofactor voor het ontwikkelen van een eetstoornis. Toch is nauwelijks onderzocht welke vormen van perfectionisme dit precies zijn. Tracey Wade en Marika Tiggemann van de Flinders Universiteit in Australië besloten dit gat in onze wetenschappelijke kennis aan te pakken.

De dagelijkse drijfveren

Bij maarliefst 1083 vrouwen peilen zij allerlei vormen van perfectionisme: hoe kritisch zij in het dagelijks leven zijn op hun persoonlijke prestaties, hoe georganiseerd zij hun leven inrichten om hun doelen te bereiken, maar ook welke eisen zij stellen aan hun eigen lichaam, dat van anderen en hoe gevoelig zij zijn voor het beeld dat media schetsen van de perfecte vrouw.

Ook de mate van ontevredenheid over hun eigen lichaam werd door vragenlijsten vastgesteld: de dames moesten hun ideale silhouet omcirkelen in een lijst van lichamen, en hun ideale BMI invullen. De mate waarin dit afweek van hun eigen huidige vormen, beschouwden de onderzoekers als de mate van ontevredenheid over het eigen lijf.

Uit de resultaten blijkt dat niet alleen ongezonde, maar ook normaal gesproken effectieve en dus gezonde vormen van perfectionisme bijdragen aan de ontevredenheid over je lichaam. Met gezond perfectionisme bedoelen de onderzoekers de doelgerichtheid en doorzettingskracht van vrouwen, en hoe geroutineerd zij hun leven inrichten om hun doelen te bereiken. Ongezond perfectionisme uit zich in de onzekerheid om fouten te maken en de twijfel over de keuzes die je in het leven maakt.

Immunisatie voor eetstoornissen

Een beetje perfectionisme is dus niet verkeerd, maar een teveel is ook niet gezond. Zulke vrouwen lijken misschien sterk in hun schoenen te staan, maar zijn juist heel kwetsbaar, zegt Unna Danner, eetstoornissen-onderzoeker bij de GGZ-instelling Altrecht in Utrecht. Volgens Danner laten deze resultaten namelijk zien dat prestatiegerichte vrouwen niet alleen maar voordeel hebben van hun karakter: prestatiegerichtheid kan de ontwikkeling van een eetstoornissen ook stimuleren. “Vrouwen met anorexia of boulimia nervosa stellen zichzelf vaak doelen die moeilijk of zelfs onmogelijk zijn om te halen, waardoor zij keer op keer het gevoel van falen ervaren. Dit negatieve gevoel doet hen weinig goeds en maakt het herstel lastig.” Omdat het hier om vrouwen gaat die in het dagelijks leven erg zelfstandig zijn, wordt hun behoefte aan hulp vaak niet gezien, legt Danner uit.

De Australische auteurs hebben grote plannen met hun kersverse bevindingen. “Nu we weten dat perfectionisme de ontwikkelingen van eetstoornissen voedt, kunnen we de maatschappelijke risicofactoren herkennen die ongezonde vormen van perfectionisme stimuleren. We kunnen jonge vrouwen gerichter voor gaan lichten, en hiermee wereldwijde ‘immunisatie’ voor het ontwikkelen van eetstoornissen in gang zetten.”

h2. Bron:

Tracey Wade en Marika Tiggemann: The role of perfectionism in body dissatisfaction, Journal of Eating Disorders (januari 2013)