Nederlands polymerenonderzoek leverde een cruciale bijdrage aan de ontwikkeling van supersterke kunststofvezels van polyetheen. Het materiaal wordt door DSM onder de naam Dyneema op de markt gebracht.

Constructiematerialen dienen bij voorkeur goedkoop te zijn, sterk (ook bij hogere temperatuur), stijf en licht. Een lichter constructiemateriaal kan ook voor het eindproduct aantrekkelijk zijn: brandstofbesparing, verhoogde levensduur en grotere veiligheid. Aluminiumlegeringen (combinaties van...

Het Amsterdamse laboratorium van Shell ontwikkelde het Hysomer proces voor de vertakking van koolwaterstoffen. Het is van groot belang voor de productie van benzine en wordt wereldwijd in tientallen fabrieken toegepast.

De Nederlanders F. Kröger en G. Blasse speelden een bepalende rol in de ontwikkeling van luminescente materialen voor TV’s en TL-buizen

Muskusreukstoffen zijn al eeuwenlang populair in de parfumindustrie. In de loop der jaren zijn allerlei synthetische varianten op de markt gekomen. Onderzoek bij Naarden International naar nieuwe muskusreukstoffen leverde de zeer interessante muskusreukstof Traseolide op.

Een uitvinding die niet alleen wetenschappelijk maar ook commercieel een groot succes is; het gebit reinigen zoals ook de natuur dat doet, met behulp van enzymen.

De Leidse flessen in het Teylers Museum zijn nu al meer dan tweeëneenhalve eeuw oud. In de flessen werd elektrische lading opgeslagen. Een elektreet noemen we dat. Zonder het te weten maken we er nu heel veel gebruik van.

AKU (later Akzo Nobel), groot geworden in rayongarens en vezels, was in de jaren zestig op zoek naar nieuwe succesvolle producten. Kunstleer leek een interessante kanshebber, maar haalde nooit de markt.

Zijn cognitieve neurowetenschappers de taalonderzoekers van de toekomst? Die conclusie is nog wat voorbarig, maar duidelijk is wel dat er een steeds grotere integratie komt van het traditionele onderzoek naar taal en het taalonderzoek op het niveau van de hersenen.

Onlangs begon de bouw van een nieuw Laboratorium voor Hoge Magneetvelden aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Vanaf eind 2002 experimenteren wetenschappers hier met een nieuwe supermagneet. De magneet wekt een veld op van 33 tesla, ofwel meer dan 300.000 maal het aardmagnetisch veld. Daarv...

Stel je voor: aan het einde van de negentiende eeuw ga je uitgeput op bed liggen. Voor je het weet ben je in dromenland. Je slaapt een gat in de dag. En in de week. En in het jaar. Sterker nog, je slaapt een gat in de eeuw. Je pit dwars door twee wereldoorlogen, door de maanlandingen en door d...

Insecten kunnen veel beter ruiken dan mensen. Ze maken ook gebruik van een geurtaal. Insecten (en ook sommige zoogdieren) scheiden feromonen af, signaalstoffen. Ze kunnen diverse functies hebben: sexlokstoffen, spoorvolgstoffen, alarmstoffen en ga zo maar door.

Voor technisch interessante vezels, die sterk en stijf zijn, is de moleculaire oriëntatie van het polymeer van groot belang. Zowel AKU (Akzo Nobel) als DuPont ontwikkelden methoden om dat bij hetzelfde polymeer (Twaron respectievelijk Kevlar) voor elkaar te krijgen. Dat leidde tot een heftige ...

De jonge Nederlander Paul Crutzen publiceerde in 1970 een artikel over de atmosferische ozonconcentratie. Daarmee legde hij de basis voor wetenschappelijke aandacht voor de ozonlaag. En voor het winnen van de Nobelprijs voor chemie in 1995, samen met collegawetenschappers Molina en Rowland.

Bij veel voedingsmiddelenbedrijven is suikervervanging een belangrijk onderwerp. Aan het eind van de zestiger jaren heeft Unilever serieus gekeken naar mogelijkheden om suiker in producten te vervangen. Daarbij werd ontdekt dat de vrucht van het tropische gewas Thaumatococcus danielli intens z...

Utrechts onderzoek onder leiding van prof.dr.G.J.M. van der Kerk leverde een oplossing voor het probleem van de aangroei van algen en schelpdieren op scheepswanden. Verf met tributyltinoxide (TBT) bleek aangroei heel goed te remmen – maar ook een wereldwijd milieuprobleem op te leveren.

De Delftse hoogleraar katalyse J. H. de Boer verwierf kennis en inzicht in de wonderlijke inwendige structuren van poreuze katalysatoren en adsorbentia. Zijn methoden vonden wereldwijd toepassing.

Hoe zorg je ervoor dat synthetische boter – margarine – precies zo smaakt als échte boter? Al in het midden van de jaren dertig voegden producenten aroma’s toe, maar de smaak van echte boter werd bij lange na niet gehaald. Onderzoek bij Unilever onder leiding van Jan Boldingh...

In 1981 kregen Roald Hoffmann en Kenichi Fukui de Nobelprijs chemie voor hun onderzoek naar pericyclische reacties. Leidse chemici hebben op dat gebied minstens even belangwekkende research uitgevoerd.

In 1982 werd de Nobelprijs voor geneeskunde uitgereikt voor onderzoek aan prostaglandines. Niet aan de Nederlander D.A. van Dorp, hoewel die wel een belangrijke bijdrage aan het onderzoek had geleverd. Hij was één van de eersten die onderzocht hoe meervoudig onverzadigde vetzuren de voorlopers...

De Nederlander Piet Cossée, werkzaam bij Shell Research, maakte gebruik van nieuwe concepten uit de kwantummechanica van organometaalchemie en combineerde die met meer traditionele kristalchemie. Zo legde hij de basis voor een nieuw veld van reactiemechanismen, die polymerisaties met metaalver...

Dirk Willem van Krevelen, jarenlang directeur Research bij de Staatsmijnen (DSM) en AKU (Akzo Nobel) was een chemisch alleskunner. Op vijf gebieden wist hij – letterlijk – naam te maken.

Het ontrafelen van de samenstelling van aardolie is lastig. Het betreft immers ingewikkelde mengsels van koolwaterstoffen. H.I. (Hein Israel) Waterman, hoogleraar chemische technologie in Delft, vervulde een pioniersrol bij de ontwikkeling van de kennis en tal van toepassingsmogelijkheden van ...

Op het eerste gezicht lijkt het sneeuw. Maar het is meer dan bevroren water. Er zit gas in. Gashydraten ontstaan bij afkoeling van water onder druk in aanwezigheid van een gas of vluchtige vloeistof.

Jarenlang (in feite sinds 1874, dankzij Van ’t Hoff) hebben chemici geweten dat er spiegelbeeldmoleculen bestonden, maar ze waren niet in staat onderscheid tussen de twee spiegelbeelden te maken. Pas rond 1950 slaagde de Nederlander J.M. Bijvoet daarin. De door Bijvoet en zijn medewerker...

Snel nieuwe theorieën en methoden toepassen om zo de materie beter te begrijpen en te beheersen – dat was kenmerkend voor het pionierswerk van J.A.A. Ketelaar. Zijn onderzoek heeft tot een reeks maatschappelijk relevante resultaten geleid. Daarnaast leidde hij een hele generatie chemici op.

In de zomer van 1941 treden Coco Arens en Davy van Dorp, beiden 26 en net gepromoveerd in Amsterdam, in dienst van Organon in Oss. Deze firma heeft in 1939 het vitaminepreparaat Davitamon 5 op de markt gebracht, dat gretig aftrek vond, vooral toen na de bezetting de voedselsituatie verslechter...

Om het vitamine D-gehalte in ons lichaam op peil te houden zijn voldoende zonlicht en de juiste voeding onontbeerlijk. Een tekort aan vitamine D veroorzaakte vroeger Engelse ziekte. Pas na veel onderzoek lukte het in 1942 om vitamine D industrieel te vervaardigen. Sindsdien wordt het gebruikt ...

Onderzoekers van de Technische Hogeschool Delft synthetiseerden onder leiding van prof. P.E. Verkade de stof 5-nitro-2-propoxybenzeenamine oftwel P4000. Een krachtig zoetmiddel: niet alleen ruim 4000 maal zoeter dan suiker maar ook zoeter dan vele andere synthetische zoetstoffen.

DNA was al in de 19e eeuw bekend, maar pas in jaren vijftig werd ontdekt hoe het in elkaar zit. In de periode daarna deed de Nederlander J.H. van Boom baanbrekend werk aan de synthese van DNA