Geen enkel getal spreekt zo tot de verbeelding als het getal pi. Sommigen leren decimalen van buiten, anderen maken er hun levenswerk van om zoveel mogelijk decimalen te berekenen. Het is allemaal volstrekt overbodig, maar het levert een schat aan vermakelijke anekdotes op.
In dit artikel worden allerlei soorten bewolking besproken: de specifieke vorm, hoe deze ontstaat, op welke hoogte de bewolking voorkomt en onder welke (weers-)omstandigheden.
In Vitro Fertilisatie (IVF) geeft een duidelijk hogere kans op meerlingen en te vroeg geboren kinderen. Tot die conclusie komt Simone Buitendijk in een epidemiologisch onderzoek waarop zij onlangs promoveerde. ’’Op het niveau van beleidsmakers zal men zich moeten realiseren dat mee...
Ondanks politieke overeenstemming over het terugdringen van cfk-uitstoot, blijft de ozonlaag maar dunner worden. Wat betekent dit voor ecosystemen op aarde en wat heeft het broeikaseffect er eigenlijk mee te maken? Bioloog Jelte Rozema stelde er een boek over samen
Het inslikken van sperma vòòr de zwangerschap vermindert aanzienlijk de kans op pre-eclampsie (een gevaarlijke zwangerschapsaandoening), zo ontdekten gynaecologen van de Amsterdamse VU. Leidse immunologen gingen op zoek naar het achterliggende mechanisme.
De Imager for Magnetopause-to-Aurora Global Exploration (IMAGE) is op 25 maart 2000 met succes gelanceerd vanaf de Vandenberg Air Force Base in Californië. Deze satelliet zal de magnetosfeer rondom de aarde in detail bestuderen door beelden te maken van het hele gebied waar geladen deeltjes (e...
Met een hoeveelheid botuline-toxine in het puntje van deze i kun je tien mensen doden. In een handomdraai kun je ziektekiemen kweken en er een dodelijk wapen van maken. Biotechnologische ontwikkelingen hebben de dreiging van biowapens nieuw leven ingeblazen.
Pollen van vooral grassen in de buitenlucht vormen een verhoogde risicofactor voor overlijden aan cardiovasculaire ziekten, aan chronische obstructieve longziekten en aan longontstekingen. Aldus een onlangs gepubliceerd artikel in The Lancet, waarvan de Leidse onderzoeker dr. F.T.M. Spieksma m...
De aderlating was vroeger de gouden standaard bij de behandeling van vrijwel elke kwaal. Flink wat bloed laten wegstromen, daar zou de patiënt van opknappen. Erg veel alternatieven had de chirurgijn ook niet tot zijn beschikking. Hoe anders is dat tegenwoordig: de moderne arts kan kiezen uit v...
Mensen en micro-organismen worden bepaald door genen en omstandigheden. Dat deze biologische waarheid ook praktische consequenties heeft, bleek overduidelijk uit de oratie ‘Samenleven in vóórtdurende onrust’ die prof. dr. J.T. van Dissel uitsprak op vrijdag 19 mei 2000. ‘De p...
Gentherapie heeft de toekomst, daarvan zijn steeds meer medici doordrongen. Onder andere dr. G.A. Patijn, die in Seattle meewerkte aan experimentele gentherapie tegen leverziekten. Hemofilie genezen door nieuwe genen in te brengen lukte in een muismodel. Ook bij honden was de therapie succesvo...
Als je de samenstelling van de zee- en rivierbodem wilt weten, moet je deze op vele plekken bemonsteren. Het is echter een geld- en tijdverslindende klus om duizenden monsters te nemen en te analyseren. Het in Groningen ontwikkelde instrument Medusa doet het veel sneller en goedkoper. Je sleep...
De videobril annex draaistoel van dr Floris Wuyts heeft alles om het Universitair Ziekenhuis Antwerpen wereldvermaard te maken op gebied van evenwichtsstoornissen. Geen enkel ander ziekenhuis ter wereld kan wat hier kan. De Vlaamse regering gaf Wuyts vorig jaar de eerste prijs voor onderzoek e...
Op 27 augustus 1998 lieten ze voor het eerst van zich horen; magnetars, magnetische sterren waarop zelfs de kleinste trilling tot een enorme stralingsexplosie leidt. Die ene stond nog ver. De volgende kan angstig dichtbij komen.
DNA is zoiets als een onvervalsbaar paspoort dat je altijd bij je draagt, en waar je bovendien overal wel kopieën van achterlaat. Dat maakt het voor de politie tot ideaal bewijsstuk. Er woeden echter hevige debatten over het gebruik van dit zogeheten forensisch DNA-onderzoek. Nederland vervult...
Het binnenste van een levende cel bestaat uit een labyrint van structuren. Lange ketens van eiwitten zorgen voor de stevigheid van de cel en sturen met minuscule krachten de celdeling. Met nieuwe technieken, geleend van de chiptechnologie en de laserfysica, gaan fysici op zoek naar het geheim ...
Natuurlijk is water belangrijk voor het leven, maar veel interessanter is de vraag waarom sommige levensvormen evengoed helemaal zonder kunnen. Het antwoord ligt besloten in glas.
Methaangas draagt met 15% een flink steentje bij aan het broeikaseffect. Zoetwatermoerassen nemen een flink deel van de uitstoot van het broeikasgas voor hun rekening. Maar het ene moeras is het andere niet, zo blijkt uit onderzoek van Frans-Jaco van der Nat. Hij ontdekte dat natuurlijke wetla...
In Zuid Afrika is een oneerlijke strijd gaande tussen twee bijenrassen. De Kaapse honingbij dringt de kolonies binnen van de Afrikaanse honingbij, veroorzaakt de dood van de koningin en laat Afrikaanse werksters de Kaapse larven grootbrengen. Wageningse onderzoekers zijn in Nature op het spoor...
Artsen zijn er niet alleen om mensen beter te maken. Als genezing niet meer mogelijk is, moet de patiënt zo goed mogelijk met zijn ziekte kunnen functioneren. De dokter heeft de taak hem dat te leren, zegt medisch psycholoog Ad Kaptein. Want goed omgaan met ziekte verhoogt de levenskwaliteit. ...
Een kind dat te vroeg geboren wordt, mist een periode die andere kinderen in de rust van een baarmoeder doorbrengen. Een IC-afdeling neonatologie is zelfs nogal eens het tegendeel van rust. De neonatologie van het Kinder- en Jeugdcentrum in het LUMC werkt met een nieuwe methode om dit probleem...
De veiligheid van een bloedtransfusie wordt voor een belangrijk deel bepaald door de toediening in het ziekenhuis. Het meeste geld gaat echter naar dure bewerkingen van bloedproducten waarvan het nut niet altijd bewezen is. Prof. dr. A. Brand, medisch directeur van de Bloedbank Leiden-Haagland...
Proteomics – het in kaart brengen van de alle eiwitten in een cel – is het logische gevolg op de immer aanzwellende stroom genoomkaarten. Massaspectrometrie is de techniek die daarin een sleutelrol gaat vervullen.
Binnen een paar jaar is het mogelijk met een elektronenmicroscoop zó gedetailleerd te kijken dat de structuur van eiwitten ermee opgehelderd kan worden, verwacht prof. dr. Jan-Pieter Abrahams. Het apparaat dat zulke revolutionaire opnamen mogelijk moet maken, staat sinds kort in het Centrum vo...
In de atmosfeer van de planeet Jupiter tolt een prachtige elliptische wervel: de Rode Vlek. In het diepe water van de Atlantische Oceaan bewegen de Meddies: discusvormige wervels met een diameter van wel honderd kilometer. In roterende bakken vloeistof en op de computer bootsen we het gedrag v...
De Ariane 4 betekende een belangrijke verbetering ten opzichte van de oorspronkelijke Ariane 1 omdat de eerste trap compleet werd herzien en sterk werd vergroot. Hierdoor werd het mogelijk een raket met veel maar lading dan voorheen in een geostationaire baan om de Aarde te brengen.
De demografische hoogtekaart van sterftecijfers is de thermometer voor de ontwikkeling van de volksgezondheid en een indicator voor de mate van sociale gelijkheid in de samenleving. Op zo’n kaart zie je in één oogopslag het gevolg van epidemieën, maar ook de dalende moedersterfte en de ‘ongeva...
Door hun gigantische aantrekkingskracht verwacht je dat zwarte gaten alles opslorpen wat in hun buurt komt. In onze eigen Melkweg bevindt zich echter een zwart gat dat juist grote hoeveelheden materie uitspuwt.
Neutronensterren en zwarte gaten hebben een onvoorstelbaar hoge dichtheid. Het gedrag van de materie in hun extreem krachtige zwaartekrachtsvelden vormt een natuurlijk laboratorium voor onderzoek aan de relativiteitstheorie.
De discussie over de herkomst en de verspreiding van de moderne mens over de wereld woedt nog steeds. De Out-of-Africa-theorie vertelt op basis van genetisch onderzoek dat die anatomische evolutie in een Afrikaans kerngebied plaatsvond. Een Belgisch onderzoek in de Egyptische Sodmeingrot kan e...