Sporters gebruiken steeds weer nieuwe dopingmiddelen om controles te omzeilen. In deze wapenwedloop is de laatste slag voor de controleurs, want recombinant humaan EPO, de troef van de frauderende sporter, is nu toch aantoonbaar. De Olympische Spelen in Sydney kunnen ‘schoon’ blijven.
Sommige uitheemse planten of dieren dringen agressief een nieuw ecosysteem binnen. Sommige exoten bedreigen de biodiversiteit of leveren een enorme kostenpost op voor waterschappen of industrieën. Volgende week inventariseren internationale experts in Leiden de economische en ecologische schad...
Armoede is de belangrijkste oorzaak van tuberculose. Door reizen en migratie wordt de ziekte echter in toenemende mate weer in westerse landen gesignaleerd. In zekere zin is dat goed, want daardoor is er een hernieuwde belangstelling voor tbc-onderzoek. Ook Leidse onderzoekers zijn nauw betrok...
De oorzaak van ziekten waarvoor geen duidelijke lichamelijke verklaring bestaat, zit volgens velen ‘tussen de oren’. Reumatoloog E.N. Griep ging na wat zich dan wel afspeelt in de hersenen van patiënten met zo’n onbegrepen aandoening (het zogeheten fibromyalgie-syndroom) en s...
Diabetesdiensten kunnen een belangrijke aanvullende bijdrage leveren aan de gezondheid van ongeveer 25% van alle patiënten met diabetes type 2 in Nederland. Vooral de groep met een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekten en zij die aan de regie van de huisarts niet genoeg hebben om het ri...
Het debat over het patenteren van genen is nog in volle gang. De ruwe versie van het menselijk genoom werd echter eind juni al bekendgemaakt. Voormalig voorzitter van de Human Genome Organisation (HUGO) en Leids hoogleraar humane genetica Gert-Jan van Ommen over de toekomst na de ruwe versie e...
Op 24 maart 2000 sprak Ronald Meester zijn oratie uit bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de waarschijnlijkheidsrekening aan de Vrije Universiteit. Hier volgt zijn oratie: ‘100% kans — de zin en onzin van de waarschijnlijkheidsrekening’.
Je moet het ontwerpen voordat je het bouwt, maar daarvoor moet je weten hoe het ontwerp werkt als het is gebouwd en dat weet je pas als je het gebouwd hebt. Oplossing: simuleer het op een computer.
Als engelbewaarders cirkelen ze om ons heen – milieusatellieten die de toestand van onze atmosfeer continu in de gaten houden. Gome is een instrument aan boord van een milieusatelliet die al vijf jaar rondcirkelt. Hij kijkt naar het gat in de ozonlaag. Zijn opvolger Sciamachy gaat volgend jaar...
Duikeend zijn is topsport. De op het IJsselmeer overwinterende vogels leven van driehoeksmosselen. Het opduiken en verteren van de mosselen legt een dusdanig groot beslag op wat de vogel fysiek aankan, dat het een topprestatie is dat hij überhaupt de winter overleeft.
Terwijl de NASA haar blik op Mars richt, neemt het Europese ESA de Maan voor haar rekening. Discussies over water op de Maan, winning van delfstoffen en kolonisatie houden de gemoederen bezig.
Orkanen, typhoons, hurricanes, cyclonen, willy-willies…: deze tropische cyclonen veroorzaken elk jaar weer veel schade. De verwachtingen van koers en intensiteit een paar dagen vooruit worden gelukkig steeds beter, maar is het ook mogelijk om maanden of jaren van te voren te voorspellen ...
Zeventig jaar geleden ontdekte de Amerikaanse astronoom Edwin Hubble dat de sterrenstelsels in de kosmos van elkaar af bewegen. Hoe groter de onderlinge afstand, des te hoger de verwijderingssnelheid. Maar welke snelheid bij welke afstand hoort, wist Hubble niet.
Supergeleiding werd voor het eerst ontdekt door de Nederlandse fysicus Heike Kamerlingh Onnes in 1911. In 1913 ontving hij de Nobelprijs voor het onderzoek van de materie bij zeer lage temperaturen.
Met een biochemische stof kunnen kankercellen overgevoelig worden gemaakt voor licht – toediening van licht in de juiste golflengte is dan voldoende om de kankercellen te vernietigen. De afdeling Heelkunde van het LUMC onderzoekt of deze fotodynamische therapie effectief is bij de behandeling ...
’s Werelds best verkochte medicijn is ook heilzaam voor planten. Aspirine maakt ze beter bestand tegen virussen, bacteriën en schimmels. Leidse onderzoekers zetten daarom bacteriegenen in tabak zodat de plant meer aspirine-stof produceert. Zeneca-Mogen heeft alvast octrooi aangevraagd op toepa...
Vanaf de prehistorie hebben mensen kaarten van hun omgeving gemaakt. De Babyloniërs en de Egyptenaren maakten kaarten van de ligging van landerijen om na overstromingen het land opnieuw te kunnen verdelen.
Moeilijk bereikbare tumoren en uitzaaiingen kunnen soms van binnenuit bestreden worden met radioactieve stoffen. In het ideale geval ontvangen zo alleen de ontspoorde cellen de schadelijke straling. De onderafdeling Nucleaire Geneeskunde gaat meer patiënten op deze manier helpen. Toch vinden d...
Zonder malaria zou het jaarlijkse bruto nationaal product (BNP) van Zwart Afrika minstens 30% hoger liggen. Mede door de ziekte daalt het BNP per hoofd van de bevolking.
DDT moet net als elf andere organische verontreinigende stoffen de wereld uit, althans als Greenpeace, WNF en de Verenigde Naties hun zin krijgen. Het insecticide verpest het milieu en is nadelig voor de gezondheid van mens en dier. Het is echter het meest voor de hand liggende bestrijdingsmid...
Japanse onderzoekers hebben een kunstmatige, magnetisch aangestuurde `wormpje’ ontworpen dat zich al draaiend een weg kan boren door een runderfilet. Videobeelden van deze minimachine werden vorige week donderdag vertoond tijdens een presentatie op een conferentie over magnetische sensor...
Klachten als incontinentie (meer dan de helft van alle middelbare vrouwen) en erectiestoornissen (van tien tot veertig procent bij middelbare en oudere mannen) kunnen de levenskwaliteit ernstig schaden, maar schaamte weerhoudt patiënten er vaak van medische hulp te zoeken. En dat is jammer, wa...
Meerdere drugs tegelijk gebruiken is geen goed idee, zeggen hulpverleners al sinds jaar en dag. Ze konden deze stelling tot nu toe echter niet goed onderbouwen met wetenschappelijk bewijs. De afdeling Toxicologie van het LUMC rondde onlangs een literatuuronderzoek af, waarin gekeken werd naar ...
In 1955 voorspelde de natuurkundige John Wheeler het bestaan van superzware elementen. De serieuze speurtocht naar de superzware elementen begon echter pas in de jaren zestig, gedreven door de theoretische voorspellingen van een ‘eiland van superzware elementen’ ver voorbij uraan, element 92. ...
Klimaatschommelingen beïnvloeden ecosystemen, maar het effect is vaak moeilijk te meten. In het geval van de Blauwe zanger ligt dat anders. Amerikaanse onderzoekers weten het succes van de vogel zelfs te voorspellen.
Op een eenzame bergtop in Chili bouwen Europese astronomen de grootste telescoop ter wereld, de Very Large Telescope of VLT. In het begin van de eenentwintigste eeuw zal de telescoop gereed zijn. De VLT wordt een sterrenkundig instrument van een nooit geziene kracht. Hij moet scherpere waarne...
Geen enkel getal spreekt zo tot de verbeelding als het getal pi. Sommigen leren decimalen van buiten, anderen maken er hun levenswerk van om zoveel mogelijk decimalen te berekenen. Het is allemaal volstrekt overbodig, maar het levert een schat aan vermakelijke anekdotes op.
In dit artikel worden allerlei soorten bewolking besproken: de specifieke vorm, hoe deze ontstaat, op welke hoogte de bewolking voorkomt en onder welke (weers-)omstandigheden.
In Vitro Fertilisatie (IVF) geeft een duidelijk hogere kans op meerlingen en te vroeg geboren kinderen. Tot die conclusie komt Simone Buitendijk in een epidemiologisch onderzoek waarop zij onlangs promoveerde. ’’Op het niveau van beleidsmakers zal men zich moeten realiseren dat mee...
Ondanks politieke overeenstemming over het terugdringen van cfk-uitstoot, blijft de ozonlaag maar dunner worden. Wat betekent dit voor ecosystemen op aarde en wat heeft het broeikaseffect er eigenlijk mee te maken? Bioloog Jelte Rozema stelde er een boek over samen