Op een operatiekamer is het verstandig om op je woorden te letten. Het is namelijk niet uitgesloten dat een patiënt die onder narcose is, het gehoorde onbewust als herinnering opslaat. Dat stelt anesthesioloog Annemiek de Roode die 16 december 1999 promoveerde op herinneringen aan gebeurteniss...
Genen zijn de dragers van de erfelijke eigenschappen. Van de mens is inmiddels vrijwel de gehele genetische code in het DNA opgehelderd, maar van de meeste genen is nog volstrekt onbekend wat ze doen. Door een enkel gen te veranderen of uit te schakelen, kunnen we daar achter komen.
“De Afrikaanse malariamug Anopheles gambiae is verzot op de geur van ongewassen zweetvoeten”, zegt de Nederlandse muggenspecialist Bart Knols die werkt in de binnenlanden van Kenia. Wageningse onderzoekers zoeken uit waarom zweetvoeten zo aanlokkelijk zijn.
Een avondje uit. Een grote hoeveelheid alcohol stijgt binnen korte tijd naar het hoofd. Tussen de starre hersenpan en het stijgende promillage raakt een aantal delicate hersenfuncties vermorzeld.
In dertig jaar tijd zijn er een dikke duizend gevallen van besmetting geconstateerd. Maar liefst zeventig procent van de geïnfecteerden bezweek binnen een paar weken. De reuzenvirussen Ebola en Marburg zijn én snel én dodelijk. En juist daarom vormen ze geen wereldwijde bedreiging voor de volk...
De opdracht voor een spellingchecker is simpel: spoor alle spelfouten in een tekst op, sla geen enkele fout over, maar keur geen goede woorden af. De praktijk is echter weerbarstig. Ook voor de pc is spelling geen eitje.
Vele computerprogramma’s zijn niet geschikt om de jaartallen na 1999 gewoon door te tellen. Een kwestie van knoeiwerk van programmeurs, waar we nu een mouw aan moeten passen. Omdat we ons zo afhankelijk hebben gemaakt van de computer is dat een probleem.
In de grote Afrikaanse meren zijn cichlide vissen tien keer zo soortenrijk als de best vertegenwoordigde van de andere visfamilies. Dat vraagt om een verklaring. Wij ontdekten dat het aan het kieskeurige seksuele gedrag van cichliden en de flexibele bouw van hun kop te danken is dat er in kort...
In de St. Maartenskliniek in Ubbergen vermaakt een kunstmatige orang-oetang bezoekers en patiënten. Mensen gaan met de aap praten en aaien hem. De aap op zijn beurt nodigt voorbijgangers uit voor een spelletje boter, kaas en eieren. Het is niet alleen een fraai interactief kunstwerk, maar ook ...
Chemische verwering, stof, rook, vergelend vernis, slecht uitgevoerde restauraties en overschilderingen: het zijn allemaal bedreigingen voor oude schilderingen. Het restaureren van dat culturele erfgoed is een moeilijk en tijdrovend ambacht. In de toekomst neemt een laser wellicht het poetswer...
Formuleer een reeks van willekeurige mogelijke oplossingen voor een complex economisch probleem. Laat op die populatie de evolutionaire strijd van survival of the fittest los. Uiteindelijk blijven dan de beste, meest aangepaste oplossingen over. Genetische rekenmethoden kunnen complex...
Hoe zit dat met Goed en Kwaad sinds we de Bijbel niet meer als absolute toetssteen willen zien? Welke autoriteit schrijft ons onze moraal voor? De biologie, of meer bepaald, de evolutietheorie, heeft reeds voorzien in een alternatief voor Genesis, onze ontstaansgeschiedenis. Kan diezelfde theo...
Business as usual, dat was het startpunt: de stadswijk bouwen zoals dat normaal gebeurt. In dat geval blaast de wijk jaarlijks 6820 ton van het broeikasgas CO2 de lucht in. Door op grote schaal duurzame-energietechniek toe te passen kan die hoeveelheid omlaag. Naar nul, om precies te zijn.
Begin juli presenteerde het consortium Transrapid Nederland de plannen voor een magneetzweefbaan in de Randstad. Een verrassend initiatief, nadat tot nog toe zo’n vervoermiddel slechts in de kijker kwam voor de mogelijke ontsluiting van Noord-Nederland.
Een Chinese geoloog denkt bij het woord Maastricht waarschijnlijk niet direkt aan Euro’s, Vrijthof of witbier. Wél aan het eind van het dinosaurustijdperk. De samenwerking tussen kunstenaars, preparateurs en paleontologen brengt de Lost World van het Maastrichtien tot leven.
Als de stofwolk is opgetrokken, zwaait het portier van de four-wheeldrive open. “Señor, voor tweehonderd peso’s breng ik je naar de vlinders”, klinkt het vanuit de wagen. De chauffeur wenkt uitnodigend en neemt een slok van het blikje bier in zijn hand. Als hij hoort dat ik l...
Texas City, Bhopal, Bazel, Seveso en Uithoorn – chemische ongelukken en rampen hebben wereldwijd hun sporen nagelaten. Het ontstaan ervan en de intensiteit van de verwoestende effecten waren vaak een raadsel. Het vakgebied Loss Prevention werkt aan een veiliger proceschemie.
Zuivere, natuurgetrouwe, pure waarneming bestaat niet. Dat wat we zien – ons beeld van de directe omgeving – is een en al interpretatie, vervorming, invulling, opvulling en aanvulling. Vrijwel alles wat we zien, is er niet echt. Een promotieonderzoek aan de TU Delft werpt nu een nieuw licht op...
Op chips kunnen we lijntjes trekken ter dikte van een vierhonderdste van een menselijke haar. Het kan en moet allemaal nog kleiner. We eisen dan wel het uiterste van de optica en de mechanica, onder het olympische motto van chipfabrikanten: kleiner, nauwkeuriger, sneller.
Onzichtbaar ligt het schijfvormige apparaatje onder de huid. Elke vijf minuten stuurt het stroomstoten naar een halszenuw. Deze zenuw leidt de puls naar de hersenen en ziedaar, een epilepsie-aanval blijft uit. Het lijkt te simpel om waar te zijn. Niet iedere epilepticus heeft dan ook baat bij ...
‘Dansend op de afvalberg van de consumptiemaatschappij holt de mensheid collectief de verdoemenis tegemoet’ sombert de milieudoemdenker. Veel afvalproblemen bieden op het eerste gezicht inderdaad weinig vrolijkmakende perspectieven. Toch is lang niet iedere zak afval een even uitzichtloos prob...
Mosselen, oesters en zeepokken gedijen goed in koelwatersystemen. Voor biologen en chemici vormen dergelijke vastzittende gemeenschappen een interessant studiegebied. Voor de procesoperator ligt het anders: “het kan me niet schelen wat voor beesten het zijn, het koelwatersysteem moet nu schoon...
Het leven en werk van Srinivasa Ramanujan vormt het verhaal van een wiskundig genie dat een unieke plaats binnen de wiskunde inneemt. Hij werd geboren op 22 december 1887 in Zuid-India en groeide onder armelijke omstandigheden op. verloop heeft gehad, is er een mooi verhaal te vertellen.
Als je in een woordenboek de woorden ‘differentiëren’ en ‘integreren’ opzoekt, vind je naast de wiskundige ook nog andere betekenissen.
Fabrikanten in Engeland, Duitsland, Japan en de VS produceren waterrammen die vaak enkele duizenden guldens kosten. De Enschedeër Gert Breur ontwikkelde een kleine waterram die iedereen met enkele standaardonderdelen zo in elkaar kan zetten. Inmiddels ontwierp hij ook een Breur-zuigpomp. Een o...
In 1975 werd door China voor het eerst een onbemande terugkeercapsule met succes geborgen. Dit wordt algemeen gezien als de eerste indicatie van China’s plan om een eigen bemand ruimtevaartuig te lanceren; een logische volgende stap die voor China van grote politieke en militaire waarde zou z...
Een freesbeitel moet keihard, taai, slijtagebestendig en zelfsmerend zijn. Hoogwaardig staal voldoet niet meer. Een keramische coating maakt het snijgereedschap van nu harder dan hard. De KU Leuven onderzocht als eerste tot op het atoom hoe het met de slijtage van die coatings is gesteld.
In oude Japanse tempels tref je vaak mooie tekeningen op houten plankjes aan, ook wel sangaku genaamd. Behalve veel afbeeldingen van paarden is er ook een groot aantal meetkundige figuren gevonden. In dit artikel kun je lezen hoe het kan dat er op zo’n ongewone plek wiskunde opduikt.
Moedersterfte is doodsoorzaak nummer één onder jonge Surinaamse vrouwen, concludeert Ashok Mungra uit zijn promotieonderzoek. De overlijdenskans van de vrouwen blijkt zes maal zo groot als officiële cijfers aangeven. Iedereen wist dat ze onbetrouwbaar waren, maar dat het zo veel scheelt wekt v...
De Zon is het toneel van een wild dansfeest van magnetische veldlijnen. In het jaar 1998 hebben de satellieten TRACE en SOHO ons een betere kijk dan ooit tevoren op het magneetveld van de Zon verschaft. Het oppervlak van de Zon blijkt een magnetisch tapijt te zijn, geknoopt uit tienduizenden m...