In Zuid Afrika is een oneerlijke strijd gaande tussen twee bijenrassen. De Kaapse honingbij dringt de kolonies binnen van de Afrikaanse honingbij, veroorzaakt de dood van de koningin en laat Afrikaanse werksters de Kaapse larven grootbrengen. Wageningse onderzoekers zijn in Nature op het spoor...
Artsen zijn er niet alleen om mensen beter te maken. Als genezing niet meer mogelijk is, moet de patiënt zo goed mogelijk met zijn ziekte kunnen functioneren. De dokter heeft de taak hem dat te leren, zegt medisch psycholoog Ad Kaptein. Want goed omgaan met ziekte verhoogt de levenskwaliteit. ...
Een kind dat te vroeg geboren wordt, mist een periode die andere kinderen in de rust van een baarmoeder doorbrengen. Een IC-afdeling neonatologie is zelfs nogal eens het tegendeel van rust. De neonatologie van het Kinder- en Jeugdcentrum in het LUMC werkt met een nieuwe methode om dit probleem...
De veiligheid van een bloedtransfusie wordt voor een belangrijk deel bepaald door de toediening in het ziekenhuis. Het meeste geld gaat echter naar dure bewerkingen van bloedproducten waarvan het nut niet altijd bewezen is. Prof. dr. A. Brand, medisch directeur van de Bloedbank Leiden-Haagland...
Proteomics – het in kaart brengen van de alle eiwitten in een cel – is het logische gevolg op de immer aanzwellende stroom genoomkaarten. Massaspectrometrie is de techniek die daarin een sleutelrol gaat vervullen.
Binnen een paar jaar is het mogelijk met een elektronenmicroscoop zó gedetailleerd te kijken dat de structuur van eiwitten ermee opgehelderd kan worden, verwacht prof. dr. Jan-Pieter Abrahams. Het apparaat dat zulke revolutionaire opnamen mogelijk moet maken, staat sinds kort in het Centrum vo...
In de atmosfeer van de planeet Jupiter tolt een prachtige elliptische wervel: de Rode Vlek. In het diepe water van de Atlantische Oceaan bewegen de Meddies: discusvormige wervels met een diameter van wel honderd kilometer. In roterende bakken vloeistof en op de computer bootsen we het gedrag v...
De Ariane 4 betekende een belangrijke verbetering ten opzichte van de oorspronkelijke Ariane 1 omdat de eerste trap compleet werd herzien en sterk werd vergroot. Hierdoor werd het mogelijk een raket met veel maar lading dan voorheen in een geostationaire baan om de Aarde te brengen.
De demografische hoogtekaart van sterftecijfers is de thermometer voor de ontwikkeling van de volksgezondheid en een indicator voor de mate van sociale gelijkheid in de samenleving. Op zo’n kaart zie je in één oogopslag het gevolg van epidemieën, maar ook de dalende moedersterfte en de ‘ongeva...
Door hun gigantische aantrekkingskracht verwacht je dat zwarte gaten alles opslorpen wat in hun buurt komt. In onze eigen Melkweg bevindt zich echter een zwart gat dat juist grote hoeveelheden materie uitspuwt.
Neutronensterren en zwarte gaten hebben een onvoorstelbaar hoge dichtheid. Het gedrag van de materie in hun extreem krachtige zwaartekrachtsvelden vormt een natuurlijk laboratorium voor onderzoek aan de relativiteitstheorie.
De discussie over de herkomst en de verspreiding van de moderne mens over de wereld woedt nog steeds. De Out-of-Africa-theorie vertelt op basis van genetisch onderzoek dat die anatomische evolutie in een Afrikaans kerngebied plaatsvond. Een Belgisch onderzoek in de Egyptische Sodmeingrot kan e...
Met een nieuwe bril zie je scherper. Dat geldt ook voor de nieuwe gammacamera op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het LUMC, die voor betere afbeeldingen zal gaan zorgen. Bovendien kunnen er nieuwe dingen met de camera, zoals het in beeld brengen van het glucoseverbruik door het hart.
Wanneer mag je als arts de zwijgplicht verbreken, en wanneer is dat zelfs verplicht? Volgens jurist Dick Engberts is de kennis van de gemiddelde arts hierover ‘gebrekkig’. Het medisch beroepsgeheim is geregeld onderwerp van discussie. Erg verwonderlijk is dat niet, want de afweging...
Er zijn erfelijke afwijkingen die het leervermogen aantasten. Maar vaak kan een stimulerende omgeving de leerprestaties weer opvijzelen. Althans: bij muizen. Leidse en Amerikaanse onderzoekers komen onafhankelijk van elkaar tot gelijkluidende resultaten.
Het gebruik van plantenvezels in de industrie groeit gestaag. In Wageningen wordt biotechnologie ingezet om de kwaliteit van deze groene grondstof te verbeteren.
Onderzoekers van de LUMC-afdelingen infectieziekten en radiologie zullen in mei 2000 aanwezig zijn bij een internationaal congres over peptiden (eiwitfragmenten) in het Italiaanse Castelgandolfo. Daar krijgen zij een hele middag de tijd om een spraakmakende techniek voor het opsporen van infec...
De patholoog in het ziekenhuis is gewend om via de microscoop naar de vorm van cellen en weefsels te kijken. De biochemisch onderzoeker bekijkt ‘in de reageerbuis’ de moleculaire reacties die de grondslag vormen van ziekte en gezondheid. In de cytochemie en cytometrie ontmoeten deze twee benad...
Alles wordt groter als een kind ouder wordt: voeten groeien uit de schoenen, kleren van vorig jaar passen niet meer, en de koektrommel moet steeds een plank hoger staan. Het hart groeit, net als de longen, de maag, de hersenen. Toch doen niet alle organen aan deze groei mee. De thymus, een org...
Superzware zwarte gaten maken de centra van actieve sterrenstelsels onveilig. Quasars blijken verafgelegen, actieve sterrenstelsels te zijn. En wellicht waren álle sterrenstelsels ooit actief, inclusief onze eigen Melkweg.
Einsteins relativiteitstheorie is een zeldzaam voorbeeld van een natuurkundige theorie die uitsluitend is gebouwd op een filosofisch fundament. Einstein ontwikkelde zijn theorie niet om een onverklaarde waarneming te verklaren. Hij ontwikkelde hem omdat hij vond dat de Newtonse theorie niet aa...
De Nobelprijs scheikunde 1999 is voor Ahmed Zewail van het California Institute of Technology. Zewail en zijn groep ontwikkelden de femtochemie, razendsnelle lasertechnieken waarmee je chemische reacties live kunt volgen. Maurice Janssen werkte in de groep van Zewail tijdens het Nobelprijsond...
‘Wil je een vaccin ontwikkelen tegen een virus, dan heb je weinig kans van slagen als je de biologie van dat virus niet door en door kent. Dat is wel gebleken in de strijd tegen het virus dat AIDS veroorzaakt,’ zegt prof. dr. W. J. M. Spaan (afdeling medische microbiologie LUMC).
Met de lancering van het NASA röntgenobservatorium Chandra afgelopen zomer, is het nu mogelijk om nog nauwkeuriger röntgenspectra van actieve melkwegstelsels te meten. Op 11 december werd Chandra gericht op het heldere stelsel NGC 5548 in het sterrenbeeld Bootes. Dit melkwegstelsel op een afst...
Rotterdams onderzoek maakte eerder al duidelijk dat twee eiwitten betrokken bij het herstellen van DNA-fouten ook nodig zijn bij het aflezen van genen. Muismodellen op basis daarvan leveren nu voor het eerst sterk bewijs voor een oude hypothese. DNA-repair beschermt tegen veroudering.
‘Magische microbiologie’, de oratie van prof. Dr. E. Wiertz (Medische Microbiologie), laat de betovering zien van een wereld waarin bacteriën en virussen groot zijn en het onderzoek zich meer en meer richt op hun moleculen. Zijn focus op de wereld van het allerkleinste maakt hem echter niet bl...
“Dit is een programma van het formaat man-op-de-maan”. Aldus typeert prof. dr. C.J.H. van de Velde (Heelkunde) het breed opgezette LUMC-onderzoek naar darmkanker, dat mogelijk werd gemaakt door subsidie van de Nederlandse Kankerbestrijding. In de komende 8 jaar zal een groot aantal...
Ondanks vierhonderd jaar onderzoek heeft sneeuw nog steeds niet al zijn geheimen prijs gegeven. Sneeuw vertelt een verhaal over de atmosferische condities waaronder ijskristallen zijn gevormd.
In 2020 zullen zo’n 45.000 zeeschepen de haven van Rotterdam aandoen. ’s Werelds grootste haven is nu dé toegangspoort tot Europa en wil dat ook de komende jaren blijven. Daarvoor moet de Europoort wel meegaan in de vaart der volkeren. De futurologen Robbert en Rudolf Das blikken vooruit naar ...
Prionen bestaan in twee vormen: het onschadelijke PrPc kan zich irreversibel omvormen tot het schadelijke PrPsc. Een groep van Europese en Amerikaanse onderzoekers kunnen die vormveranderingen nu in het lab ongedaan maken. ‘Dit is een heel belangrijke stap op weg naar behandeling van prionziek...