Een sidderaal verdooft zijn prooi met een stroomstoot van enkele honderden volts. Het elektrisch zintuig van haaien is zo gevoelig dat de dieren hevig schrikken als er een stukje koperdraad in het water wordt gehouden. Sommige vissen gebruiken elektriciteit als hulpmiddel bij het foerageren, c...
Voetballer Frank de Boer vermoedt dat zijn voedingssupplementen met hormonen vervuild zijn geweest. Het Groningse Xendo Laboratories gaat zijn preparaten analyseren.
Amsterdamse biologen hebben de structuur van de receptor voor de neurotransmitter acetylcholine ontrafeld. Het leverde een dubbelpublicatie op in Nature.
Europese astronomen hebben een ster gevonden die minstens een van zijn planeten heeft opgegeten. De ‘etensresten’ zijn aangetroffen in de buitenste gaslagen van de ster. Het is het eerste overtuigende bewijs dat planeten verorberd kunnen worden door hun moederster.
De onverwachte dood van komeet Linear kwam voor sterrenkundigen als een geschenk uit de hemel. Maar het onderzoek plaatst vraagtekens bij de relatie tussen kometen en het ontstaan van leven op aarde.
Ziek worden of zelfs sterven van verdriet na het overlijden van een dierbare. Volgens velen komt het voor, er bestaan zelfs sterke wetenschappelijke aanwijzingen voor. Maar zoals zo vaak is ook hier wetenschappelijke zekerheid moeilijk te vinden. Zelfs de veranderingen in het afweersysteem als...
Een paar dagen snotteren of diarree is alles wat je merkt van een infectie met een adenovirus. Als je verder gezond bent tenminste. Patiëntjes die pas een beenmergtransplantatie hebben ondergaan, kunnen door deze infectie echter ernstig ziek worden en zelfs overlijden. Leidse en Amerikaanse on...
Twee Amerikaanse publicaties wijzen op dynamiek in het brein. ‘Een druk op de knop’ zet het geheugen van transgene muizen aan of uit. En zonder nieuwe neuronen kunnen ratten niets onthouden.
Decennia lang hielden kogel, PCB’s en virussen de zeehond eronder. Maar de eens kwakkelende waddenzee-ambassadeur is terug – en hoe. De populatiegroei doet ecologen versteld staan.
Christoffel Columbus zou er jaloers op worden. De ontdekkingsreizigers van de twintigste eeuw – onbemande ruimtesondes met gevoelige camera’s aan boord – hebben geen nieuwe continenten in kaart gebracht, maar compleet nieuwe werelden blootgelegd. Elk met hun eigen bergen en d...
Als zelfs astronomen het verschil niet meer weten tussen een ster en een planeet, is er iets aan de hand. Tijd voor nieuwe definities, of moet het hokjesdenken voorgoed worden afgeschaft?
Het onderzoeksdomein dat men aanduidt met asteroseismologie heeft als doel de meetbare eigenschappen van de over het steroppervlak lopende trillingen te verbinden met de inwendige structuur van de ster. Recent onderzoek duidt erop dat zulke trillingen ook kunnen voorkomen in rode veranderlijke...
Explosies van gammastraling uit het heelal worden gammaflitsen (gamma-ray bursts) genoemd. Het zijn kortdurende, zeer sterke uitbarstingen van gammastraling, die seconden tot minuten lang de helderste bronnen aan de hemel zijn. Gammastraling is de meest energetische elektromagnetische straling...
Minder dan een eeuw geleden was men zich er nog niet van bewust dat er sterren zijn die – zij het kortstondig – met de lichtkracht van een compleet melkwegstelsel exploderen. Pas toen duidelijk werd hoe enorm de afstanden in het heelal zijn, kon het bestaan van deze supernovae worden aangetoon...
Het mangrovewoud aan de kust van Kenia vormt de natuurlijke grens tussen zoet en zout water. In dit gebied zwaaien ontelbare krabbensoorten de scepter. Als weinig andere dieren hebben ze zich aangepast aan het leven in het brakke getijdewater. Zwem-, klim-, wenk- en spookkrabben voeren er dage...
De harde schijf maakt sinds zijn uitvinding een stormachtige ontwikkeling door. Jaarlijks verdubbelt de opslagcapaciteit. Deze halsoverkopsnelheid brengt de fundamentele grenzen aan de ontwikkeling snel dichterbij.
We houden van een hartige hap, maar nuttigen die met een schuldgevoel. Was er maar een manier om zoutarme voedingsmiddelen een zoute smaak geven. We willen geen zout eten, maar het wel proeven. Fysiologen, moleculair-biologen en chemici proberen dit met de meest geavanceerde technieken voor el...
Als je met een vliegtuig opstijgt of landt heb je soms behoorlijk last van oorsuizingen. Waardoor wordt dat veroorzaakt?
Tongen van vuur likken wild om zich heen. Verzengende explosies spuwen hun energie in alle richtingen. Kolkende wolken en woest bulderende rivieren van heet gas blazen en razen kriskras door elkaar. Traag borrelende bellen creëren een golvend en gloeiend tapijt, pruttelend als een lavameer, ma...
Mensen die liever met hoofdpijn rondlopen dan een aspirientje te nemen, worden door Moeder Natuur klaarblijkelijk niet echt beloond. Want aspirine blijkt niet alleen een beschermend effect te hebben tegen hart- en vaatziekten, maar remt mogelijk ook het ontstaan van (darm)kanker. Een groot int...
We herkennen feilloos de geur van knoflook of rotte vis. Niettemin kunnen we de vraag “Hoe hard stinkt het?” moeilijker beantwoorden dan de vraag “Hoe warm is het?” De elektronische neus biedt uitkomst. Belgische onderzoekers sleutelen aan een nieuwe veelbelovende familie van geursensoren.
Woest en ledig was het heelal, zo’n dertien miljard jaar geleden. Tot het botste op een parallel universum, dat volgens de nieuwste deeltjestheorieën vlakbij ons is, maar in de vierde dimensie. Een herhaling is niet uitgesloten.
Al twintig jaar komen er mensen op het spreekuur bij dr. Wilma Bergman, afdeling Huidziekten. Die behoren tot families waarin erfelijk melanoom (een bepaalde vorm van huidkanker) voorkomt. Ze komen om zich te laten controleren, maar ook om mee te werken aan het onderzoek dat Bergman en collega...
Er is altijd wel een moment waarop iemand niet goed uit zijn woorden kan komen. Een brok in de keel, bijvoorbeeld. Maar de oorzaak kan ook een ziekte zijn die tot voor kort maar moeizaam werd onderkend. Lange tijd was Adductor Spasmodic Dysphonia (AdSD) een ziekte die volgens de geleerden thui...
Het aantal in Nederland broedende grutto-paren kelderde de afgelopen tien jaar van 105.000 naar 60.000. ‘Als deze vrije val doorzet dan is de populatie straks niet meer levensvatbaar’, stelt Vogelbescherming Nederland.
Ver buiten de baan van Pluto, op een afstand van zo’n vijftien miljard kilometer van de zon, houdt zich misschien een tiende planeet schuil. Dat blijkt uit waarnemingen van een ijzig object in de buitendelen van het zonnestelsel. Deze superkomeet beschrijft een merkwaardige baan, die all...
Het zwaartekrachtsveld van de maan vertoont grote, en voor maanreizigers gevaarlijke onregelmatigheden. Er is nog maar weinig over ze bekend. Een Japanse satelliet en zijn kleine metgezel gaan daar verandering in brengen.
Veel van de lijders aan Duchenne spierdystrofie hebben ouders bij wie de ziekte niet is terug te vinden in de genen. Toch is het een erfelijke ziekte. Hoe kan dat? Een groot gen heeft veel kans op spontane ‘kopieerfouten’, en toevallig gaat het hier om het grootste gen dat we hebben. Geneticus...
Er zijn slimme trucs nodig om een vaccin te maken dat jonge en oudere mensen beschermt tegen alle ziekten die door pneumokokken worden veroorzaakt. Bacteriën en de zoektocht naar vaccins kwamen onlangs ter sprake op een Boerhaavecursus.
Waarom liggen vlakbij het strand vaak zandbanken? En hoe ontstaat het fraaie kronkelpatroon van geulen en zandplaten in de Waddenzee en de Westerschelde? Antwoorden op deze vragen zijn onder andere van groot belang voor het kustbeheer. Onderzoekers komen al een heel eind met eenvoudige fysisch...