Persoonsherkenning door apparaten rukt op. Voor tweehonderd euro heb je al een vingerscanner die in je toetsenbord is ingebouwd. Een wachtwoord is dan niet meer nodig. Biometrie is de automatische herkenning van een persoon door het meten van een lichamelijk kenmerk.
Een onaangename eigenschap van melk is de neiging tot overkoken. Waarom kookt melk over?
Elektronische tijdwaarneming met fotofinish is bij Olympische hardloopwedstrijden niet meer weg te denken. Bij afstanden tot tien kilometer wordt de tijd gemeten in honderdsten van een seconde. Met een stopwatch maak je al gauw een fout van een paar honderdsten. Met fotofinish meten we de tijd...
Aan de hemel kun je overdag mooie dingen waarnemen. Naast bijzondere wolken zijn er prachtige verschijnselen zoals regenbogen en halo’s. Deze verschijnselen zijn elke keer weer anders aan de hemel en zijn daarom ook altijd boeiend om naar te
kijken. Hoe ontstaan deze verschijninge...
In de citatie-index van het Institute of Scientific Information steeg in de rubriek geneeskunde een artikel zeer snel naar de top, namelijk Randomized trial of estrogen plus progestin for secondary prevention of coronary heart disease in postmenopausal women, gepubliceerd in JAMA-Journal of th...
Natuurkundigen dachten altijd dat een deeltje en zijn spiegelbeeld zich hetzelfde gedragen. Zoals Alice in Wonderland al ondervond, is de wereld achter de spiegel echter niet dezelfde. Wereldwijd zijn natuurkundigen op zoek naar nieuwe eigenaardigheden achter de spiegel, die misschien wel de n...
Orde en regelmaat in het heelal? Vergeet het maar. Chaos is troef en ons zonnestelsel, met zijn keurige, cirkelvormige planeetbanen, is waarschijnlijk heel uitzonderlijk.
Tot het midden van de 19de eeuw bewogen de schepen op zee zich uitsluitend voort door zeilen. Dit vervoer was lastig en traag. De zeelui hadden voortdurend af te rekenen met een ongunstige wind of tegenstromingen. Voor de aandrijving zocht men naar een ander en beter middel.
De eerste slokjes aan de borst zijn waterig en lessen baby’s ergste dorst. De laatste teugen zijn volvet en geven een voldaan, slaperig gevoel. Moedermelk bevat alles wat een pasgeborene nodig heeft, bovendien smaakt het lekker zoet, is altijd op temperatuur, werkt rustgevend en doodt bacterië...
Ook bacteriën en algen lijden aan dodelijke infecties. Helemaal in oppervlaktewater, waar tien miljard virussen per liter ronddrijven. Ze kunnen een algenbloei in korte tijd uitroeien en hun ecologische invloed reikt tot in wolken.
Het gebruik van satellietnavigatiesystemen heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Naast het Amerikaanse GPS en het Russische GLONASS zal er binnen enkele jaren ook een Europees systeem, GALILEO, zijn. Toch zullen de bestaande terrestrische navigatiesystemen niet helemaal verdwijne...
Vanaf een simpel aanhangertje met een schotel erop plukt het Nederlandse Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium satellietinformatie uit de lucht. Het systeem bewijst zijn nut op de Nederlandse landbouwgrond, maar ook tussen de overstromingen in Bangladesh.
De inwendige structuur van kristallen komt in een fascinerend kleurenpatroon naar voren als je ze onder de polarisatiemicroscoop bekijkt. Hugo Meekes vertelt waarom die kristallen zo wonderschoon zijn.
Xenotransplantatie heeft de toekomst. Dat is de mening van Patrick Vriens die op 9 november promoveerde op dit onderwerp. Dat was de dag voor de start van het nationale debat in Nederland over xenotransplantatie en daags na het xenotransplantie-symposium op het LUMC. Bij een reguliere transpla...
In goede gezondheid een hoge leeftijd bereiken, dat wil bijna iedereen. Maar hoe bereik je dat? En is oud worden erfelijk? De moleculair bioloog Bas Heijmans onderzocht samen met dr. Eline Slagboom en prof. dr. Rudi Westendorp een aantal varianten van genen om te bepalen in hoeverre die een ro...
Tijdens de zoektocht naar een remedie tegen botontkalking ontdekte een Brits biotechnologiebedrijf wat er mis is met de genen van een aantal Urker families waarin de zeldzame ziekte van Van Buchem voorkomt. Bij lijders aan deze botziekte blijkt een groot stuk DNA te ontbreken. Rijker werd het ...
Menselijke stamcellen kunnen in een schaap uitgroeien tot onder andere botweefsel en spiercellen. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers in het laatste nummer van Nature Medicine.
Iontoforese is een experimentele techniek waarmee met een zwak elektrisch stroompje medicijnen door de huid in het lichaam gebracht kunnen worden. Het grote voordeel van deze methode is dat nu ook grote, in water oplosbare moleculen van geneeskrachtige stoffen transdermaal (door de huid) toege...
Circa dertig procent van de bevolking in noordelijk Togo is geïnfecteerd met Oesophagostomum bifurcum. Deze rondworm komt elders op de wereld alleen in apen voor. De larven van O. bifurcum zijn sterk. Ze overleven maandenlange droogte en passeren zelfs het zure maagmilieu. Aldus dr. Djemila Pi...
De afgelopen jaren stegen twee artikelen met informatie over genomen naar de top van de citatie-index van het Institute of Scientific Information. Een beschrijft het complete genoom van de darmbacterie E. coli. De andere toont het genoom van de tuberkelbacterie Mycobacterium tuberculosis.
Zesduizend jaar geleden was de Sahara een vruchtbare savanne, waar het leven welig tierde. Tegenwoordig is het een dorre zandzee, maar misschien keert ooit het groen weer terug…
De discussie over xenotransplantatie gaat uit van de veronderstelling dat er voldoende overeenkomsten zijn tussen mens en varken, om de techniek ooit succesvol te laten worden. Maar wat zijn eigenlijk de verschillen tussen beide dieren, en wat voor mogelijke problemen kunnen die met zich meebr...
Varkens zijn de favoriete toekomstige donoren van harten, nieren en levers voor mensen. Genetische modificatie van donorvarkens versoepelt de transplantatie maar maakt het varkensvirussen makkelijker om over te springen naar de mens. Zoiets deed HIV ook.
Dr. Andel van der Mey noemt het een mijlpaal. Op 4 februari publiceerden hij en andere Leidse onderzoekers samen met Amerikaanse groepen in Science de code van het gen dat verantwoordelijk is voor goedaardige glomustumoren. Het is een tussenstation van een interessant, multidisciplinair onderz...
De steeds kleinere laptops en gsm’s presteren steeds meer. Binnenkort dragen we elektronica op het lichaam en zit het in alledaagse voorwerpen verwerkt. De energieverzorging vormt het knelpunt. Duitse onderzoekers werken aan nieuwe technieken die de mobiele energie voor het communicatietijdper...
Met de meeste auto’s kun je beter geen botsing krijgen; ze zijn of te stijf of te slap. In het ene geval sta je bloot aan hoge vertragingskrachten. In het andere geval wordt de passagierskooi in elkaar gedrukt. Een ‘intelligente auto’ past zijn constructiestijfheid aan de botssituatie aan.
Topsport is fraude. Al jarenlang. De superatletische lichamen van sprinters, kogelstoters, discuswerpers, gewichtheffers en zwemmers zijn niet alleen het eindproduct van jaren toegewijde training, maar ook van de impact van dopingmiddelen op het menselijk organisme. Aan de vooravond van de Oly...
Gistcellen, fruitvliegjes, mensen en olifanten hebben veel gemeen zodra men deze organismen beschouwt op het niveau van het DNA, het ‘boek des levens’. Dat geldt met name voor de mechanismen die bepalen welke genen op een gegeven moment aan- of uitgeschakeld worden. Prof. dr. P. Ve...
Vitamine D is onmisbaar voor jonge kinderen, en eigenlijk ook voor oude mensen. Maar dat is nog lang niet alles. Vitamine D is de inspiratiebron voor het ontwikkelen van geneesmiddelen tegen multiple sclerose, kanker, afstoting na transplantaties, huidziekten, kaalheid, botontkalking en missch...
Als prof. dr. Jacques Neefjes over zijn werk vertelt – hij bestudeert chemische processen in levende cellen – lijken kliniek en patiënten ver weg. Tijdens zijn oratie legde hij uit waarom hij als chemicus toch heel goed op zijn plaats is in het LUMC. ‘Dit is een tussengebied ...