In 1994 trof de Franse speleoloog Jean-Marie Chauvet nabij Vallon-Pont d’ Arc de grottekeningen aan. Op de wanden van een verborgen kamer op 500 meter diepte ontdekte hij honderden opvallend realistische tekeningen van dieren zoals paarden, beren, buffels, en zelfs leeuwen. De tekeningen verkeerden in zeer goede staat.
Archeologen stelde de ouderdom van de tekeningen vast door het houtskool waarmee veel van de kunstwerken zijn gemaakt te onderwerpen aan de zogenaamde C14-methode (koolstofdatering). Hierbij wordt gekeken naar het natuurlijke radioactieve verval van koolstofatomen. De koolstofatomen vervallen met een bekende snelheid, dus door de hoeveelheid nog aanwezige koolstofatomen te tellen kan een uitspraak worden gedaan over de ouderdom van het materiaal.
Het onderzoek wees uit dat de tekeningen 30.000 tot 32.000 jaar oud waren. Daarmee zouden ze verreweg de oudste rotstekeningen ter wereld zijn. “Onmogelijk”, stelde Paul Pettitt, een befaamde Britse specialist op het gebied van grottekeningen, direct. Volgens hem zijn de tekeningen veel te verfijnd om zo oud te kunnen zijn. Volgens Pettitt kunnen de tekeningen niet ouder dan 27.000 jaar zijn. Anders is het, aldus Pettitt: “alsof je een Renaissance schilderij in een Romeinse villa hebt aangetroffen”.
Holenberen
De Rijksuniversiteit Groningen besloot hierop een alternatief onderzoek uit te voeren. Op de tekeningen zijn onder andere holenberen te zien. Eveneens zijn er in een naburige grot botten van deze berensoort gevonden. In Groningen werd de ouderdom van de botten vastgesteld door middel van de C14-methode. Ook werd er DNA uit de botten geanalyseerd. Hieruit bleken de overblijfselen 37.000 tot 29.000 jaar oud te zijn. De geringe variatie in het DNA suggereert dat de populatie klein en kwetsbaar was, wat overeenkomt met het gegeven dat de holenbeer 29.000 jaar geleden geheel uitgestorven zou zijn. Volgens biologen zijn de getekende beren echter inderdaad holenberen. In dat geval moeten de tekeningen minstens 29.000 jaar oud zijn.