Je leest:

Oudste grottekeningen mogelijk van Neanderthaler

Oudste grottekeningen mogelijk van Neanderthaler

Auteur: | 13 februari 2012

Paleontologen hebben in een grot in de buurt van de Spaanse stad Malaga mogelijk de oudste grottekeningen tot nu toe ontdekt. Dit melden diverse Spaanse kranten en de website van New Scientist. De uitzonderlijke ouderdom suggereert dat de tekeningen mogelijk het werk zijn van Neanderthalers. Een bijzondere ontdekking: tot op heden dachten wetenschappers dat Neanderthalers niet in staat om abstracte beeldende kunst te maken.

Het vereist enig inlevingsvermogen, maar in de rotstekeningen die zijn aangetroffen in de grotten van Nerja zijn zeehonden te herkennen. Deze dieren stonden bij vroege bewoners van de Spaanse zuidkust regelmatig op het menu.
Nerja Cave Foundation

In de buurt van de roodachtige tekeningen die zeehonden voorstellen, troffen de onderzoekers resten van houtskool aan. Dit is vermoedelijk gebruikt om de tekeningen te maken. Uit analyse van deze resten met de beproefde methode van koolstofdatering bleek voor de houtskoolresten een ouderdom van tussen de 43.500 en 42.300 jaar.

Wanneer het rode pigment waarmee de tekeningen zelf gemaakt zijn even oud blijkt, zijn de tekeningen aanzienlijk ouder dan de prachtige wandschilderingen in de grotten bij het Zuid-Franse Vallon-Pont d’Arc, die volgens recente datering zo’n 30.000 jaar oud zijn en op dit moment nog als oudste ter wereld gelden. Dat zou de Spaanse ontdekking zonder meer spectaculair maken.

Gevoel voor kunst en symboliek

De tekeningen worden in verband gebracht met de Neanderthaler omdat deze primitieve mensensoort tot zo’n 37.000 jaar geleden ten zuiden van de rivier de Ebro op het Iberisch schiereiland voortleefde, nadat zijn dominante positie in heel Europa in relatief korte tijd was overgenomen door de Homo Sapiens, de moderne mens. Tot nu toe dachten wetenschappers echter dat het brein van de Neanderthaler niet voldoende was ontwikkeld om abstracte beelden te tekenen.

Versierde schelpen en stenen, in 2010 al aangetroffen in Oost-Europa en in verband gebracht met Neanderthalers, toonden al aan dat deze primitief geachte voorouder wel degelijk gevoel voor esthetiek had. Het brein van deze ‘domme holbewoners’ bleek verder ontwikkeld dan gedacht. Paleontologen waren echter van mening dat het maken van abstracte tekeningen een stap te ver was. Maar na de vondst in Spanje hebben sommige onderzoekers al geopperd dat de Neanderthaler een soortgelijk vermogen voor symboliek en creativiteit had als de Homo Sapiens.

Valkuilen

Dat het precies dateren van grottekeningen doorgaans vol valkuilen en controverses zit, bewees een discussie over de ouderdom van de tekeningen in Vallon-Pont d’arc vorig jaar al. Twee befaamde paleontologen verschilden sterk van mening over de datering. Het verschil tussen hun analyses liep wel op tot 5000 jaar.

Zelfs als de ouderdom correct blijkt te zijn is het volgens José Luis Sanchidrián, die met een team van de Universiteit van Cordoba de ontdekking deed, nog altijd niet met zekerheid te zeggen dat ze inderdaad gemaakt zijn door Neanderthalers. “We kunnen niet met absolute zekerheid zeggen dat er geen Homo Sapiens omstreeks die tijd in dit gebied leefden. Maar dat het Neanderthalers waren ligt nu veel meer voor de hand”.

Lees meer over grottekeningen en Neanderthalers op Kennislink

Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/grottekeningen.atom", “max”=>"10", “detail”=>"minder"}

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 13 februari 2012
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.