De ouderdom van de aarde is ongeveer 4,6 miljard jaar volgens de huidige inzichten. Na afkoeling ontstond een vaste aardkorst. De oudste aardkorst lijkt nu gevonden te zijn in Canada (noord Quebec), en heeft een ouderdom van 4,3 miljard jaar. De Canadese aardwetenschapper O’Neil en zijn collega-onderzoekers van de McGill University schrijven hierover in Science.
De oude aarde
Toen de aarde ontstond, was was het een extreem hete, gesmolten bol. De zwaarste elementen zoals ijzer bewogen zich naar de kern, en de lichtere bleven nabij het oppervlak. Uiteindelijk werden verschillende lagen in de aarde gevormd: aardkern, aardmantel en aardkorst. Maar om aardkorst te vormen, moest de aarde eerst afkoelen.
Het aardoppervlak bestaat nu geheel uit aardkorst (oceanisch en continentaal), maar tijdens het begin van de aarde was dat niet het geval. (bron: NASA)
Oude aardkorst
De tot vorige week oudste bewijzen voor een aardkorst kwamen uit westelijk Australië, waar zirkoonmineralen zijn gevonden in een jongere zandsteen. Datering van deze mineralen wees uit dat ze 4,3 miljard jaar oud zijn. Deze oude aardkorst (waarschijnlijk van graniet) verweerde tot alleen de zirkoonkristallen overbleven, die vervolgens werden afgezet in een jongere zandsteen. Het oudste nog aanwezige aardkorstgesteente zelf was tot nu toe 4,0 miljard jaar oud. De Canadezen vertellen dat deze grens nu verlegd is naar 4,3 miljard jaar. Opvallend genoeg negeren de onderzoekers de claim van een aantal maanden geleden dat er oudere aardkorst zou zijn dan 4,5 miljard jaar.
Op de oostelijke rand van de Hudson baai is de oude aardkorst gevonden.
Datering
Normaal gesproken worden voor de datering zirkoonkristallen gebruikt, waaruit de verhouding van uranium-lood wordt bepaald. De onderzoekers hebben in dit geval echter niet voor deze methode gekozen, omdat er in het monster geen zirkoonkristallen zaten. Ze gebruikten de verhouding tussen de elementen samarium en neodynium om tot een ouderdom te komen: een relatief nieuwe en complexe methode.
Zirkoonkristallen worden veel gebruikt voor dateren van miljarden jaren oude gesteenten.
In de podcast bij het artikel zegt O’Neil dat er ook een andere optie is dan dat het gevonden stuk aardkorst 4,3 miljard jaar oud is. Het gesteente zou namelijk ook afkomstig kunnen zijn van een nog oudere aardmantel (de laag onder aardkorst), die daarna gesmolten is en waarvan het gestolde gesteente uiteindelijk aan het aardoppervlak is beland.
De wetenschappers blijven zoeken naar oude aardkorst of overgebleven mineralen daarvan. In de afgelopen decennia is de ouderdom steeds hoger geworden. De grens zal waarschijnlijk niet veel meer verlegd worden, want de aarde heeft tijd nodig gehad om af te koelen voordat er aardkorst gevormd kon worden.
De eerstgevormde aardkorst zag er waarschijnlijk net zo uit dit landschap op Hawaï na een vulkaanuitbarsting. (bron: USGS)
Bronnen
O’Neil et al., 2008. Neodymium-142 Evidence for Hadean Mafic Crust. Science 321: 1828-1831. Kerr, R. E., 2008. Geologists Find Vestige of Early Earth—Maybe World’s Oldest Rock. Science 321: 1755.
Zie ook:
- Aardkorst moet ouder zijn dan 4,5 miljard jaar
- Zirkoon wijst op oude aardkorst (Kennislinkartikel van NGV Geonieuws)
- Krasjes in mineralen ontsluieren geschiedenis aardkorst
- Dateren met zirkoon (Engels)
- Dateren met zand (Kennislinkartikel)
- Diepe kernreactoren in aarde (Kennislinkartikel)