iBook
Speciaal voor de iPad is een interactief iBook ontwikkeld met veel extra materiaal zoals interactieve infographics, video, tijdlijnen en nog veel meer. Als je geen iPad hebt is er ook een pdf-versie.
NEMO Kennislink
De meeste mensen die niet zo goed kunnen zien, hebben een slechte lens in hun oog, of een ovaal gevormde oogbol waardoor de lichtstralen niet scherp op het netvlies vallen en je dus een vaag beeld krijgt. Geen probleem: dat los je op met een bril. Of een setje lenzen.
Erger is het wanneer je dieper in je oog problemen hebt. Een van de meest voorkomende oogziektes binnenin het oog is maculadegeneratie – simpel gezegd een beschadigd netvlies. Dat kan allerlei oorzaken hebben, waaronder klassiekers zoals roken en vet eten, maar de belangrijkste zijn veroudering of een genetische aanleg. Lastig aan maculadegeneratie is dat je er weinig aan kunt doen. De meeste medicijnen remmen de ziekte, maar lossen niets op.
Het netvlies is prima te bereiken met naalden, en dus experimenteren wetenschappers al enkele jaren met allerlei manieren om maculadegeneratie met biotechnologie te genezen, waaronder de inmiddels bekende stamceltherapie, waarvan de hoop is dat het netvlies gerepareerd wordt met nieuwe netvliescellen. Perfect werkt dat nog niet, vooral omdat littekenweefsel van het kapotte netvlies verhindert dat de stamcellen, die nieuwe netvliescellen worden, groeien.
Michael Young en zijn collega’s van verscheidene Amerikaanse universiteiten komen nu met een andere optie, schrijven ze in het vakblad Biomaterials. De biologen maakten voor muizen een draadachtig vliesje waarop nieuwe netvliescellen konden gaan groeien, en voorzagen deze van een stofje die als opruimdienst voor littekenweefsel diende, plus een nieuwe troepenmacht aan voorlopercellen van het netvlies, vergelijkbaar met stamcellen, die uiteindelijk het netvlies kunnen repareren. Het idee is simpel: plaats eerst het vliesje met het opruimstofje in het oog, waardoor het littekenweefsel verdwijnt. Plaats vervolgens de voorloper-netvliescellen, en het netvlies kan beginnen met de genezing.
Electrospinning
Het vliesje dat de onderzoekers bouwden is eigenlijk een dradennetwerk, gemaakt van polymeren. Polymeren zijn normaal gesproken niet zo dun, maar dat kregen de wetenschappers voor elkaar met een techniek die electrospinning heet: de polymeren worden geladen en komen al draaiend uit een dunne naald tevoorschijn. bestaat uit draadjespolymeren die met de hippe techniek electrospinning worden gemaakt.
Deze nieuwe methode blijkt prima te werken. Young en zijn collega’s probeerden eerder muisoogjes met voorloper-netvliescellen te repareren, maar dan zonder het vliesje en de opruimdienst. Slechts 0,01 procent van de nieuwe netvliescellen overleefde het. Met de nieuwe proef blijkt dat er zo’n 20 tot 30 keer meer voorloper-netvliescellen de eindstreep halen, wat volgens de biologen voldoende is om ziektes zoals maculadegeneratie te genezen.
Young en zijn collega’s hopen de nieuwe methode gauw op mensencellen te mogen testen. Het enige obstakel waarvoor ze een beetje huiverig zijn, is het stofje dat als opruimdienst voor het littekenweefsel dient – een enzym dat MMP2 heet. Als de dosis daarvan te hoog is, kan zou MMP2 wel eens meer kunnen opeten dan alleen littekenweefsel. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. De dosis voor de muizen bleek goed te zijn, maar dat kan voor mensen misschien hoger uitvallen, schrijven de wetenschappers.
Zie ook
Stamcel op drempel van behandelkamer (Kennislinkartikel)
Stamcel in je oog (Noorderlicht)
Maculadegeneratie (Wikipedia)
Meer biotechnologie op Ditisbiotechnologie.nl