Het dorp Valkenburg staat sinds de jaren ’40 van de vorige eeuw bekend als één van Europa’s belangrijkste (Romeinse) archeologische vindplaatsen. Archeologen kijken er dus al heel lang naar uit om de vliegbasis onder handen te mogen nemen. Afgelopen maand was het dan eindelijk zover. Tijdens het verkennende vooronderzoek hebben zij grondboringen verricht en aan de hand daarvan een zogenaamde verwachtingskaart opgesteld. De resultaten van het vooronderzoek liegen er niet om; de archeologen vermoeden niet alleen restanten uit de Romeinse tijd aan te treffen, maar ook uit de prehistorie (IJzertijd, Bronstijd en Jonge Steentijd), de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd.
Limes
“Het vliegkamp is onderdeel van de Romeinse Limeszone (de grens van het Romeinse Rijk). Het zou zomaar kunnen dat we een gedeelte van de Limes weer terugvinden, of verwante Romeinse structuren.” vertelt Boudewijn Voormolen –archeoloog van de Gemeente Katwijk- enthousiast. “Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat we misschien een Romeins fort zullen achterhalen, of andere vormen van verdedigingswerken. Omdat er in deze streken eigenlijk voortdurend bewoning is geweest is de kans groot dat we ook uit andere tijdperken mooie dingen zullen vinden. Denk hierbij aan handelsnederzettingen, wegen, dammetjes, en beschoeiingen.”
Water als conserveringsmiddel
Dat mensen vroeger ook te kampen hebben gehad met water kunnen we nu nog zien. Het waterpeil staat hoog in de proefsleuf die open voor ons ligt. “Dat is voor ons onderzoek alleen maar gunstig.” vertelt archeoloog Adrie Tol, projectleider van Archol. Hij wijst op een rijtje palen in de openliggende put. “Omdat het waterpeil zo hoog staat, fungeert dat eigenlijk als een soort natuurlijk conserveringsmiddel. Het hout, maar ook andere organische voorwerpen in de bodem blijven daardoor goed bewaard. Dat belooft wat voor ons onderzoek de komende maanden! Wie weet wat voor spectaculaire vondsten we aan zullen treffen.”
Explosieven
Omdat het om een voormalig militair terrein gaat is zorgvuldigheid en veiligheid uiteraard van het grootste belang. Naast de archeologische verwachtingskaart is er tijdens het vooronderzoek ook onderzoek gedaan naar mogelijke locaties in de bodem van niet-gesprongen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Deze plaatsen zijn vooral gesitueerd binnen de oude grenzen (tot 1951) van het vliegveld, op het middengebied van het huidige vliegveldterrein. Het deel waar de archeologen momenteel aan het graven zijn is volledig veilig verklaard en vrijgegeven voor archeologisch onderzoek.