Afgelopen week is een nieuwe spraakherkenner gepresenteerd, speciaal voor Poolse en Italiaanse spontaan gesproken taal. Verschillende Europese wetenschappers hebben de spraakherkenner de afgelopen drie jaar ontwikkeld in het kader van het LUNA-project.

De eerste spraakherkenners herkenden eigenlijk geen spraak, maar eerder commando’s. De computer stelde je (meestal via de telefoon) simpele vragen, die je alleen maar met een duidelijk gearticuleerd ‘ja’ of ‘nee’ kon beantwoorden. Later werd het ook mogelijk om cijfers, van bijvoorbeeld je postcode of je rekeningnummer, in te spreken. Een echt gesprek, zoals je dat ook zou voeren met een medewerker van de klantenservice, viel nog niet met de computer te voeren.

Nederlandse taal- en spraaktechnologen zijn ondertussen al zover dat je op een gewone manier kunt spreken tegen de computer. Bij sommige banken, gemeenten of andere instellingen krijg je eerst een computer aan de lijn. Je stelt je vraag, waarna hij je vraag beantwoordt of je doorverbindt met de juiste afdeling. Drie jaar geleden is LUNA gestart, een Europees project dat zo’n spraakherkenner voor het Pools en Italiaans wilde ontwikkelen.

Het kost veel tijd om een spraakherkenner voor SLU ( Spoken Language Understanding), zoals ontwikkeld door LUNA, te bouwen. Eerst moet je heel veel gesprekken analyseren tussen mensen en tussen mens en computer. Hierdoor kan je de computer leren wat inhoudelijke spraak is en wat haperingen zijn, zoals ‘uh’. Als de computer de spraak eenmaal goed kan herkennen, weet hij nog niet waar het over gaat. Hiervoor moet je een semantisch model ontwikkelen dat de betekenis van de spraak herkent. Hierna zou de computer kunnen reageren op de beller, door hem bijvoorbeeld door te verbinden naar de juiste afdeling of door zijn vraag te beantwoorden. Voor elke nieuwe toepassing van de spraakherkenner zal hij getraind moeten worden met nieuwe gesprekken afgestemd op die toepassing. Zo is hij optimaal voorbereid op de mogelijke uitingen in die situatie.

De Polen zullen hun spraakherkenner inzetten voor een systeem waarbij telefonisch reisadvies voor het openbaar vervoer kan worden opgevraagd. De Italianen zijn van plan de ontwikkelde software te gebruiken voor financiële instellingen. Klanten van de bank zullen zo sneller en eenvoudiger hun financiële transacties kunnen doen.