Onderhandelingen Kosovo zonder Rugova

Zaterdag is de Kosovaarse president Ibrahim Rugova overleden. Rugova werd soms wel de Ghandi van de Balkan genoemd. Ondanks zijn nationalistische gedachtegoed had de president een matigende werking op de Kosovaarse politiek. Het overlijden van deze gematigde president zou ongunstige gevolgen kunnen hebben voor de onderhandelingen over de toekomstige status van Kosovo.

Kosovo wordt sinds 1999 bestuurd door de internationale gemeenschap. Kosovo is een protectoraat van de Verenigde Naties, maar officieel is het nog een Servische provincie. De onderhandelingen over de status van Kosovo, die op het punt stonden te beginnen, worden uitgesteld. Onderhandelingen die nogal problematisch kunnen gaan worden. Volgens politicoloog Niels van Willigen die onderzoek doet naar de internationale politiek in de Balkan, is er namelijk nog steeds geen sprake van een levensvatbare staat. Dit komt vooral doordat het de internationale gemeenschap nog niet is gelukt om steun te krijgen voor de politieke instituties in Kosovo.

De wens voor Kosovaarse onafhankelijkheid leidde in 1998 tot het oplaaien van geweld tussen Servische troepen en het Kosovaarse bevrijdingsleger, waarbij veelal burgers het slachtoffer werden. In een poging om etnische zuiveringen te stoppen en de regering in Belgrado naar de onderhandelingstafel te krijgen, werd er door de NAVO in maart 1999 een luchtoffensief begonnen tegen de Serviërs. Toen de bombardementen in juni waren afgelopen, besloot de VN het voorlopig te laten bij een wapenstilstand en de statuskwestie, en daarmee de oplossing van het conflict, voorlopig uit te stellen. Dat kwam vooral, omdat er onder de permanente leden van de veiligheidsraad van de VN geen consensus bestond over de kwestie.

Dit jaar is het zover: er moet besloten worden over de status van Kosovo. De noodzakelijke steun voor de politieke instituties ontbreekt echter. De afgelopen jaren heeft Kosovo gedraaid op voorlopige staatsinstellingen. Zo kwam er een voorlopige grondwet, een parlement en een regering. Deze politieke instituties hebben de steun van de Albanese meerderheid maar niet van de Servische minderheid.