Op de Rock Islands (Palau, Micronesië) hebben onderzoekers in twee, nog geheim gehouden grotten de restanten ontdekt van een uitgestorven, prehistorische bevolking. De gevonden restanten zijn van tientallen kleine individuen. Hierdoor ligt de vergelijking voor de hand met de ‘hobbits’ ( Homo floresiensis) die in 2003 op Flores werden ontdekt. Inderdaad hebben de nu aangetroffen restanten diverse kenmerken gemeen met deze hobbit.

Vergelijking met Homo floresiensis

De vondst van Homo floresiensis heeft aanleiding gegeven tot verhitte wetenschappelijke discussies over de vraag of het gaat om een nieuwe, kleine soort mensachtige, of dat het gaat om een afwijking.

De nu gevonden restanten behoren toe aan individuen die 3000-1400 jaar geleden op de eilanden woonden. Als het zou gaan om een nieuwe soort mensachtige, zou dat opzienbarend zijn omdat ze nog zo kort geleden leefden.

Het is waarschijnlijk een afzonderlijke soort (gelijkend of identiek aan Homo floresiensis) omdat de afstand tot Flores klein is, omdat er geen vondsten zijn gedaan van individuen met een ‘normale’ grootte, en omdat er veel overeenkomsten met Homo floresiensis zijn. Dat is niet alleen de geringe lichaamsgrootte, maar ook de relatief grote tanden, het kleine aangezicht, en de kleine kin. Er zijn echter ook verschillen. Zo lijkt de in vergelijking met de moderne mens zeer geringe herseninhoud duidelijk groter dan die van Homo floresiensis. Dit blijkt uit de diverse schedels die zijn aangetroffen, maar die nog wel nader onderzoek vereisen.

Inbedding

De schedels zijn in de loop der tijd ingebed geraakt in vlietsteen, een type kalksteen dat ontstaat wanneer kalkhoudend water langzaam langs de wanden van een grot afstroomt. Op de wand en op voorwerpen die met de wand in contact staan, wordt door verdamping van het water een kalklaagje afgezet. De schedels kunnen zo niet direct in detail worden bekeken en opgemeten. Wél zijn de schedels in hun totaliteit – en waarschijnlijk zonder enige beschadiging – bewaard gebleven.

Grotten vol botten

De gevonden restanten hebben toebehoord aan tientallen individuen. Ze vulden letterlijk één van de grotten, waarvan de bodem bovendien leek te bestaan uit vergruisde beenderen. Toen de onderzoekers daarin een put groeven van een vierkante meter en van 50 cm diep, troffen ze meer dan 1200 fragmenten van prehistorische mensen aan. Op de tweede vindplaats vonden ze een vergelijkbare hoeveelheid menselijke beenderen. Het vervolgonderzoek zal daarom lang duren.

Aanpassing en dieet

De onderzoekers spreken van een fascinerende vondst, vooral omdat blijkt dat deze mensen zich binnen enkele generaties aan het leven op de geïsoleerd liggende eilandengroep hebben aangepast.

Er waren destijds geen grote landdieren aanwezig. Daarom waren de bewoners voor eiwitten geheel op het leven in zee aangewezen. Waarschijnlijk hebben ze een weinig afwisselend dieet gehad. Wellicht daarom hebben ze zich tot een afwijkend soort hominide ontwikkeld, zoals tal van dieren dat deden op de Galapagos Eilanden.

Referentie:

Berger et al., 2008. Small-bodied humans from Palau, Micronesia. PloS One 3 (3): e1780, 11 blz.