Hoe is het om te leven zonder penis? Niet alleen een belangrijke vraag voor mannen, maar ook vrouwen die hun leven met één man, oftewel één piemel, delen. Een piemel die het niet doet is al lastig, getuige de aandacht die erectieproblemen vandaag de dag krijgen. Maar echt zonder penis door het leven gaan, daar zijn weinig voorbeelden van. Hier is er één: een Chinees stel waarvan de man zijn piemel na een ongeluk had verloren. Hij wilde een nieuwe.
Zijn wens ging in 2006 in vervulling: de eerste penistransplantatie was een feit. De Chinese man ontving een donorpiemel van een 22-jarige hersendode man. Opmerkelijk genoeg was de Chinees niet alleen de eerste man die een donorpiemel kreeg, maar de eerste die er vanaf wilde. Hij liet de piemel kort na zijn transplantatie amputeren – het was te vreemd om andermans penis te hebben, en bovendien kon de man geen erectie meer krijgen. Nutteloos dus.
Konijnen
Toch zouden penistransplantaties wel nut hebben als de ontvanger wél erecties kon krijgen en er zogezegd weer plezier van kon beleven. Dat denkt ook een groep Amerikaanse onderzoekers onder leiding van Anthony Atala van de universiteit van Wake Forest. Al in 2006 wisten de biologen met celkweek een kunstpenis te bouwen, en zetten deze als proef op konijnen. Wonderbaarlijk genoeg konden de konijntjes weer erecties en seks hebben, en lukte het zelfs om vrouwtjeskonijnen zwanger te maken. Natuurlijk was het slim om konijntjes te gebruiken: die bespringen elkaar zo vaak, dat je makkelijk kunt zien of de kunstpiemels werken.
Atala beschrijft zijn resultaten en methoden pas deze week voor het eerst uitgebreid in de nieuwste editie van het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Simpel gezegd gebruikten de biologen een penisvorm van een konijn, een mal of ook wel dragermateriaal, waaraan ze nieuwe cellen – spier- en bloedvatcellen, om precies te zijn – toevoegden. Als de piemel eenmaal genoeg cellen bevatte, werd hij chirurgisch op het konijntje gezet.
Kunstpenis, of bijna-kunstpenis?
Hoewel het onderzoek van Anthony Atala en zijn collega’s hoopgevend is vanwege het feit dat de konijnen weer seks konden hebben, betekent dat helaas niet dat mannen met een defecte penis binnenkort dezelfde behandeling kunnen ondergaan.
Dat komt doordat Atala’s techniek op dit moment waarschijnlijk niet de meest ideale oplossing voor mensen is. Om te bewijzen dat het überhaupt mogelijk is om met celkweek nieuwe penissen te bouwen, gebruikte Atala als dragermateriaal namelijk niet een kunstpenis, maar een echte. Hij amputeerde een gezonde konijnenpiemel en verwijderde met een speciale techniek de cellen die de penis bevatte. Wat je dan overhoudt is een natuurlijke penismal waar de nieuwe cellen in kunnen groeien.
Kunstorganen gewenst
Dat het om een donorpenis gaat is belangrijk, want het is maar de vraag of zo’n piemel, qua vorm dus afkomstig van een mannelijke donor, bij mensen wenselijk is. Denk aan het Chinese stel: zij hadden achteraf geen warm onthaal voor andermans donorpiemel waar de man mee door het leven moest. Wetenschappers denken dat psychologische acceptatie altijd een probleem zal zijn bij dit soort transplantaties. Eerder kon de Nieuw-Zeelander Clint Hallam maar niet aan zijn nieuw getransplanteerde hand wennen – net als de Chinees liet hij deze later afzetten.
Atala’s methode is daarom waarschijnlijk pas inzetbaar voor mensen, wanneer volledige kunstmatige penismallen mogelijk zijn. Maar op dit ogenblik is een volledig werkend kunstorgaan zonder menselijke donor als dragermateriaal nog niet mogelijk. Zelfs voor essentiële organen zoals hart, lever, nieren en longen, bestaan nog geen volledig kunstmatige mallen die, na het toevoegen van cellen, alle functies van een echt orgaan kunnen overnemen. Wanneer zoiets werkelijkheid wordt, valt nu gewoon niet te zeggen.
Overigens wil dit allemaal niet zeggen dat Atala’s studie tevergeefs was – wetenschap gebeurt altijd in kleine stapjes, en met dit stapje heeft Atala maar wel mooi bewezen dat een nieuwe, kunstmatige piemel heus niet een slap aftreksel van het echte werk hoeft te zijn.
Zie ook
- Kunststukje met kunstlever (Kennislinkartikel van STW)
- Nieuwe hartkleppen, net echt (Kennislinkartikel)
- Kunstorganen: de stand der wetenschap (Rapport RIVM)
Meer biotechnologie op Ditisbiotechnologie.nl