Momenteel bedraagt de afwijking al 1,8 graden. In de 20e eeuw is de maar twee keer duidelijk boven de 2 graden uitgekomen, gedurende de twee uitzonderlijke sterke El Nino’s van 1982/83 (2.85) en 1997/98 (2.80). De El Nino van 2002/03 wordt ongeveer even sterk als die van 1991/92 (1.94), 1972/73 (2.14), 1965/66 (1.84), 1957/58 (1.91), 1940/41 (1.96), 1930/31 (1.91) en 1902/03 (1.96).
De verwachting is dat El Niño na december weer gaat afnemen.
De verwachting is dat El Niño na december weer gaat afnemen. Een grote El Niño biedt aardig wat mogelijkheden voor betrouwbare seizoensverwachtingen in bepaalde delen van de wereld. Niet voor Nederland, waar El Niño nauwelijks invloed heeft op het weer. Uit onderzoek van het KNMI over de gegevens van de laatste honderd jaar blijkt wel dat in West-Europa de kans op een nat voorjaar na een sterke El Niño wat groter is. De kans is nu opgelopen tot 50% tegen 33% normaal, gebaseerd op het klimatologische gemiddelde. De kans op een droog voorjaar in 2003 is gedaald tot 20%.
De temperatuureffecten van El Niño zijn het duidelijkst in onze winter, als El Niño het sterkst is. Het noorden van Noord- en Zuid-Amerika, Australië en ook zuidelijk Afrika hebben meestal warmer weer dan normaal tijdens een El Niño. (Ill. Geert Jan van Oldenborgh, KNMI KS/OO) Klik op de illustratie voor een grotere versie.
Voor het weer elders in de wereld is El Niño van veel groter belang. Op basis van modelberekeningen en historische waarnemingen zou een grote El Niño zoals nu leiden tot een droge winter in Filippijnen, oostelijk Australië, het Zuid-Afrika en de noordkust van Zuid-Amerika. Meer regen wordt voorspeld langs de evenaar in de Stille Oceaan tot aan de kust van Ecuador en Peru, en in het zuidoosten van de VS. Ook Oost-Afrika heeft een verhoogde kans op regen vanwege de warmere Indische Oceaan. Het noordwesten van de Verenigde Staten en westelijk Canada krijgen waarschijnlijk een zachtere winter dan normaal, terwijl tegelijkertijd de zomer in oostelijk Astralië en zuidelijk Afrika nog warmer wordt. In de tropen kunnen noordelijk Zuid-Amerika en India ook warmer weer verwachten. De wintervoorspellingen voor Europa hadden in het verleden geen enkele waarde, dus op basis hiervan valt voor onze regio niets zinnigs te zeggen over de komende winter.
Boven: normale condities. Onder: El Nino condities.
Het ontstaan van een El Niño is gekoppeld aan twee voorwaarden:
- In de eerste plaats moet er in het westen van de Stille Oceaan meer warm water zijn dan normaal. De passaatwinden stuwen continu het door de zon opgewarmde oppervlaktewater richting Indonesië. Daar ontstaat een dikke laag warm water terwijl langs de kust van Peru juist koel water bovenkomt.
- Ten tweede moet het warmere water naar Zuid-Amerika teruggeduwd worden. In sommige jaren woeden in dit gebied gedurende de regentijd (oktober tot en met april), westerstormen die tegen de richting van de passaat in het water terugduwen naar Zuid-Amerika. De opwarming daar houdt zichzelf in stand: een El Niño is geboren.
De sterkte van een El Niño wordt aangegeven met de Niño 3.4 index. Dat is de afwijking in graden Celsius van het normale gemiddelde van de zeewateroppervlaktetemperatuur van het gebied tussen 5S en 5N en tussen 170W en 120W in de oostelijke equatoriale Pacific.