Roken is ongezond. Het draagt onder andere bij aan het ontstaan van hart- en vaatziekten, verschillende soorten kanker (waaronder longkanker), problemen met de voortplanting, en een rimpelige huid.
Toch heeft roken ook een – voor veel mensen fijn – bijverschijnsel: de nicotine uit sigaretten houdt je gewicht onder controle. Een team van Amerikaanse neurobiologen heeft nu ontdekt hoe nicotine dat doet.
Yann Mineur, onderzoeker in het laboratorium van de Amerikaanse neurobiologe Marina Picciotto, was bezig met een studie naar een experimenteel medicijn tegen depressie toen hem opviel dat de muizen die het medicijn kregen toegediend veel minder aten dan hun soortgenoten in de controlegroep. Het medicijn grijpt – net als nicotine – aan op specifieke acetylcholine receptoren in de hersenen. Is activatie van die receptoren verantwoordelijk voor het hongerstillende effect van zowel het experimentele medicijn als nicotine?
Ja, is het antwoord van Mineur en Picciotto. Zij ontdekten dat activatie van de acetylcholine receptoren leidt tot activatie van een bepaalde groep zenuwcellen, de POMC cellen. Die cellen liggen in de hypothalamus, en als ze actief zijn geven ze het lichaam een seintje dat het genoeg heeft gegeten. Muizen met intacte POMC cellen die regelmatig werden blootgesteld aan nicotine verloren dan ook gewicht. Maar muizen met defecte POMC cellen bleven, ondanks regelmatige blootstelling aan nicotine, gewoon op hun oorspronkelijke gewicht.
Stoppen met roken
In aanvulling op de ontdekking van dit mechanisme stelden Mineur en Picciotto ook nog vast dat de receptoren die verantwoordelijk zijn voor het hongerstillende effect van nicotine sterk verschillen van de receptoren die zorgen voor nicotineafhankelijkheid bij rokers. En dat is goed nieuws, want het betekent dat het mogelijk moet zijn om met behulp van nicotine het hongergevoel te onderdrukken, zonder daarbij de beloningscentra in de hersenen te prikkelen.
En dat is dan ook precies wat Picciotto in de toekomst wil doen: een medicijn ontwikkelen dat aangrijpt op de acetylcholine receptoren, en dat rokers van hun ongezonde gewoonte afhelpt, zonder dat zij daarbij gelijk flink wat kilo’s aankomen. Behoud van gewicht dus. En als dat lukt, is het misschien zelfs mogelijk om zwaarlijvige niet-rokers af te laten vallen met een pilletje dat werkt via de nicotinereceptoren.
Bron
- Yann Mineur e.a. Nicotine decreases food intake through activation of POMC neurons Science 332 (1330-1332), 10 juni 2011
Lees meer over nicotine op Kennislink
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/nicotine.atom", “max”=>"7", “detail”=>"minder"}