“New Horizons gaat naar een deel van het zonnestelsel waar nog niemand is geweest”, vertelt New Horizons-teamlid Hal Weaver. Volgens hoofdonderzoeker Alan Stern sluit New Horizons een tijdperk in de ruimtevaart af: na deze missie zijn alle negen planeten bezocht door onbemande sondes.
Lancering van New Horizons vanaf de basis Cape Canaveral om 20:00 Nederlandse tijd op donderdag 19 januari. New Horizons heeft een negenjarige reis naar de planeet Pluto voor de boeg. bron: NASA
New Horizons wordt het snelste ruimtevaartuig ooit. De Atlas V-raket zorgt voor een beginsnelheid van 58.000 km/h, maar New Horizons kan nog sneller. De sonde kan namelijk in 2007 Jupiter’s zwaartekracht gebruiken om extra snelheid te maken en verder te scheuren met 75.000 km/h. De sonde zal het grootste deel van de vlucht in een elektronische slaapstand doorbrengen. Eens per jaar maken NASA’s technici New Horizons wakker om de boordssytemen en koers te controleren. Met het project is zo’n 650 miljoen Euro gemoeid.
Wetenschappelijke experimenten aan boord van de New Horizons-sonde. bron: Boeing Company
Pluto is de enige planeet in het zonnestelsel die nog nooit bezoek heeft gekregen van ruimtesondes. Daarom zijn er alleen maar korrelige foto’s van afstand van de ijsdwerg, die kleiner is dan onze eigen maan. Pluto heeft op dit moment nog een atmosfeer van stikstof, maar die staat volgens sterrenkundigen op het punt te bevriezen. Pluto stond op 5 september 1989 het dichtst bij de zon en beweegt zich sindsdien van ons af. Daardoor wordt het gestaag kouder en begint het stikstof in de atmosfeer neer te slaan als ijs. NASA hoopt dat New Horizons op tijd langs Pluto scheert om dat proces te kunnen fotograferen.
Ruwe kaart van Pluto, gemaakt met de Hubble Space Telescope. bron: StScI
Naast Pluto’s atmosfeer en oppervlak neemt New Horizons ook andere leden van het Pluto-stelsel onder de loep. De sonde is speciaal ontworpen om meerdere hemellichamen tegelijkertijd te bekijken en zal Pluto, diens maan Charon en de eind 2005 ontdekte minimaantjes S/2005 P1 en P2 onderzoeken. Weaver, mede-ontdekker van de maantjes: “Hoe kan een planeet die zelf maar zeven tiende zo zwaar is als onze maan zoveel satellieten hebben? Daar moet een verklaring voor komen.” New Horizons kan daaraan bijdragen door de samenstelling van Pluto en zijn manen te onderzoeken.
Hubble-opnames van Pluto en zijn omgeving. Links zijn alleen Pluto en Charon zichtbaar. Door extreem te overbelichten worden de lichtzwakke maantjes P1 en P2 zichtbaar in de middelste en rechterafbeelding. bron: NASA, ESA, H. Weaver (JHU/APL), A. Stern (SwRI) en het Hubble Space Telescope Pluto Companion Search Team. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Plutonium tegen de kou
Pluto staat nu op 4,5 miljard kilometer van de zon, die op zo’n afstand niets meer is dan een heldere ster. Zonnepanelen zijn dan ook totaal ongeschikt om New Horizons van energie te voorzien. Net als de Cassini heeft New Horizons dan ook een andere energiebron aan boord. De nieuwste NASA-sonde haalt zijn elektriciteit uit elf kilo plutonium, dat weer is vernoemd naar de planeet Pluto.Terwijl de instabiele plutoniumkernen uit elkaar vallen in lichtere atomen, komt warmte vrij.
New Horizons gebruikt de radioactieve warmtebron om zo’n 200 watt aan elektrische energie op te wekken. Genoeg voor vijf kleine gloeilampen, of maar liefst zeven wetenschappelijke instrumenten, een boordcomputer en radioapparatuur op te laten draaien. De Mars Exploration Rovers Spirit en Opportunity moeten het doen met 140 watt elk. Niet iedereen is blij met de overvloedige plutoniumenergie van New Horizons.
Bij Cape Canaveral hadden zich dertig demonstranten verzameld die aandacht vragen voor het gevaar van een plutonium-aangedreven sonde. Acht jaar geleden was het drukker: toen de gecombineerde NASA-ESA sonde Cassini-Huygens vertrok stonden honderden verontruste mensen aan het hek.Hopelijk raakt New Horizons veilig buiten de dampkring en kunnen de demonstranten onbestraald terug naar huis.
Artist’s concept: New Horizons onderzoekt Pluto en zijn maan Charon. bron: NASA. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Uitstel
New Horizons had op 17 januari moeten vertrekken om 19:24 Nederlandse tijd, maar bleef op het lanceerplatform door sterke wind op grote hoogte en aan de grond. Door windstoten aan de grond met een snelheid boven de 33 knopen (windkracht 8) kon de Atlas-raket op 17 januari niet veilig vertrekken. Ook een lanceerpoging op de 18e ging niet door. Door het verslechterde weer had de vluchtleiding in Maryland te kampen met stroomuitval. Op donderdag waren al die problemen opgelost, werkte het weer mee, en kon New Horizons eindelijk op pad.
Lanceringsnieuws
Zie verder
- New Horizons homepage (Engels)
- New Horizons’ wetenschappelijke experimenten (Engels)
- Pluto mission ready for lift-off (Engels)
- Protest tegen plutonium in New Horizons (Engels)
- Met Plutonium naar Pluto (Kennislinkartikel)
- Aards bezoek voor het allerverste, allerkoudste planeetje (Kennislinkartikel)
- Nieuwe maantjes voor Pluto (Kennislinkartikel)