Met een snelheid van 58.000 km/h is New Horizons nu al de snelste ruimtesonde ooit gelanceerd. Over een maand scheert het apparaat met alle instrumenten ingeschakeld langs de gasreus Jupiter. De zwaartekracht van die reus zweept New Horizons dan op tot 75.000 km/h, genoeg om vijf jaar van de verdere reis af te schaven. Die beslaat nog negen jaar en bijna vier miljard kilometer. New Horizons zal Pluto van vlakbij tienduizend keer scherper in kaart brengen dan zelfs de Hubble-telescoop.

Zetje van de reus

NASA gebruikt de zwaartekracht en omloopsnelheid van Jupiter om New Horizons een zet te geven op weg naar Pluto. Zo’n gravity slingshot is al vaker gebruikt om ruimtesondes zonder dure en zware brandstof te verspillen af te remmen of juist op te zwepen. Het was nog even nagelbijten tijdens de lancerign van New Horizons: een paar dagen later, en Jupiter was te ver in zijn baan gedraaid om New Horizons af te buigen naar Pluto. Dat had de reis vijf jaar met vijf jaar verlengd.

Tijdens de passage van New Horizons langs Jupiter zal de sonde voor het eerst sinds maanden al zijn instrumenten inschakelen. Als Jupiter tóch zo vlakbij is, kan New Horizons net zo goed wetenschappelijke metingen doen. De sonde brengt de atmosfeer van Jupiter, het geladen plasma dat door het magneetveld van Jupiter wordt gevangen en de vier manen Io, Europa, Ganymedes en Callisto in kaart.

Gedegradeerd

New Horizons vertrok op 19 januari 2006 naar de negende planeet van ons zonnestelsel, maar zal daar nooit aankomen. Sinds 24 augustus is Pluto namelijk geen planeet meer, besloot de internationale astronomische unie (IAU) na lang debatteren. Pluto is kleiner dan onze maan en zelfs kleiner dan andere ijsklompen in de verre Kuipergordel. Met zijn honderden soortgenoten kan hij daarom beter dwergplaneet heten, besloten de astronomen. Sindsdien heeft de zon nog maar acht planeten, maar New Horizons maakt zijn missie gewoon af. Het is de eerste keer dat Pluto en zijn drie maantjes bezoek krijgen van een ruimtesonde.

Sterrenkundigen zijn benieuwd naar de samenstelling van het viertal ijsmassa’s, naar de atmosfeer van Pluto, die bevriest als de dwergplaneet te ver van de zon komt, en naar de vreemde omloopbaan van Pluto om de zon. Die is niet alleen veel uitgerekter dan de baan van andere planeten, maar ook nog eens gekanteld ten opzichte van het vlak waarin de acht ‘echte’ planeten om de zon draaien. Misschien kan New Horizons uitvinden hoe de dwerg zijn rare baan kreeg.

De missie naar Pluto kostte NASA 650 miljoen dollar. Als de sonde na de reis en scheervlucht langs Pluto nog in goede staat is, stuurt de organisatie haar misschien door naar een van Pluto’s broertjes en zusjes in de Kuipergordel. Anders verdwijnt New Horizons over tien jaar net als zijn voorgangers Voyager 1 en 2 en Pioneer 10 en 11 het heelal in.