Willem Kolff, die zijn medische carrière in Kampen begon, gaat de geschiedenis in als één van de belangrijkste uitvinders van de twintigste eeuw. Het Amerikaanse tijdschrift ‘Life’ schaarde hem in 1990 zelfs onder de honderd belangrijkste Amerikanen van dat tijdsgewricht. Kolff kreeg voor zijn werk dertien eredoctoraten, onder andere van de Universiteit Twente, en vele andere onderscheidingen. De Nobelprijs heeft hij nooit gekregen, al schijnt hij vier keer op de shortlist te hebben gestaan.
prof.dr. Willem J. Kolff, uitvinder van de kunstnier. foto: www.willemkolffstichting.nl
De Duitser Georg Haas fabriceerde al in 1926 een apparaat om menselijk bloed te zuiveren, maar dat is nooit met succes toegepast. Kolff komt de eer toe als eerste het leven van een nierpatiënt te hebben gered, op 11 september 1945. Vanwege de oorlog moest hij zich behelpen bij het vinden van geschikte onderdelen en zijn dialyse-apparaat bevatte onder andere een waterpomp van een T-Ford, een aluminium trommel uit een Duitse bommenwerper en cellofaan van de lokale slager.
Kolffs succes was vooral te danken aan de combinatie van een geschikt apparaat (dat een groot filteroppervlak combineerde met een systeem om zowel bloed als spoelvloeistof te laten stromen) met juiste voorzieningen om ongewenste bloedstolling te voorkomen. Hij gebruikte daarvoor het uit varkensdarmen gewonnen antistollingsmiddel heparine.
Willem Kolff bij een replica van de eerste kunstnier. Rechts Kolffs toenmalige assistent Bob van Noordwijk. Van Noordwijk, hoogleraar farmacologie, overleed op 27 oktober 2008. foto: www.willemkolffstichting.nl
Kolff emigreerde in 1950 naar de Verenigde Staten, uit onvrede over gebrek aan steun bij de verdere ontwikkeling van zijn uitvinding. Daar werkte hij niet alleen verder aan de kunstnier, maar hij vond er ook in 1956 een kunsthart uit. Als eerste ter wereld wist hij een hond negentig minuten in leven te houden. In 1982 was de 61-jarige tandarts en longpatiënt Barney Clark de eerste mens met een kunsthart van Kolff (de Jarvik-7). Clark leefde nog 112 dagen, maar maakte vele lastige complicaties mee.
Meer op Kennislink:
Berichten naar aanleiding van Kolffs overlijden
- In memoriam prof.dr. Willem Johan Kolff (Willem Kolff Stichting)
- Gedreven uitvinder van kunstnier en kunsthart (Volkskrant)
- Nederlandse uitvinder kunstnier overleden (NRC) (NRC)
- Uitvinder kunstnier en kunsthart Kolff overleden (NOS journaal)
Zie ook:
- Wie is Willem Kolff? (Willem Kolff Stichting)
- Willem Kolff (Academy of Achievement, Engels, veel foto’s)
- Willem Kolff (Wikipedia)
- Kunstnier (Wikipedia)