De gemiddelde temperatuur in Nederland steeg de afgelopen vijf jaar met anderhalve graad. Dat blijkt uit metingen die zijn gedaan in De Bilt. Met deze temperatuurstijgingen ligt ons land ver voor op het wereldgemiddelde van slechts een halve graad. 2006 en 2007 zijn met een gemiddelde temperatuur van 11,2 graden zelfs de warmste jaren in Nederland sinds onderzoekers zijn begonnen met meten in 1706. Hiermee beleeft Nederland temperaturen die vergelijkbaar zijn met die in Lyon, midden-Frankrijk.
Deze grafiek toont de gemiddelde jaartemperatuur van Nederland (rood) en de wereld (blauw en paars) van 1950 tot 2007. Met name de laatste jaren stijgt de Nederlandse temperatuur harder dan in de rest van de wereld.
Alpen
Volgens het KNMI is het geen toeval meer dat Nederland zoveel warme jaren achter elkaar beleefde, terwijl de temperatuurstijging in de rest van de wereld meeviel. Opvallend is dat het instituut de stijging niet toeschrijft aan een toename van broeikasgassen. Volgens klimaatonderzoeker Rob van Dorland steeg de concentratie CO2 de afgelopen jaren precies volgens schema. Het KNMI zoekt de verklaring daarom bij de afname van stofdeeltjes in de lucht en veranderende windrichtingen.
“We krijgen in de late winter en het vroege voorjaar meer westenwind, en meer zuidenwind in het late voorjaar en de zomer”, vertelt klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenburg. “Dat is wel even een verschil met de koude wind die we anders uit het oosten krijgen. Deze trend zien we al sinds 1950, maar we hebben nog geen idee wat de oorzaak is. We denken aan een warmere Middellandse Zee, of wind die over de Alpen komt. We zijn nu druk bezig om dit uit te zoeken.”
Ook de afname van stofdeeltjes wordt genoemd als oorzaak voor de hoge temperaturen. Arie Kattenberg, redacteur van het rapport: “We zijn sinds de jaren tachtig bezig om de uitstoot van fijnstof te verminderen. Minder stofdeeltjes in de lucht betekent minder wolken, en dus meer zonnestralen.” Moeten we daarom terug naar meer uitstoot als oplossing voor de opwarming? “Nee, want fijnstof en CO2 hangen direct met elkaar samen. Een tanker die meer roet uitstoot is niet beter tegen opwarming omdat die ook meer CO2 produceert. Zo’n oplossing staat gelijk aan dweilen met de kraan open. En dan hebben we het nog niet eens over de gevolgen van fijnstof voor de gezondheid.”
Als de temperatuur blijft stijgen moeten we wennen aan overvolle stranden.
Elfstedentocht
Het KNMI maakt zich uiteindelijk geen grote zorgen naar aanleiding van deze metingen. Van Dorland: “Ondanks deze metingen sluit ik een Elfstedentocht de komende vijf jaar niet uit. Klimaat is een kansverhaal: met onze modellen voorspellen wij alleen de kans dat de gemiddelde temperatuur stijgt. Dat kan altijd veranderen doordat er een koud jaar tussenzit.”