Vooral in Amerika zijn ze populair: in ruim 200 producten zijn de antibacteriële zilvernanodeeltjes al verwerkt om onprettige geurtjes of bacteriële infecties tegen te gaan. Vorig jaar werd duidelijk dat de deeltjes binnen een paar wasbeurten het textiel verlaten. Waar ze vervolgens blijven weet niemand. Reden voor Stichting Natuur en Milieu om de overheid op te roepen het verspreiden van nanodeeltjes te verbieden.
Ook de wetenschap maakt zich zorgen. Onze afvalwaterzuivering is grotendeels gebaseerd op bacteriën die overmatige stikstofverbindingen, zoals ammonia, uit het water halen. Nanozilverdeeltjes zijn schadelijk voor allerlei soorten bacteriën. Wat zou het effect op de waterzuivering zijn als iedereen nanosokken zou dragen? Reden genoeg voor een onderzoek, vonden ze op Virginia Tech university. De resultaten werden onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Science and Technology.
Het duurde even voor de onderzoekers erachter waren wat er met de nanodeeltjes gebeurde, omdat het niet gemakkelijk is individuele soorten deeltjes te onderscheiden in de modder van het rioolwater. Het lukte nu toch met behulp van een nieuwe röntgentransmissie-elektronenmicroscoop, waarmee zowel de grootte als de samenstelling van nanodeeltjes te bepalen is.
Waarschijnlijk komt het zilver wel in nanovorm de afvalwaterzuiveringsinstallatie binnen, aldus Michael Hochella, leider van dit onderzoek. Maar het reageert gelijk weg zodra de verschillende afvalwaterstromen worden gemengd. Er zit namelijk nogal wat zwavel in afvalwater, waar de zilverdeeltjes mee kunnen reageren tot zilversulfide (Ag2S). Goed nieuws voor de waterzuivering en het milieu, denken de wetenschappers, want zilversulfide lost slecht op in water. Als we massaal nanozilver in het riool gaan lozen, dan slaat het zilversulfide waarschijnlijk gewoon neer tot korrels. Die zijn met een bezinkbak gemakkelijk te verwijderen.
Toch houden de wetenschappers een slagje om de arm. Ze hebben geen idee hoeveel van het nanozilver omgezet wordt in zilversulfide. Daarnaast bestaat het zilversulfide nu nog uit nanodeeltjes van 5 tot 20 nanometer en is hun effect op het milieu niet direct bekend. Nieuw onderzoek naar het lot van deze deeltjes zit al in de planning.