De wekker gaat. Het lijkt een mooie dag om een flink stuk te gaan hardlopen. Maar eerst opstaan. Douchen doe ik wel na het hardlopen, mijn nanodeodorant volstaat voorlopig om mijn zweetlucht af te breken. Maar wat krijgen we nu: rode melk? Ach, dat is waar ook, de melk is niet goed meer en dan kleurt het rood. En ik maar denken dat ik daar met mijn nieuwe koelkast met nanocoating nooit meer last van zou hebben.
Het is goed mogelijk dat je in de toekomst allerlei producten gebruikt waar nanotechnologie in verwerkt zit. Nanodeeltjes in deodorant om vrij te zijn van nare luchtjes, nanodeeltjes in kleding die vuil, vlekken of kou afstoten, nanodeeltjes in de koelkast, stofzuiger of air conditioning die bacteriën weghouden of nanodeeltjes die een beter resultaat geven bij het scheren. Ook in voedselverpakkingen kun je nanodeeltjes tegen komen, met name voor conservering. Zinkoxide-deeltjes kunnen beter beschermen tegen bacteriën of schimmels. Daarnaast kunnen nanosensors – nanodeeltjes in je voedsel – controleren of voedsel bedorven is of niet. En dat bovendien aan je laten zien door een kleur af te geven als je eten bedorven is.
Ik stap naar buiten. Het is nog erg stil op straat, hoewel het niet eens zo vroeg meer is. Duidelijk een gevolg van de nieuwe auto’s. Waar vroeger de straten werden gedomineerd door brullende automotoren, heeft dit geluid tegenwoordig plaats gemaakt voor een beschaafd gezoem en gesis. Ook stinkt het niet meer als vroeger. Geen uitlaatgassen meer, slechts sporadisch een spoor van methanol, de voedingsstof voor de brandstofcellen in de auto’s.
De kans is groot dat de auto zoals je die nu kent over zo’n 30 jaar verdwenen is. Een verbrandingsmotor op benzine zal waarschijnlijk plaats maken voor een elektromotor. Om aan elektriciteit te komen kun je een oplader gebruiken, of beter nog: een brandstofcel – een grote batterij die elektrische energie produceert uit chemische energie. Waterstof lijkt een goede keus als schone brandstof, maar ook aan methanol wordt gedacht. Brandstofcellen zijn nu nog in ontwikkeling, maar nanotechnologie kan zeker een handje helpen. Nanodeeltjes van platinum zijn een goedkoop alternatief als katalysator in de cellen. Wetenschappers zijn bovendien op zoek naar nanomaterialen die brandstofcellen efficiënter en lichter maken.
Hardlopen is niet alleen gezond, het is bovendien handig om er mijn mp3-speler mee op te laden. Het is een warme dag vandaag, dat is gunstig voor de zonnepanelen die ik tegenwoordig op bijna elk dak zie. Voor mij zorgt de hitte ervoor dat ik snel uitgedroogd raak. Gelukkig is water niet ver weg. Dankzij de filtersystemen van tegenwoordig kan ik uit bijna elke fontein een verfrissend slokje nemen.
Het gebruik van energie kan flink veranderen door nanotechnologie. Een rubberen chip in je lichaam laadt je pacemaker of mp3-speler op uit lichaamsbeweging, je trui geeft elektriciteit aan je telefoon en batterijen van papier zorgen dat je cadeau wordt ingepakt in cadeaupapier met knipperende letters. De kwaliteit van water kan overal ter wereld verbeterd worden met nanofilters die simpel en snel het water ontdoen van bacteriën en virussen. Tenslotte kan zonne-energie een grote vlucht nemen dankzij nanotechnologie. Zonnecellen worden ultradun, efficiënter en goedkoper. Nanodeeltjes in plastic films moeten bijvoorbeeld zorgen voor buigzame zonnecellen die op elk oppervlak geplakt kunnen worden.
Terwijl ik zo door de stad ren, kan ik direct even snel de laatste aanwinsten van de winkels bekijken. Etalages projecteren nu ook plaatjes van producten, die niet in de etalage staan. Het is inmiddels tijd voor een pauze, vind ik. Mijn Morph-telefoon, met meer functies dan ooit, geeft aan dat het dichtstbijzijnde café om de hoek is. Klopt perfect. Het is zelfs één van de moderne zaken: de OLED-beeldschermen boven de ramen van het café tonen het laatste nieuws.
Elektronica moet alsmaar kleiner, maar de huidige materialen beginnen op hun einde te lopen. Grafeen – een enkele laag koolstofatomen – is een potentiële kandidaat om de ontwikkeling hierin voort te zetten. Ook beeldschermen gaan een nieuwe generatie tegemoet. OLED-technologie (organische leds) maken beeldschermen dun, goedkoop en buigzaam. OLEDs zijn bovendien veelbelovend als lichtbron. En wat dacht je van het Intelligent Shop Window van Philips. Dit etalageraam projecteert extra afbeeldingen en informatie over de producten in de etalage. Sensoren in de grond zorgen er samen met camera’s voor dat de beelden precies op het moment worden getoond dat je langs loopt. Wat nanotechnologie kan betekenen voor je mobiele telefoon laat het Morph-concept van Nokia wel zien.
Ik loop terug naar huis. Onderweg kom ik langs het ziekenhuis. Ik moet terug denken aan een half jaar geleden. Toen kwam ik hier bijna dagelijks. Er was een tumor geconstateerd bij mijn oma. Gelukkig was het euvel snel verholpen. De moderne, gerichte medicijnen maken korte metten met ziektes die we vroeger zo vervelend vonden.
Hoewel de proeven zich nog altijd in het lab afspelen, belooft nanotechnologie veel goeds voor ziektebestrijding. Nanodeeltjes sporen tumoren op in je lichaam en vernietigen ze zonder nare bijeffecten. Ook om medicijnen op de goede plek in het lichaam af te leveren – ook wel drug delivery genoemd – lijken nanodeeltjes erg geschikt. Koolstofnanobuisjes in botbreuken zorgen voor een vier keer zo snel herstel. En een gel van nanodraadjes moet je kraakbeen op een natuurlijke manier laten groeien. Iets dat op dit moment op geen enkele manier mogelijk is.
Weer thuis. Ik besef me ineens hoe vaak ik vandaag al gebruik heb gemaakt van nanotechnologie. Dertig jaar geleden was dat nog amper voor te stellen. Ik zet mijn nostalgie extra kracht bij door eens ouderwets op internet te gaan surfen.
Wat vind jij van de veelbelovende nieuwe toepassingen van nanotechnologie? Brengt nanotechnologie een betere wereld, of zijn de risico’s te groot? Geef je mening in de NanoDiscussie van Kennislink!