Enge ziektes kunnen overal opduiken. Natuurlijk is de Mexicaanse griep een zo’n ziekte, maar die is relatief goed te bestrijden vergeleken bij infecties door bacteriën. Een van de ernstigste bacteriële infecties is hersenvliesontsteking. Ieder jaar velt dit zo’n 1400 Nederlanders. Het enge is dat de ziekte binnen een dag al de dood kan betekenen. En goede medicatie is er nauwelijks: de boosdoener, de bacteriesoort Staphylococcus aureus of MRSA-bacterie, is multiresistent. Dat wil zeggen dat hij zich nauwelijks iets aantrekt van een breed arsenaal aan medicatie.
De zoektocht naar nieuwe medicatie tegen bacteriën die resistentie omzeilt, de bacteriën effectief omlegt én veilig is voor patiënten, is al jaren onderweg. De laatste tijd zijn er wel een paar doorbraken geweest, maar de meeste bacteriedodende middelen zijn ook niet zo gezond voor mensen. Een nieuw middel uit Singapore blijkt relatief onschadelijk te zijn voor mensen, en scoort ook op bacteriedodende werking behoorlijk goed. Het werkt zelfs tegen schimmel- en gistinfecties. Bijzonder is dat het ook effectief hersenvliesontsteking bestrijdt; iets dat in de praktijk totnogtoe lastig bleek.
Het nieuwe middel is gemaakt onder leiding van Yi-Yan Yang. Zijn onderzoeksteam ontwierp met hulp van nanotechnologie een molecuul dat zich door bacteriewanden heen vreet, waardoor ze leeglopen. De onderzoekers gaven het molecuul – ook wel nanodeeltje – een speciale buitenlaag, waarmee het deeltje zich in het lichaam snel en veilig beweegt naar moeilijk bereikbare plekken.
Één zo’n lastig bereikbare plek is het brein. Om te testen of het nieuwe nanodeeltje ook bacteriën in de hersenen kon bereiken en leegprikken, voerden de onderzoekers muisproeven uit. De arme beestjes werden eerst geïnfecteerd met Staphylococcus aureus en daarna met het nieuwe middel behandeld. Voor de muizen werkte het middel beter dan de medicatie waarmee hersenvliesontsteking gewoonlijk wordt behandeld, zo schrijven de wetenschappers in het vakblad Nature Nanotechnology.
Bijwerkingen lijkt het middel nauwelijks te hebben. Het enige meetbare nadeel dat de wetenschappers tegenkwamen, is dat het nanodeeltje ook rode bloedcellen aantast. Maar gelukkig gebeurt zoiets niet snel: pas bij een dosis die grofweg vijftig keer hoger ligt dan nodig is om bacteriën te doden, gaan er teveel rode bloedcellen kapot. Proeven met mensen moeten nog gebeuren, maar wanneer die positief uitpakken, hebben artsen een mooi wapen in handen om ernstige infecties onder controle te krijgen.
Zie ook
- Gunstig nieuws van het antibioticafront (Ditisbiotechnologie.nl)
- Race tegen resistentie (Kennislinkartikel)
Meer biotechnologie op Ditisbiotechnologie.nl