Naar de content

'Muziek met vluchtelingenkinderen' wint Onderwijsprijs

KNAW Onderwijsprijs voor profielwerkstuk Cultuur & Maatschappij naar Avigal Wildschut

Jan Kees Steenman voor KNAW

Muziek helpt getraumatiseerde vluchtelingenkinderen. Ze worden er blijer van, mits ze het in een vertrouwelijke situatie beleven. Vwo-scholier Avigal Wildschut deed voor haar profielwerkstuk onderzoek naar het effect van muziek op de emoties van vluchtelingenkinderen. De jury beloont haar werk met de KNAW Onderwijsprijs 2017 Cultuur & Maatschappij.

Meiden zijn de grote winnaars van de Onderwijsprijzen dit jaar. Voor elk vwo-profiel slepen zij de eerste prijs in de wacht voor het beste werkstuk. Oké dan, bij Natuur & Gezondheid was een jongen de coauteur… Waar alle genomineerden zich in ieder geval mee onderscheidden, volgens de jury tijdens de uitreiking, was het hoge niveau van hun werkstukken. Ze gingen met hun onderzoeken namelijk allemaal een stuk verder dan alleen schrijven. Dit geldt ook voor de winnaar van het profielwerkstuk voor Cultuur & Maatschappij, Avigal Wildschut. Voor haar werkstuk organiseerde en analyseerde ze een muziekevenement voor vluchtelingenkinderen.

Wetenschappelijke aanpak

Dit jaar is het de negende keer dat de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) prijzen uitreikt voor de vier beste vwo-profielwerkstukken. De jury, wetenschappers uit de KNAW-stal of -onderzoeksinstituten, koos unaniem ‘Vluchten naar de wereld van klanken’ van Avigal Wildschut als winnend werkstuk voor het profiel Cultuur & Maatschappij (CM). Wildschut onderzoekt hierin de invloed van muziek op vluchtelingenkinderen en deed dit volgens de jury met grote integriteit.

CM-juryvoorzitter Anne Vegter (Akademie van Kunsten) was ook diep onder de indruk van maatschappelijke relevantie en de wetenschappelijke aanpak door Wildschut: “Avigal begaf zich op een terrein waarbij subjectiviteit op de loer ligt, maar is daar niet in meegegaan. Ze heeft met haar werkstuk niet alleen een gevoelige snaar geraakt bij de kinderen, wat te zien is in het filmpje, maar ook bij de jury.”

KNAW voorzitter José van Dijck spreekt de winnaars van 2017 toe

Marjolein Overmeer voor NEMO Kennislink

Betrokken met vluchtelingen

Het hele werkstuk van Wildschut kenmerkt zich door de combinatie van verschillende wetenschappelijke onderzoeksmethodes en haar eigen ervaringen. Wildschut speelt namelijk zelf viool en is als musicus onderdeel van haar eigen experiment: muziek maken voor en met asielzoekerskinderen om te kijken of dit effect heeft op hun (negatieve) gemoedstoestand.

Wildschut voelde zich persoonlijk betrokken bij de vluchtelingenproblematiek en wilde een steentje bijdragen met het organiseren van een muziekevenement voor kinderen uit asielzoekerscentra. Daarnaast wilde ze onderzoeken of muziek daadwerkelijk een positief effect zou hebben, wat de reden was om dit tot onderwerp te maken van haar werkstuk. ‘Vluchten naar de wereld van klanken’ is niet alleen een onderzoeksverslag maar bevat ook een zelfontwikkelde methode. Wildschut hoopt dat deze methode andere musici, die ook willen musiceren voor vluchtelingen, op weg zal helpen. Er kwam namelijk onverwachte en specifieke problemen om de hoek kijken bij de organisatie van haar evenement.

Theorie- en praktijkonderzoek

Hoe kan ik een muziekevenement voor asielzoekerskinderen in Nederland organiseren, waarbij muziek effectief wordt ingezet ter verbetering van de gemoedstoestand van deze kinderen? Dit was de onderzoeksvraag van Wildschut. Vervolgens bouwt ze haar werkstuk op uit een theoretisch bronnenonderzoek en een praktisch onderzoek tijdens het muziekevenement. De theorie die Wildschut onderzoekt gaat over muziek, de invloed ervan op de gemoedstoestand en de negatieve gemoedstoestand van vluchtelingenkinderen. Daarnaast heeft ze interviews afgenomen met ervaringsdeskundigen op het gebied van muziek en asielzoekerskinderen.

In het tweede deel van het werkstuk, de praktijk, organiseert de altvioliste Wildschut een muziekevenement waarbij ze met andere musici gaat spelen voor en met kinderen in het AZC Utrecht. Na deze dag analyseert ze de ervaringen van de musici en de begeleiders met de gemoedstoestand van de kinderen aan de hand van vragenlijsten. Daarnaast heeft Wildschut de kinderen emoticons voorgelegd voor en na het evenement om hun eigen gemoedstoestand te benoemen.

Meer muziek maken

De kracht van de muziek mag volgens Wildschut niet onderschat mag worden, maar de praktijk bleek weerbarstiger dan haar hypothese. Er kwam organisatorisch een stuk meer bij kijken dan ze verwachtte om het positieve effect van muziek op de gemoedstoestand van kinderen te bereiken. Volgens de ervaringen van Wildschut mogen vooral een vertrouwde locatie en de aanwezigheid van tolken en begeleiders tijdens het plaatsvinden van het muziekevenement niet ontbreken. Dit is een les voor iedereen die in de toekomst aan de slag wil met vluchtelingenkinderen en muziek.

Filmpje ‘Vluchten naar de wereld van klanken’

Wildschut pleit voor meer mogelijkheden tot het maken van muziek met en door deze kinderen. “Ik heb het met eigen ogen mogen zien: muziek, de universele taal, verbindt asielzoekerskinderen onderling, enthousiasmeert en zorgt voor ontspanning, afleiding en bevrediging. Gezien de geestelijke gezondheidssituatie van asielzoekerskinderen in Nederland en de positieve effecten die muziek op dit gebied teweeg kan brengen, is het van groot belang dat ieder asielzoekerskind de mogelijkheid aangeboden krijgt om muziek te kunnen beluisteren en maken, wat momenteel helaas nog niet het geval is.”

Winnaars KNAW Onderwijsprijs 2017

Winnaars KNAW Onderwijsprijs 2017

De jury van de KNAW Onderwijsprijs beoordeelde dit jaar 324 inzendingen van 166 verschillende scholen uit heel het land. De winnende leerlingen ontvangen een studiebeurs voor hun eerste collegejaar. De winnaars zijn:

ReactiesReageer