“Het is geweldig dat een boer de marktprijs van bonen kan opzoeken,” zegt Isaac Mbiti, van de Southern Methodist University in Dallas, VS. Mbiti zag de impact van mobiele telefoons zelf tijdens zijn onderzoek in zijn thuisland Kenia. “Maar als een boer zijn bonen niet naar de markt kan krijgen omdat er geen wegen zijn, helpt de informatie hem niet verder. Mobieltjes kunnen de zaken de je nodig hebt voor ontwikkeling, zoals wegen en stromend water, niet vervangen.”
Het bovenstaande is een typisch voorbeeld van de observaties die Mbiti en zijn collega Jenny Aker van de Tufts University in Medford, Massachusetts, VS, deden gedurende hun onderzoek. Hoewel de mobiele telefoon het leven van consumenten en producenten verbetert en de onderzoekers bewijs vonden voor positieve effecten op micro-economisch niveau, is dit effect op macro-economisch niveau verwaarloosbaar.
Experts beweren al langere tijd dat mobiele telefoons een positieve impact hebben op de welvaart in delen van het continent. Maar nader onderzoek wijst nu dus uit dat hier nog te weinig bewijs voor is.
Mobieltjes in Afrika
Sinds 1999 is het gebruik van mobiele telefoons in Afrika explosief gegroeid. Had destijds nog maar tien procent van de Afrikaanse bevolking een mobieltje, in 2008 was dat maar liefst zestig procent. Het aantal abonnementen steeg van zestien miljoen in 2000 tot een duizelingwekkende 376 miljoen in 2008.
Onstabiel
Om echt een verschil te maken moet de infrastructuur van het continent meegroeien, zeggen Mbiti en Aker. Een snelgroeiende aanbieder van een mobiel netwerk in Nigeria worstelde bijvoorbeeld om elektriciteit te leveren aan de 3600 mobiele basisstations in het land. Het bedrijf loste dit op door elke toren te verbinden aan een eigen generator – die samen 450 liter diesel per seconden opbrandden.
Een ander voorbeeld dat de onderzoekers geven is het wegennetwerk. In de landen ten zuiden van de Sahara zijn slechts 29 procent van de wegen verhard. Ook hebben maar een kwart van alle bewoners in dat gebied elektriciteit. Producenten van landbouwgereedschappen kunnen daar wel orders per telefoon aannemen, maar ze zijn nog steeds gelimiteerd door de onstabiele elektriciteitsvoorziening en gebrekkige toegang tot de rest van het land.
Competitie
Andere economen deden eerder onderzoek in landen als Niger, Oeganda en Zuid-Afrika. Maar om echt een goed beeld te krijgen van de impact van mobieltjes in heel Afrika is een groter onderzoek nodig, zeggen Mbiti en Aker.
Zo is nog onbekend of het gebruik van mobiele telefoons in Afrika banen oplevert, wat het werkelijke gebruik van telefoons in heel Afrika is, en of mobieltjes verantwoordelijk zijn voor dalende marktprijzen van goederen doordat ze de concurrentie op de markt vergroten. Mbiti en Aker hopen dan ook dat hun publicatie andere economen zal aansporen om de lange termijn-gevolgen van de telefoons op het welvaartsniveau van het continent te onderzoeken.
Bron
Aker, Mbiti: Mobile phones and economic developments in Africa, Journal of Economic Perspectives. Lees hier een preview van het artikel.