Drugsverslaving; we moeten er niets van hebben. De nare geestelijke toestand is niet alleen vervelend voor de verslaafde eigenaar van het lichaam zelf; ze veroorzaken ook overlast voor andere mensen. Volgens het Nederlandse geestelijke gezondheidsinstituut Trimbos is bijna veertig procent van de gevangenisbewoners aan de een of andere drug verslaafd, of waren ze het vlak voordat ze werden opgepakt.
Helaas blijkt het erg lastig om mensen van hun verslaving af te helpen; het heet immers niet voor niets een verslaving. Amerikaanse psychologen en biologen onder leiding van Robert Crystal hebben daarom een hulpmiddel ontwikkeld om mensen te helpen af te kicken van drugs: een vaccin. Ze testten het vaccin uit op cocaïne-slikkende muizen en de resultaten beschrijven ze in Molecular Therapy.
Bij muizen die het vaccin kregen, bleven de typische cocaïne-effecten – wild rondlopen, niet slapen, en alle andere vormen van overactief gedrag – grotendeels uit. In tegenstelling tot knaagdiertjes die geen prikje kregen, bleven zij net zo rustig als muizen die helemaal geen cocaïne hadden gekregen. En het effect bleek het sterkst tot één week na de prik.
De prik werkt net zoals een gewone griepprik. Dat komt doordat het een combinatie bevat van virusdeeltjes en een verlichte versie van het werkzame middel uit cocaïne. Het afweersysteem herkent de virusdeeltjes als een griepje en begint meteen met opruimen. Tijdens dat opruimen leert het immuunsysteem iets nieuws: blijkbaar horen cocaïnedeeltjes ook bij de griep. Alle normale cocaïne die de muis daarna binnenkrijgt, wordt vervolgens ook als schadelijk gezien en meteen opgeruimd. Dat klinkt heel simpel, maar het middel moet natuurlijk eerst nog worden getest op mensen.
Hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie en verslavingsexpert Reinout Wiers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) ziet wel enige toekomst in antidrugs-vaccins. “Als je er meer mensen mee van hun verslaving kunt helpen, is dat altijd mooi meegenomen”, zegt hij aan de telefoon. “Maar ik denk dat zo’n middel gepaard moet gaan met persoonlijke begeleiding en motivationele training. Als je alleen het middel geeft, helpt het waarschijnlijk weinig. Dat hebben we ook gezien bij anti-verslavingsmiddelen tegen alcohol waarbij mensen ziek worden na inname van alcohol: zonder begeleiding helpen ze meestal niet.”
Bovendien is het belangrijk te weten dat het vaccin van Crystal en zijn collega’s enkel de effecten van cocaïne vermindert, en niet de verslavingsdrang zelf. Met andere woorden: je wordt veel minder snel high bij een normale dosis cocaïne. Als gevolg daarvan, beaamt Wiers, zou het dus kunnen dat een gevaccineerde verslaafde juist meer cocaïne gaat snuiven om alsnog high te worden.
Zie ook
- Vergeet je verslaving
- Hallucinaties in je hersenen (Kennislink)
- Drugs op een rijtje (Kennislink)
Meer biotechnologie op Ditisbiotechnologie.nl