Bijna iedereen kent enkele dinosauriërs uit het Jura en Krijt-tijdperk. Tyrannosaurus rex, Velociraptor, Brachiosaurus en Triceratops komen bijvoorbeeld voor in de Jurassic Park films. Veel minder bekend zijn dino’s uit het Trias-tijdperk, de periode waarin de dino’s ontstonden. Bijna perfect bewaard gebleven skeletten van de dinosauriër Tawa hallae uit de Amerikaanse staat New Mexico versterken de theorie dat dinosauriërs ontstonden in Zuid-Amerika en zich van daaruit verspreidden. Sterling Nesbitt en collega’s melden dit in Science.

Uniek

Bijzonder aan de twee skeletten van de 215 miljoen jaar oude Tawa is dat de botten enorm goed bewaard gebleven zijn, zelfs in drie dimensies. Dat is zeer zeldzaam voor het Trias-tijdperk (250-200 miljoen jaar geleden). Waarschijnlijk zijn de skeletten snel bedekt door sediment na hun dood zodat ze weinig verstoord konden worden door bijvoorbeeld aaseters.

Op het eerste gezicht lijkt het misschien niet veel, maar zo ziet zeer goede bewaring van de kaak van Tawa er uit in dit gesteente.

Sterling Nesbitt

Het dier liep op twee poten en was 2-4 m lang. Kenmerkend voor het beest is onder andere het lange neusgedeelte, een open heupkom en een nek met luchtzakken, die ook gevonden zijn in latere dinosauriërs. Tawa hallae is dino met klauwen en scherpe tanden en daarom een carnivoor. Wat het monster precies at is onduidelijk omdat de maaginhoud niet bewaard is gebleven. “Mogelijke prooidieren waren krokodilachtigen en vogels omdat deze ook dezelfde omgeving leefden”, vertelt Nesbitt aan Kennislink.

Een reconstructie van de carnivoor Tawa hallae.

Jorge Gonzalez

Verspreiding

In het Late Trias zag de aarde er heel anders uit dan tegenwoordig met het supercontinent Pangea waarin veel werelddelen zoals Zuid-Amerika aan elkaar vastgeplakt lagen. Wetenschappers denken dat dinosauriërs rond 220 miljoen jaar geleden ontstonden in Zuid-Amerika, evolueerden en zich vervolgens verspreidden over de wereld. Tawa en andere dino’s (Herrerasaurus en Coelophysis), ook gevonden in dezelfde regio, versterken deze theorie. Deze carnivoren zijn niet directe verwanten. Ze kunnen daarom dus in New Mexico zelf zijn geëvolueerd of ze migreerden naar New Mexico. Volgens een eerdere analyse is het laatste het meest waarschijnlijke. Ook in Europa liepen dino’s rond in het late Trias.

Het supercontinent Pangea zo rond 220 miljoen jaar geleden toen Tawa rondliep op aarde.

bewerkt naar Creative Commons

Nesbitt begon de studie samen met andere studenten en hun begeleiders in 2005. De studie is naar Tawa volgens hem nog lang niet af. Hij is van plan bijvoorbeeld te onderzoeken hoe snel het Tawa bijvoorbeeld groeide. Bovendien liggen er nog enkele Tawa’s te wachten om uit het steen gebeiteld te worden.