Venus, de ochtend- of avondster, is een heldere planeet. Dat is niet zo vreemd, want de planeet kent een enorm dik wolkendek, waardoor het oppervlak nooit zichtbaar is. Venus is de tweede planeet van de zon af en kent een enorm sterk broeikaseffect. Daardoor is er een permanent wolkendek. De temperatuur op het oppervlak is 467 o Celsius en de druk is er 90 keer zo hoog als op het aardoppervlak. De enige manier om door de Venus wolken te kijken is met radar. De planeet is dan ook door verschillende ruimtesondes onderzocht, waaronder de Magellan-sonde die van 1990 tot 1994 rond Venus draaide.
Metalen laagjes bedekken de hooglanden van Venus. Die zijn alleen met radarbeelden te zien, want de dikke wolken bedekken de hele planeet. Hier een 3d-reconstructie van het Venusoppervlak (westelijke Eistla-regio). bron: NASA / Magellan
De Magellan-beelden lieten een wereld zien die omkwam in de vulcanische activiteit. Grote lava-vlakten, koepels gestold gesteente en grote schildvulkanen overheersen het landschap. Maar dat was niet het vreemdste aan de beelden: sommige hoger gelegen stukken van het oppervlak waren wel érg helder, abnormaal zelfs. Het was alsof een spiegel de radargolven naar Magellan terugkaatste.
Er werden destijds verschillende verklaringen voorgesteld om de spiegelende hoogvlaktes te verklaren, van een erg losse ondergrond tot een metaal-coating. Wetenschappers dachten dat het metaal tellurium was, maar konden dat niet bevestigen.
Laura Schaefer en Bruce Fegley van Washington University in St. Louis besloten te onderzoeken welk metaal de hoogvlakten van Venus bedekt. Ze berekenden de eigenschappen van 660 verschillende mengsels van metalen om te bepalen welk mengsel de radarbeelden van Magellan zou kunnen veroorzaken. Uiteindelijk kwam lood het beste uit de bus.
Schaefer en Fegley denken dat metalen in de lager gelegen regio’s van Venus verdampt en als een mist omhoog drijft naar de hoogvlakten. Daar is het ‘koud’ genoeg om als een metalen ijzel neer te slaan. Volgens de twee onderzoekers is er tussen de duizend of paar miljoen jaar voor nodig om de metalen coating te vormen. Het is volgens hen een actief proces dat steeds in beweging is.
Ouderdom
Niet alle hoogvlakten op Venus hebben een coating van lood. Vooral op de hoogste gebieden ontbreekt de metaallaag, waarschijnlijk door erosie. Daar brokkelt de loodneerslag dus sneller af dan hij vormt en blijven de rotsen onbedekt. Schaefer en Fegley denken dat uit de verhouding tussen verschillende lood-isotopen in de coating de ouderdom van Venus is af te leiden. Dan moet er wel een ruimtevaarrtuig op Venus landen en loodschraapsels mee terug nemen. Geen makkelijke taak, want de Venusatmosfeer bevat zwavelzuur, dat metalen aantast. Voorlopig staan er dan ook geen sample-return missies naar Venus op het programma.
Meer weten:
- Venus has ‘heavy metal mountains’ (Engels)
- De atmosfeer van Venus (Engels)
- Periodic Table of the Elements – Tellurium (Engels)
- The Magellan Venus Explorer’s Guide (Engels)