De regerende AK-partij van premier Erdogan heeft samen met de ultra-nationalistische MHP-partij een akkoord bereikt over de afschaffing van het verbod op de hoofddoek. Vrouwelijke politici en rechters mogen de hoofddoek nog steeds niet naar hun werk dragen, maar studentes mogen binnenkort wel gehoofddoekt naar de universiteit. De zogenaamde hoofddoekpolitie, die de dames bij de poorten van de universiteit controleert op onbedekte haren, moet op zoek naar ander werk.

Atatürks ideaal

Het hoofddoekverbod kent een lange geschiedenis. Het werd ingesteld door Kemal Atatürk, de oprichter van de Turkse staat. In 1925 verbood hij het dragen van de hoofddoek en de traditionele fez (een hoofddeksel voor mannen), omdat hij vond dat Turkse burgers zich modern en seculier moesten gaan kleden. Sindsdien staat het hoofddoekenverbod op de universiteit symbool voor Atatürks ideologie van een moderne geseculariseerde staat. Hedendaagse secularisten zien de opheffing van het verbod dan ook als een nederlaag en vrezen voor een verdere islamisering van Turkije.

Bewuste keuze

Voor de emancipatie van de Turkse moslima is de opheffing in ieder geval een stap vooruit. Uit een eerder artikel van historica Doutje Lettinga blijkt dat het dragen van een hoofddoek op de universiteit niet geassocieerd hoeft te worden met onderdrukking en religieus fanatisme, maar juist een teken is van veranderende man-vrouwverhoudingen. ‘Vele studentes hebben er bewust voor gekozen om zich te bedekken, zonder zich daardoor minder gelijkwaardig te voelen aan mannen. Door een activistische, openbare rol op zich te nemen, onderwijs te genieten en carrière te maken, doorbreken zij juist de traditionele man-vrouwverhoudingen van hun ouders,’ aldus Lettinga. ‘Maar deze alternatieve vorm van emancipatie binnen een islamitisch kader botst met het door de staat gepropagandeerde idee van een moderne, seculiere, Turkse vrouw.’