Deze week presenteert de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie van de Rijksuniversiteit Groningen twee onderzoeksrapporten over hoe ouders en leerkrachten communiceren over meertaligheid. Het eerste onderzoek belicht de behoeften en ervaringen van anderstalige ouders en het tweede onderzoek geeft aan hoe de informatievoorziening over meertaligheid verbeterd kan worden. In 2005 onderzocht de Wetenschapswinkel al de kennis van leerkrachten over meertaligheid. Deze drie onderzoeksrapporten samen geven een beeld van wat ouders en leerkrachten weten over de ontwikkeling van kinderen die meer dan één taal leren en hoe ze daarover met elkaar communiceren.

Misverstanden

Een van de belangrijkste conclusies is dat meertaligheid geen onderwerp van gesprek is tussen ouders en school, terwijl beide partijen wel – terecht – veel belang hechten aan de taalontwikkeling van kinderen. Daarnaast zijn de misverstanden over meertaligheid wijdverbreid. In tegenstelling tot wat een derde van de ouders en twee derde van de leerkrachten denkt, heeft de andere taal géén negatieve effecten op het Nederlands. Beide talen kunnen elkaar juist versterken. Opvallend is ook dat zowel ouders als leerkrachten de ontwikkeling van het Nederlands belangrijker vinden dan de ontwikkeling van de andere taal. Dit statusverschil tussen de talen is niet bevorderlijk voor de taalontwikkeling. Een open communicatie over meertaligheid tussen ouders en scholen kan veel misverstanden wegnemen en de taalontwikkeling in beide talen bevorderen.

Geen goede informatie

Uit deze onderzoeken blijkt verder dat de informatievoorziening over meertaligheid niet optimaal is, terwijl de behoefte aan goede informatie wel groot is. Consultatiebureaus hebben bijvoorbeeld geen schriftelijk informatiemateriaal over meertalig opvoeden tot hun beschikking, terwijl ze wel een groot bereik hebben onder anderstalige ouders. Ook op internet vinden ouders maar weinig informatie, zeker nu een informatieve website over meertaligheid niet meer onderhouden wordt. Met relatief eenvoudige middelen kan deze situatie verbeterd worden.

Investeren

Naast de beperkte informatie over meertaligheid, zijn ook het huidige onderwijsbeleid en de toon van het integratiedebat mogelijke oorzaken van het ontstaan van misverstanden over meertaligheid. Saskia Visser, coördinator van de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie zegt hierover: “Nederlands leren is niet hetzelfde als alléén Nederlands leren. Kinderen zijn prima in staat meerdere talen naast of na elkaar te verwerven, dat is ook heel gebruikelijk in het grootste deel van de wereld. We moeten als Nederlandse samenleving stoppen deze kinderen te associëren met problemen, maar juist in ze investeren. In deze tijden van globalisering zijn mensen die vloeiend meer dan één taal spreken onmisbaar.”

Voordeel

In 2000 verscheen al een taalkundig manifest met als titel “Het multiculturele voordeel”. Dit manifest had een soortgelijke strekking en werd door ruim 100 vooraanstaande taalkundigen ondertekend. In de alledaagse praktijk is er in zes jaar echter te weinig in het voordeel van meertalige kinderen veranderd, zoals de Wetenschapswinkelonderzoeken laten zien. Ook deze stilte in beleid is een gemiste kans.

zie ook:

• Downloaden rapporten en samenvattingen
• Kamer wil taaltoets peuters (Kennislinkartikel)
• Peuters laten spelen met taal (Kennislinkartikel)
• Schooltaal of thuistaal (Kennislinkartikel)
• Engelse les aan kleuters populair (Kennislinkartikel)
• Eéntaligen zijn in het nadeel (Kennislinkartikel)
• Meer talen op straat! (Kennislinkartikel)