Welk effect heeft een instortende economie op onze gezondheid? Dat is een vraag die wetenschappers al tijden bezighoudt en waar nog geen sluitend antwoord op te geven is. Uit sommige onderzoeken blijkt dat economisch zware tijden een negatief effect hebben op onze gezondheid. Mentale problemen, verslaving, stress en zelfmoord lijken in crisistijd steeds vaker op te duiken. Andere studies concluderen dat een economische crisis mensen gezonder maakt. Iedereen laat de auto staan en gaat lopen en er is minder overconsumptie van voedsel en alcohol.

Een economische crisis is goed voor onze gezondheid. Mensen laten de auto staan en begeven zich wandelend naar de plaats van bestemming. Waar of niet waar?

Blender Foundation, Wikimedia Commons

Zelfmoord en alcoholmisbruik

David Stuckler van de universiteit van Oxford en Martin McKee van de Londense ‘School of Hygiene and Tropical Medicine’ vonden het hoog tijd om uit te zoeken welk standpunt het beste door data ondersteund wordt. Daartoe keken zij naar het effect van economische veranderingen op het aantal doden in 26 Europese landen over de laatste dertig jaar. Het algehele dodental loopt tijdens crisistijd niet op, maar sommige doodsoorzaken steken juist in zware economische tijden de kop op.

Als de werkloosheid met één procent toeneemt, zijn er in een Europees land gemiddeld 300 extra gevallen van zelfmoord en 40 extra moorden. Met name mensen in de werkende leeftijd (jonger dan 65 jaar) zijn slachtoffer. Een stijging van de werkeloosheid van drie procent of meer in één jaar is zeldzaam en daarmee een goede graadmeter voor een economische crisis. In 1981 kwam zo’n sterke stijging voor het laatst voor. Dit leidde gemiddeld tot 1740 extra gevallen van zelfmoord en 3500 extra doden door alcoholmisbruik.

Als de werkloosheid in één jaar met meer dan drie procent stijgt, gaan mensen massaal aan de drank. Gemiddeld vallen er in een Europees land in zo’n crisisjaar 3500 extra doden door alcoholmisbruik. Dat is een toename van 28 procent ten opzichte van een jaar met weinig werkloosheid.

Landii, CC by-sa 2.0 via Wikimedia Commons

Landii, CC by-sa 2.0 via Wikimedia Commons

153 euro per persoon per jaar

In de jaren ’20 is gebleken dat gezondheidseffecten na een economische crisis nog jarenlang nawerken. Zelfs als de markt zich herstelt, blijven mensen zich zorgen maken. Ook het gedrag dat hierbij hoort, onder andere een groter beroep op de gezondheidszorg, verandert niet. Overheden kunnen volgens Stuckler en McKee nu maatregelen nemen om problemen te verminderen. Een eerste belangrijke stap is natuurlijk om mensen aan het werk te houden. Als dit niet haalbaar is, moeten overheden mensen die hun werk verliezen leren omgaan met de negatieve effecten daarvan en ze helpen een nieuwe baan te vinden.

Overheden moeten proberen mensen aan het werk te houden of zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Hiervoor is een investering nodig van 153 euro per persoon per jaar.

MrChrome, Wikimedia Commons

Een uitgave van 153 euro per persoon per jaar is volgens de onderzoekers voldoende om de effecten van werkeloosheid op het sterftecijfer te verzachten. Vooral in Oost-Europese landen is deze investering een probleem; overheden geven daar op dit moment slechts 30 euro per persoon per jaar uit. Maar ook Engeland schiet met 86 euro per persoon per jaar nog tekort.

Bronnen

Zie ook

De wortels van de financiële crisis (Kennislinkartikel) De kredietcrisis mondt uit in een recessie (Kennislinkartikel) De kredietcrisis: Hoe nu verder? (Kennislinkartikel)