Elk jaar stijgt ze een beetje. Op jaarbasis is het verschil nauwelijks te merken, maar over decennia wel degelijk. De zeespiegel steeg in de 20^e eeuw zo’n 1,7 mm per jaar, en lijkt zich te versnellen over de periode van 1993-2003 met 3,1 mm op jaarbasis. Sinds het jaar 1900 is de zeespiegel dus met een schrikbarende 20 cm gestegen! En dit komt niet alleen maar door het smelten van ijs op de polen en gletsjers en de uitzetting van water door opwarming. Leonard Konikow (USGS) vertelt hier meer over in een artikel in Geophysical Research Letters.

Creative Commons

Grondwater

Hij onderzocht wat er eigenlijk gebeurt met al het grondwater dat we onttrekken voor onder meer drinkwater, irrigatie en energieopwekking. We onttrekken zelfs zoveel dat lang niet al het grondwater weer wordt aangevuld, waardoor de grondwaterspiegel daalt in veel gebieden. Dit omhoog gepompte water wordt uiteindelijk door rivieren afgevoerd naar het grootste reservoir van water op aarde, de oceaan. Om hoeveel het gaat? Eerdere onderzoeken lieten zien dat dit zeker meetbaar is, maar de getallen lagen nogal ver uiteen. Leonard Konikow doet een nieuwe poging.

Het is moeilijk te achterhalen wat de grondwaterspiegel en daarmee de totale hoeveelheid grondwater op elke plaats op aarde doet en heeft gedaan over een lange tijdsperiode. De netto onttrekking is wel goed bekend voor de V.S. en een vijftal andere gebieden; deze gegevens worden gebruikt om een schatting te maken voor de rest van de wereld. Konikow maakt gebruik van directe schattingen van de veranderingen in het volume grondwater, iets wat nauwkeuriger zou zijn dan andere studies zoals die van Wada en collega’s in 2010.

Stijging

Wat meetbaar nu precies betekent, laten de getallen van de studie zien: maar liefst 4500 km³ (+/- 27%) aan grondwater kwam in de oceaan terecht tussen 1900-2008. Dit komt neer op een stijging van de zeespiegel van 12,6 mm (0,12 mm per jaar)! Een simpele berekening laat zien dat het sinds 1900 om 6-7% van de totale zeespiegelstijging gaat. In de laatste jaren wordt er echter steeds meer grondwater onttrokken. Daarom ligt het percentage nu al ruim boven de 10%! Daarmee wordt de massale grondwateronttrekking een steeds belangrijkere factor voor de wereldwijde zeespiegelstijging.

Deze grafiek toont de geschatte wereldwijde toename van grondwateronttrekking en grondwateruitputting (in km³ per jaar) zoals deze is opgetreden tussen 1960 en 2000. Deze resultaten zijn uit een onderzoek van 2010.

Universiteit Utrecht

Dammen

Een aantal jaar geleden bleek ook dat de massale bouw van dammen in de rivier een meetbaar effect heeft op de zeespiegel. Een tegenovergesteld effect ten opzichte van grondwateronttrekking, want als al het water van de dammen losgelaten zou worden, zou de zeespiegel met 3 cm stijgen. Meer dan 10% van de totale zeespiegelstijging sinds 1900 dus! De meeste dammen zijn al gebouwd en dus zal het volume vastgehouden water niet veel meer stijgen. Grondwateronttrekking met het almaar stijgende aantal mensen op aarde zal daarentegen alleen maar toenemen. Een somber vooruitzicht voor onze zeespiegel dus.

Zie ook:

• Wereldwijd onttrekken van grondwater leidt tot zeespiegelstijging (Kennislinknieuws van UU)
• Stuwdammen maskeren zeespiegelstijging (Kennislinknieuws)
• Zeespiegel stijgt en daalt door aardmantel (Kennislinknieuws)
• Klimaatverandering is tijdsschaaldiscussie (Kennislinkartikel)
• Klimaatverandering (Kennislinkdossier)
• Uitstervingen door zeespiegelfluctuaties (Kennislinknieuws)
• Nederland: zeespiegel, bodemdaling en watermanagement (Kennislinknieuws van NGV Geonieuws)