PAK’s, fijnstof, ozon, roet: al deze stoffen zijn niet goed voor een brein dat zich nog volop ontwikkelt

Flickr, MN Pollution Control Agency via CC BY-NC 2.0

Het team van wetenschappers, onder leiding van Frederica Perera, vroeg honderdveertig vrouwen uit New York City gedurende hun zwangerschap een apparaatje te dragen dat de luchtkwaliteit bijhield. Ondertussen zijn hun kinderen vijf en hebben Perera en co bij hen een IQ-test afgenomen. Het resultaat: de kinderen die blootgesteld waren aan bovengemiddeld hoge hoeveelheden PAK’s scoorden ruim vier punten lager. Vier punten is niet erg veel – het maakt niet het verschil tussen een glansrijke academische carrière of een onafgemaakte middelbare schoolopleiding. Maar het verschil is wel significant en bovendien vermijdbaar, vinden de onderzoekers.

Zij pleiten ervoor om de uitstoot van auto’s aan banden te leggen, aangezien zij in steden een grote bron van PAK-uitstoot zijn. Dit type chemische verbinding ontstaat namelijk bij de verbranding van koolstofverbindingen (die zitten bijvoorbeeld in benzine) en komt vervolgens vrij in de uitlaatgassen. Overschakelen op biobrandstof lost het probleem trouwens niet op: als je dat verbrandt komen er nog steeds PAK’s vrij.

Wat bijzonder is aan dit onderzoek, is dat we precies weten aan hoeveel luchtvervuiling de kinderen voor hun geboorte daadwerkelijk zijn blootgesteld. Andere onderzoeken meten schadelijke stoffen vaak indirecter, bijvoorbeeld door de concentratie in het bloed na te gaan, of de huidige hoeveelheid in de lucht te meten. Bovendien compenseerde het team van Perera voor andere factoren die het IQ beïnvloeden, zoals (mee)roken, lood in de omgeving of de opvoedingsstijl, opleiding en intelligentie van de ouders.

Ook lucht vervuild met fijnstof, ozon, roet en lood verlaagt kinder-IQ

Misschien is tuinieren in de frisse plattelandslucht beter voor de kinderhersenen?

Het is niet de eerste keer dat wetenschappers een verband vinden tussen luchtvervuiling en IQ. Vorig jaar vonden Lilian Calderón-Garcidueñas en haar collega’s aanwijzingen dat leven in een stad met veel ozon en fijnstof in de lucht leidt tot hersenbeschadiging en een lager IQ bij kinderen. In Boston bleken kinderen die veel roet inademden ruim drie IQ-punten in te leveren. Belgische wetenschappers ontdekten dat blootstelling aan lood de ontwikkeling van het brein verstoort, wat zorgt voor een lagere IQ-score tot maar liefst zeventien punten.

Dat betekent overigens niet automatisch dat kinderen in een vieze stad er 4 + 3 + 17 = 24 IQ-punten bij in schieten. Omdat vieze stadslucht zowel PAK’s als roet, fijnstof enzovoorts bevat meten veel van deze onderzoeken waarschijnlijk deels één en hetzelfde effect: het effect dat de vele soorten luchtvervuiling samen hebben op IQ.

Perera en co publiceerden hun resultaten in het vakblad Pediatrics onder de titel Prenatal Airborne Polycyclic Aromatic Hydrocarbon Exposure and Child IQ at Age 5 Years