Dagbladen hebben een belangrijke invloed op de populariteit van politici als Fortuyn, Wilders en Verdonk. Dit blijkt uit onderzoek van communicatiewetenschapper Vliegenthart. Hij onderzocht de relaties tussen media, politiek en de populariteit van anti-immigratiepartijen. Hij promoveerde onlangs cum laude aan de Vrije Universiteit.

De populariteit van Fortuyn, Wilders en Verdonk

‘Voor zowel journalisten als politici bevatten de uitkomsten van dit onderzoek een belangrijke les,’ meent Vliegenthart. ‘Het lijkt erop dat het gebrek aan een reactie van politici op de groeiende steun voor anti-immigratiepartijen, gecombineerd met de onwil van journalisten om meer precies de veranderingen in het parlementaire debat te volgen, resulteert in een situatie waarin anti-immigratiepartijen kunnen floreren.’ Politici als Wilders en Verdonk worden dus populairder als Balkenende en Bos geen tegengas geven en de kranten vooral het perspectief van anti-immigratie partijen overnemen. Uit het onderzoek blijkt dat dit nu juist afgelopen jaren is gebeurd.

Islam-als-bedreiging

‘Het immigratie- en integratieonderwerp wordt gedurende de gehele onderzoeksperiode van 1990 tot 2004 heftig bediscussieerd, zowel in het parlement als in de media,’ schrijft Vliegenthart in zijn proefschrift. Maar media en parlement hebben beide wel een verschillend perspectief op immigratie. De krant spreekt vooral over de islam als een bedreiging, terwijl in de Tweede Kamer de nadruk ligt op multiculturalisme en emancipatie van minderheden. Alleen vlak na 9/11 lijken parlement en media het eens: dan gaat de discussie in beide arena’s vooral over de islam als een bedreiging voor de westerse samenleving.

Media beïnvloeden politiek

Krant en parlement bekijken immigratie vanuit een ander licht. Maar beïnvloeden ze elkaar ook? Volgens Vliegenthart wel. ‘In het geval van kamerdebatten is er een duidelijke invloed van dagblad op politiek: meer aandacht in de krant voor immigratie resulteert op korte termijn in meer aandacht in kamerdebatten.’ Hoe er over immigratie wordt gesproken in het parlement, zie je echter lang niet altijd terug in de krant. Kranten nemen namelijk alleen de benadering van het parlement over als dit overeenkomt met wat van te voren al populair was in de media. Als bijvoorbeeld angst voor radicalisering in de media domineert en het parlement spreekt over subsidies voor multiculturele festivals en dialoog, is de kans klein dat je deze benadering terug ziet komen in de media.

Media beïnvloeden populariteit

De media beïnvloeden de politiek, maar ook de populariteit van partijen als de LPF en de PVV. Vliegenthart concludeert dat meer media-aandacht voor immigratie leidt tot meer steun voor anti-immigratie partijen. Andersom geldt dit ook: als deze partijen populairder worden, krijgt immigratie meer aandacht van de media – die willen immers aandacht schenken aan de onderwerpen waarvan ze denken dat die leven onder het publiek. Op deze manier dragen journalisten bij aan de populariteit van anti-immigratie partijen. Volgens Rens Vliegenthart zouden journalisten er goed aan doen om zich wat ‘meer bewust te tonen van hun invloed op het publiek en van hun rol in het democratische proces.’ We leven niet alleen in een democratie, maar ook in een mediacratie.

Bron:

Rens Vliegenthart Framing Immigration and Integration. Facts, Parliament, Media and Anti-Immigrant Party Support in the Netherlands. Proefschrift Vrije Universiteit, Amsterdam (2007).