De MOVE – een zelfstandig opererende MObile VEhicle – is een soort robotverhuiswagen die geschikt is voor de diepste diepzee, zo’n 6000 meter diep. Het apparaat is ontwikkeld door het NIOZ, het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, op Texel. Wat de MOVE vooral bijzonder maakt, is dat hij gedurende 6 maanden op de zeebodem kan blijven. Op verschillende locaties zal het karretje de biologische en chemische samenstelling van zijn omgeving onderzoeken en bodemmonsters verzamelen.
De MOVE aan boord van het vaartuig Navicula van het NIOZ. bron: NIOZ 2004
Extreme druk
Volgens dr. Erik Epping van het NIOZ is het onderzoek op de bodem van de diepzee bijna nog moeilijker dan op de oppervlakte van de planeet Mars. “Op 6000 meter diepte heerst een enorme druk, het is er koud en volslagen duister. De MOVE en alle meetapparatuur die hij met zich meesleept, moeten daartegen bestand zijn.”
Simpele oplossingen
Voor het perfecte ontwerp is steeds gezocht naar simpele oplossingen. Want hoe een voudiger het karretje, hoe minder onderdelen kapot kunnen gaan. De MOVE is gemaakt van aluminium buizen en is ongeveer even groot als een kleine auto. Om te voorkomen dat het frame onder de druk van de watermassa bezwijkt, zijn in de buizen gaatjes geboord. Op die manier is de druk in de buizen even groot als er buiten.
Voor de banden is gebruik gemaakt van al bekende technologie uit de auto-industrie, de zogeheten run-flat banden. Geperforeerde banden waarvan de zijkant in extra dik rubber zijn uitgevoerd. De vier elektromotoren die ieder een wiel aandrijven, zijn gevuld met fluorinert, een vloeistof die tegendruk kan leveren als de waterdruk buiten stijgt.
Afdalen in de diepzee gebeurt met behulp van eenvoudige ballast, na het afgooien van het gewicht kan de MOVE weer terug naar de oppervlakte. De 24 glazen, met lucht gevulde bollen die in het frame hangen tillen het omhoog.
Op het land loopt de MOVE nog weinig gevaar. bron: NIOZ 2004
Batterijen
Lastiger was de energievoorziening voor de MOVE. Een Marslander gebruikt daarvoor zonnepanelen, maar in het duister van de diepzee zijn die volstrekt onbruikbaar. Vandaar dat de ontwerpers kozen voor krachtige batterijen die maandenlang meegaan. Dat kan ook omdat de MOVE tijdens zijn missie de meeste tijd gewoon stilstaat. Pas als een stuk zeebodem helemaal is onderzocht, rijdt hij iets verder.
Besturing
Zijn actieradius bedraagt ongeveer een kilometer. Dat lijkt weinig, maar het is een hele verbetering vergeleken met de statische verkenners die tot nu toe zijn gebruikt. Die kwamen nog geen centimeter vooruit. De diepte waarop de MOVE opereert, vraagt ook om een aangepast besturingssysteem. Een zes kilometer lange kabel knapt onder zijn eigen gewicht of raakt in de knoop, en radiosignalen werken niet onder water. De MOVE is zodanig ontwikkeld dat het reageert op akoestische signalen. Als het apparaat na zes maanden zijn missie heeft volbracht en omhoog moet komen, is een enkel geluidssignaal voldoende. Zo is ieder commando gekoppeld aan een signaal: ‘ballast loslaten’, ‘rijden’ of ‘stoppen’
De MOVE wordt uitgebreid getest voor het karretje de diepte in gaat. bron: NIOZ 2004
Geld
Ondanks alle pogingen om de MOVE betaalbaar te houden, had het NIOZ een subsidie nodig van twee miljoen euro, die werd betaald door de onderzoeksfinancier NWO. Een schijntje vergeleken met andere projecten om de diepzee in kaart te brengen. Bovendien mag iedereen het ingenieuze karretje gebruiken. Volgens dr. Erik Epping hebben verschillende universiteiten en onderzoeksinstituten al belangstelling getoond.