Patiënten met borstkanker in een vroeg stadium kiezen vaak voor een zogenaamde borstsparende operatie. Tijdens deze operatie verwijdert de chirurg alleen het tumorweefsel om een volledige borstamputatie te voorkomen. Het probleem bij deze ingreep is dat de chirurg tijdens de operatie niet kan zien wat tumorweefsel, en wat gezond weefsel is. De chirurg baseert zich tijdens de operatie op eerder gemaakte foto’s en scans.

Het is belangrijk om te weten of alle tumorcellen zijn verwijderd voor het bepalen van de juiste behandeling en prognose. Daarom onderzoekt de patholoog het weggenomen weefsel. Als de patholoog constateert dat de snijvlakken kankercellen bevatten, zijn niet alle kankercellen weggenomen en moet de patiënt bestraald of zelfs opnieuw geopereerd worden.

Camera

Met de nieuwe techniek wordt een uitgebreidere behandeling met bestraling mogelijk voorkomen. De chirurg maakt de lymfeklieren en tumoren zichtbaar met een fluorescerende kleurstof en een lichtgevoelige camera. Het licht dat de fluorescerende stof produceert in het weefsel is niet met het blote oog te zien. Het licht heeft een bepaalde golflengte die alleen met een speciale lichtgevoelige camera is waar te nemen. Deze camera is aangesloten op een monitor, waarop de chirurg precies kan zien welk weefsel is aangetast.

Bij de eerste patiënten die met deze techniek geopereerd worden, zijn nog niet de tumoren maar de lymfeklieren lichtgevend gemaakt. Tijdens deze eerste operaties wordt gekeken of de camera inderdaad het lichtgevende stofje in de patiënt goed zichtbaar kan maken. Als dat zo is, kan binnenkort gestart worden om ook tumoren tijdens operaties lichtgevend te maken.

Sinds 2004 hebben onderzoekers van het UMCG, onder leiding van chirurg dr. G.M. van Dam, in nauwe samenwerking met Harvard Medical School en de Technische Universiteit van München, gewerkt aan de ontwikkeling van de ‘near-infrared’ lichtgevoelige camera die de lichtgevende lymfeklieren en tumoren kan opsporen.

Revolutionair

De techniek staat nu nog in de kinderschoenen en moet nog uitvoerig worden getest. Als deze succesvol blijkt, kan de techniek in de toekomst ook worden gebruikt voor de behandeling van andere soorten kanker, zoals huidkanker en kanker van het maagdarmkanaal. Doktoren verwachten dat hierdoor de chirurgische behandeling van kanker revolutionair gaat veranderen.