Een vergaande oorlogsstrategie lag in 1854 al op tafel. “Het was een zeer goed handgeschreven militair dossier”, aldus onderzoeker Clerckx. Volgens het aanvalsplan moest het Belgische leger Nederland bij verrassing binnenvallen. Amsterdam moest binnen enkele dagen veroverd zijn, “zodat het nieuws van de aanval gelijktijdig komt met het nieuws van de overgave (door Nederland). Het Europese evenwicht blijft zo behouden” (aldus het dossier).
Nationaal gezond
Een invasie en overrompeling door het Belgische leger was zeker niet irreëel. Clerckx: “Qua cijfers waren de Belgen in het voordeel en ook het materiaal was aanwezig om toe te slaan.” Het Belgische leger telde 2127 officieren, tegenover 1397 in het Nederlandse leger. Volgens Belgische spionnen waren die laatsten ook nog eens vooral oude mannen. In de schatkist van het Belgische Ministerie van Oorlog lag ruim 34 miljoen goudfranken, het budget van Nederland bedroeg 29,6 miljoen goudfranken. Daar komt bij dat meer dan 10 miljoen van het Nederlandse budget aan de marine besteed werd. Een legeronderdeel dat bij een Belgische invasie volkomen buitenspel zou staan.
Kolonel Chauchet, de hoogste militair in de spionagemissie, en andere adviseurs maakten zich echter zorgen over de Nederlandse waterlinie en het patriottisme in Nederland. De forten van de Hollandse waterlinie waren goed onderhouden en “de Nederlandse soldaten zijn heel nationaal gezond” (aldus een spion). Leopold ging er echter van uit dat de rooms-katholieken in Nederland bij een Belgische invasie in opstand zouden komen.
Journalist en historicus Kris Clerckx op Radio 1 over de expansiedrift van Leopold II:
“Leopold II zag de dingen altijd heel groot, iets kleins interesseerde hem niet. Hij wilde van België een wereldrijk maken en zag al delen van Borneo, China en Amerika bezitten. In Europa wilde hij het Gallia Belgica uit de Romeinse tijd terughalen. Duitsland en Frankrijk waren te groot om binnen te vallen, maar Nederland was net haalbaar.”
Twee jaar voor zijn dood lijfde Leopold Kongo in Afrika in.
Napoleon III
Dat de tweede koning van België Nederland nooit binnenviel, valt te danken (of te wijten) aan de Franse keizer Napoleon III. Voor Leopolds slagen was steun van grootmacht Frankrijk noodzakelijk. Maar Napoleon zag geen heil in het aanvalsplan. Na bemiddeling van topdiplomaat de Prins van Chimay en direct overleg tussen Leopold II en Napoleon III zette de Belgische heerser zijn plannen op een lager pitje. De rest van de geschiedenis is ons allen inmiddels bekend.