Bij de Leidse onderzoeksgroep Metalen in Katalyse, Biomimetica en Anorganische Materialen waren ze eigenlijk nooit zo bezig met CO₂. Ze onderzoeken moleculen die lijken op de actieve centra van enzymen. Het inzicht dat ze daarmee verwerven is onder andere belangrijk voor de ontwikkeling van katalysatoren – bijvoorbeeld voor de productie van waterstof. Maar nu zijn ze wereldwijd in het nieuws met hun ontdekking die wellicht van betekenis kan zijn voor het tegengaan van het broeikaseffect.

Centrales die fossiele brandstoffen verstoken, zoals deze kolencentrale in India, brengen extra CO₂ in onze atmosfeer.

De Leidenaren ontdekten vorig jaar dat één van hun moleculen, met koper als actief metaal, in staat bleek CO₂ uit de lucht te halen. Het werd gebonden in de vorm van oxalaat. Dat is om te zetten in oxaalzuur (te vinden in roestverwijderaars en schoonmaakmiddelen) of ethyleenglycol (bekend als anti-vriesmiddel). De Leidenaren togen aan het werk om het oxalaat te isoleren en het CO₂-vangende molecuul te regenereren.

Ze slaagden in beide opzichten. Het resultaat is een katalytisch systeem voor de opname van CO₂ uit de lucht. Met als bijzondere eigenschap dat het geen enkele last heeft van zuurstof. Zuurstof is in veel hogere concentraties in de atmosfeer aanwezig. En in de systemen waar de Leidenaren onderzoek naar doen is het meestal veel reactiever dan CO₂.

Chemisch gezien is het nieuws opmerkelijk, maar een toepassing is nog niet in zicht. De activiteit van de katalysator moet bijvoorbeeld nog drastisch verbeteren wil er sprake zijn van industriële toepassing. Het Leidse lab gaat dit jaar bekijken of en hoe het katalysatormolecuul daarvoor aangepast kan worden.

Het aan de Universiteit Leiden ontwikkelde molecuul bevat koper (Cu) en zwavel (S). Het bindt CO₂ (boven) in de vorm van oxalaat (onder), dat ‘gewonnen’ kan worden.

Universiteit Leiden / Kennislink

Zie ook:

• Cu(1) vangt CO2 (Chemisch2Weekblad)
• CO2 uit de lucht (Noorderlicht)
• Leidse vinding haalt CO2 uit de lucht (Universiteit Leiden)