Al sinds 1899 werden y-larven regelmatig aangetroffen in planktondeeltjes. De larven zijn gevonden in een groot aantal zeeën, variërend van de polen tot aan de tropen. Hoewel de beestjes zo veelvoorkomend zijn, heeft nog nooit iemand een volwassen exemplaar van de y-larve gezien. Binnen de kreeftachtigen vormen deze diertjes dan ook de enige taxonomische groep die helemaal gebaseerd is op beschrijvingen van larven. De grote diversiteit aan soorten deed de onderzoekers vermoeden dat volwassen y-larven een belangrijke ecologische functie moeten hebben. Vandaar dat zij besloten de beestjes nauwkeuriger te bekijken.

In bovenstaand filmpje is te zien hoe de y-larve zich (met behulp van zijn ‘staart’ en ‘roeipoten’) door het water voortbeweegt. Bron: BMC Biology

Naaktslak-achtig klompje cellen

In het laboratorium werden 40 verschillende soorten y-larven (afkomstig van de Sesoko eilanden bij Japan) blootgesteld aan groeihormoon. Dit zette de kreeftachtigen aan om versneld te transformeren naar een volgend stadium. Maar in plaats van krabjes of garnaaltjes, vonden de onderzoekers na 24 uur simpele, naaktslak-achtige klompjes cellen in de bakjes. De spierstructuur en de ogen die voor kreeftachtigen zo kenmerkend zijn, waren in een staat van degeneratie. De onderzoekers noemden dit nieuwe stadium de ypsigon, wat verwijst naar ‘ypsilon’ (Grieks voor de letter ‘y’) en ‘gonos’ (Grieks voor ‘larve’).

De extreme reductie die te zien is bij het transformeren van y-larve naar ypsigon staat niet op zichzelf. In de aanverwante groep van de eendenmosselen gebeurt ongeveer hetzelfde. Volwassen eendenmosselen zijn endoparasitair, wat betekent dat ze in het lichaam van de gastheer leven en zich daar voeden. Vanwege de grote gelijkenis in ontwikkeling, gaan de onderzoekers er vanuit dat de volwassen y-larve ook een parasitair beestje is. Parasieten hebben over het algemeen een grote rol in de samenstelling van een ecosysteem. Meer kennis over de volwassen vorm van de y-larve kan daarom belangrijk zijn bij het analyseren van marine leefgebieden.

In bovenstaand filmpje is de transformatie van y-larve naar ypsigon te volgen. Bron: BMC Biology

Ypsigon stimuleren tot volwassen stadium

De onderzoekers hebben een sterk vermoeden dat de volwassen y-larve een parasiet is, maar levend bewijs is er nog niet. Daarom gaan zij zich de komende jaren richten op het ypsigon stadium. Door het ypsigon stadium ook weer te stimuleren tot transformatie lukt het misschien om de volwassen vorm van de y-larve te pakken te krijgen. Als dat lukt, gaan de onderzoekers inventariseren welke soorten een gastheer voor de volwassen y-larve zouden kunnen vormen.