Na aanvankelijk voorzichtig optimisme schat ook de Planetary Society de kansen dat het experimentele zonnezeil Cosmos-1 zich ergens in een loopbaan rond de aarde bevindt nu heel klein in.

Gisteren meldden drie verschillende ver uit elkaar gelegen grondstations signalen van de Cosmos-1. Deze onafhankelijke meldingen vonden plaats op momenten dat passage werd verwacht. Het radiocontact leek een aanwijzing dat de Cosmos-1 zich ondanks een problematische lancering toch in een (niet geplande) loopbaan om de aarde bevond. Vooral berichten over contact van het grondstation in Panska Vez (Tsjechië), een halve omloopbaan verder ten opzichte van de eerste waarnemingen, gaven nieuwe hoop.

Deze meldingen vormden een tegenspraak met berichten van de Russische ruimtevaart organisatie (RKA) die verantwoordelijk was voor de lancering van de Cosmos-1. Volgens deze Russische berichten was de motor van de eerste trap van de Volna raket al na 83 seconden uitgevallen. Dit zou volgens het RKA bijna zeker tot het neerstorten van het zonnezeilschip hebben moeten geleid. Overigens bevat de omgebouwde Volna geen zelfvernietigingmechanisme in geval van falen van motoren, zoals wel aanwezig in de oorspronkelijke versie van deze voormalige militaire Sovjetraket. Het RKA zoekt nu naar sporen van het neergestorte ruimteschip in de buurt van Nieuw Zeeland.

De Planetary Society laat weten dat ondanks de zeer geringe hoop omtrent het lot van de Cosmos-1 het toch enkele dagen van analyseren van vluchtdata en speuren kan duren voordat definitieve conclusies kunnen worden getrokken. In ieder geval heeft het mislukken van de missie niets te maken met de experimentele zonnezeiltechniek waarvoor ze was bedoeld.

In Amerikaanse ruimtevaartkringen circuleren op dit moment verschillende speculatieve scenario’s wat betreft het lot van de Cosmos-1. Planetary Society woordvoerster Emily Lakdawalla schetst deze als volgt:

“Het meest waarschijnlijk is Scenario 1. De Cosmos-1 is gedurende de lancering neergestort door een fout in de motor van de eerste trap van de Volna raket. Wij moeten ons daarbij volledig baseren op Russische gegevens. Zeer strikte Amerikaanse wetgeving verbiedt communicatie met buitenlandse mogendheden en organisaties over mogelijk gevoelige militaire gegevens. Een mogelijk mislukte Volnalancering valt onder deze wetgeving.”

Minder waarschijnlijk is Scenario 2a," aldus Emily Wakdalla: “de Cosmos-1 heeft dan ondanks een fout tijdens de lancering toch een omloopbaan bereikt. Deze baan was veel lager dan de geplande 800 kilometer en elliptisch waarbij het laagste punt (perigee) zich onder het oppervlak van de aarde bevond of door danwel vlak langs de atmosfeer scheerde. In dit geval is de Cosmos-1 gedurende de eerste omloop of na enkele omlopen neergestort.”

Het laatste scenario (Scenario 2b) is volgens Wakdalla het minst waarschijnlijk: “de Cosmos-1 heeft ondanks een fout tijdens de lancering toch een hogere omloopbaan bereikt waarvan plaats en hoogte ongepland en onbekend is. Deze omloopbaan zou hoog genoeg kunnen zijn om het uit te houden tot het aanwezige automatische reservemechanisme de zonnezeilen vijf dagen na lancering doet ontvouwen.”

Met het oog op deze laatste bescheiden mogelijkheid vraagt de Planetary Society het publiek wereldwijd over enkele dagen uit te kijken naar het verschijnen van een nieuwe “ster” met magnitude -1 tot -2.

Toch maar even kijken naar de hemel dit weekend…en melding maken op de website als we iets zien!