Krijn is veertig- tot honderdduizend jaar oud. Hiermee is hij de eerste Nederlandse Neanderthaler. Wetenschappers vinden op de bodem van de Noordzee met enige regelmaat stenen werktuigen van Neanderthalers en fossiele beenderen van dieren, maar nooit fossielen van Neanderthalers. Het schedelfragment van Krijn is het eerste fossiel van een Neanderthaler gevonden in Nederland. Enkele jaren geleden viste een schelpenzuiger het fossiel op uit Middeldiep, een gebied in de Noordzee op vijftien kilometer voor de Zeeuwse kust. Een gebied dat ten tijde van Krijn enkel uit land bestond. ‘Je kon van Maastricht tot Londen lopen’, aldus Luc Amkreutz, conservator Prehistorie van het RMO.

Het rode gedeelte is het gevonden schedelfragment.

Het gevonden schedelfragment geplaatst in de schedel van de Zeeland Ridges Neanderthaler. Het linker gedeelte is niet gevonden, maar een spiegeling van het rechter fossiel.

Tumor

Medewerkers van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Leipzig onderzochten in samenwerking met medewerkers van de Universiteit Leiden het bot. Ze vergeleken het bot met andere schedels van Neanderthalers. Uit deze vergelijking concludeerden de onderzoekers dat Krijn waarschijnlijk een jonge man was. De wenkbrouwboog doet denken aan die van een man en sommige niet dichtgegroeide schedelnaden wijzen op een jong mens. Chemische analyses van het bot lieten zien dat Krijn erg veel vlees at. Door een kleine holte in de schedel te analyseren, ontdekten de onderzoekers dat Krijn een goedaardige tumor in zijn hoofd gehad moet hebben. Een tumor waaraan Krijn niet is overleden.

Zo moet Krijn er uitgezien hebben.

Ontbrekende schakel

De vondst van het schedelfragment is wetenschappelijk van groot belang. Op de Noordzeebodem vinden wetenschappers regelmatig stenen werktuigen van Neanderthalers als vuistbijlen (het zakmes van de Neanderthaler) en hoeveelheden fossiele beenderen van mammoeten en andere ijstijddieren. Maar nooit fossielen van Neanderthalers. ‘In de Noordzee liggen wel botten omdat ze daar afgedekt zijn; niet in zuurstof liggen’, legt Amkreutz uit. ‘Onder water ligt nog een enorm archief, een rijkdom aan informatie.’ Wim Weijland, directeur van het RMO: ‘Nog niet eerder hadden we zo’n oud menselijk fossiel, ons museum is sowieso meer bekend om objecten, zoals werktuigen. We wisten dat er Neanderthalers zijn geweest, maar dit fossiel is de ontbrekende schakel.’

Het Noordzeegebied ten tijde van de laatste IJstijd, het Weichselien.

Prof.dr. Phil Gibbard, University of Cambridge