Wetlands (veen- en moerasgebieden), waaronder de smeltende permafrost zijn een belangrijke bron van methaan (CH4): één van de broeikasgassen. Lucht bestaat momenteel voor ongeveer 1750 ppb (parts per billion, per miljard) uit methaan. Hiervan is ongeveer 2/3 afkomstig van de mens, o.a. van de verbranding van fossiele brandstoffen, rijstverbouw en veehouderij. Natuurlijke bronnen vormen ongeveer 1/3 van de totale hoeveelheid methaan die jaarlijks in de atmosfeer wordt uitgestoten. Wetlands, waaronder de permafrost, hebben hier een belangrijke bijdrage (ca. 1/4) die sterk afhankelijk is van de temperatuur en sterk kan variëren van jaar tot jaar.
KNMI sceptisch
In eerdere publicaties is gesuggereerd dat recente schommelingen in de snelheid waarmee methaan in de atmosfeer toeneemt, door wetlands worden veroorzaakt. Gelijktijdige toenames van temperatuur en methaan zijn ook gevonden via ijskernenonderzoek. Zo nam methaan bij het einde van de laatste ijstijd, ca. 11.000 jaar geleden met ongeveer 200 ppb toe. Deze methaantoename is echter niet voldoende om de bijbehorende temperatuurstijging van enkele graden geheel te verklaren.
Ingezonden reactie (12 september 2005): Volgens prof. dr. Wladimir Bleuten & drs. Wiebe Borren van de faculteit ‘Fysische Geografie’ van de Universiteit Utrecht is de claim in New Scientist onterecht. In feite bevindt zich minder dan een kwart van het veenoppervlak in het West-Siberische laagland (en een nog kleiner deel van de veenmassa) in de permafrost zone. Nog nooit is in deze bevroren veenlagen een grote hoeveelheid methaangas gevonden. Daarnaast laten metingen zien dat er netto koolstofopslag plaats vindt in niet-bevroren veengebieden en dat er bij een warmer klimaat hoogstwaarschijnlijk een negatieve bijdrage aan het broeikaseffect wordt geleverd. Lees hier de volledige tekst.
Methaan is als broeikasgas ongeveer twintig maal zo krachtig als kooldioxide (CO2). Er zit echter ongeveer 200 maal meer CO2 dan methaan in de lucht; namelijk 360 ppm (parts per million) CO2. De metingen die door het KNMI met satellieten worden verricht geven echter (nog) geen aanwijzingen dat er sprake is van een sterk toegenomen bron van methaan boven Siberië.
Zie ook:
- New Scientist: Climate warning as Siberia melts (Eng.)
- Siberische permafrost ontdooit snel (artikel van Planet internet)
- Broeikaseffect (Kennislink artikel van Natuurwetenschap & Techniek)
- Kennislink dossier broeikaseffect: vriezen of smoren