Keramische korrels kunnen botsnippers vervangen

Hoewel heupprotheses steeds beter worden en langer meegaan, hebben ze niet het eeuwige leven. Na gemiddeld tien jaar zijn ze aan vervanging toe. Bij de revisie-operatie, zoals het vervangen van een kunstheup genoemd wordt, gebruiken orthopedisch chirurgen tegenwoordig als hulpmiddel donorbot in de vorm van botsnippers. Met deze in Nijmegen ontwikkelde aanpak kan het botverlies gecompenseerd worden, dat ontstaat bij het verwijderen van de oude kunstheup en door het loslatingsproces zelf.

Uit een follow-up studie van de afdeling Orthopedie van het UMC St Radboud bleek vorig jaar dat vervangende heupprotheses waarbij botsnippers toegepast zijn, ook na tien jaar gebruik nog geen problemen opleveren. Orthopedisch chirurgen voorzien echter in de nabije toekomst een tekort aan donorbot, omdat het aantal revisie-operaties snel toeneemt. Dat komt door de vergrijzing, maar ook doordat de gemiddelde leeftijd waarop de eerste kunstheup geplaatst wordt, afneemt. Omdat jongere mensen actiever zijn dan oudere, slijt de kunstheup sneller.

Mengsel

Chris Arts heeft als onderzoeker bij de afdeling Orthopedie van het UMC St Radboud onderzocht of speciaal voor dit doel ontwikkelde keramische korrels geschikt zijn voor het vervangen van botsnippers. De korrels die hij heeft getest, bestaan uit een combinatie van twee kalkverbindingen, die ook in echte botten zitten. Hij legt uit aan welke eisen de korrels moeten voldoen: ‘Ze moeten sterk zijn, want bij bepaalde bewegingen wordt er een flinke kracht op de heup uitgeoefend. Verder moeten ze biologisch goed bij het lichaam passen. Het is namelijk de bedoeling dat ze integreren met het nieuwe bot, dat het lichaam na de ingreep weer opbouwt. En tenslotte moet de chirurg er goed mee kunnen werken, anders mislukt de operatie.’

Arts testte het materiaal mechanisch op de drukbank en biologisch in konijnen en geiten. Zijn conclusie is, dat een mengsel dat voor de helft uit keramische korrels bestaat en voor de andere helft uit botsnippers, zelfs nog iets beter aan de gestelde eisen voldoet dan botsnippers alleen. Als proef op de som worden binnenkort in Engeland de eerste patiënten geopereerd met een combinatie van botsnippers en keramische korrels. Deze patiënten zullen regelmatig en over een lange periode op controle komen om te kunnen vaststellen of de keramische korrels inderdaad aan de verwachtingen voldoen. Arts houdt er rekening mee dat vervolgstudies zullen uitwijzen dat keramische korrels donorbot volledig kunnen vervangen.

Chris Arts promoveert donderdag 6 april 2006 aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het proefschrift ‘New developments in bone impaction grafting’. Promotor: prof.dr. R.P.H. Veth. Copromotores: dr. P. Buma, dr. B.W. Schreurs, dr. N. Verdonschot.